کتاب ابوالمشاغل (داستان یک زندگی، جلد دوم)

کتاب ابوالمشاغل نوشته نادر ابراهیمی از مجموعه مردان کوچک است که چاپ اول این کتاب در سال ۱۳۶۵ و چاپ دوازدهم آن در سال ۱۳۹۷ به بازار نشر، عرضه شده است. نادر ابراهیمی، ابوالمشاغل را در ادامه کتاب ابن مشغله نوشته است و در آن بخش دیگری از زندگی خودش را تعریف کرده است.

درباره کتاب ابوالمشاغل

کتاب ابوالمشاغل درباره سرگذشت فرهنگی نادر ابراهیمی و تلاش‌هایش از سال‌های نوجوانی تا سال‌های بعد از انقلاب اسلامی است. این اثر را می‌توان به‌عنوان بیانیه اعتقادی- سیاسی- فرهنگی نویسنده به‌حساب آورد. این کتاب خواندنی روان و شیوا و بسیار صمیمانه است؛ چنانکه مخاطب احساس می‌کند در اغلب خاطرات آن، سهیم است. جلد نخست ابوالمشاغل، ابن مشغله نام دارد که البته به‌اندازه‌ی جلد دوم مشهور نیست و شاید دلیل آن پروپیمان بودن جلد دوم و بیان خاطرات شکست‌ها باشد.

کتاب ابوالمشاغل ادامه کتاب پیشین است. اینکه بعد از آن داستان‌ها چه کار می‌کند و نویسنده نادر ابراهیمی سراغ چه شغل‌هایی می‌رود و چه مشغله‌های مالی‌ای داشته. چگونه به‌طور دروغی به آن تهمت زده‌اند و چه‌طور در اندیشه‌ی شکارش هستند. قسمت‌های زیبایی از اثر ابوالمشاغل این می‌باشد که هر انسانی که هرچه بخواهد انجام خواهد شد و بدون شک مشروط بر آنکه شرایط مناسب وجود داشته باشد یا به وجود آورده شوند. شاید مرور لیستی از شغل‌ها و درآمدهای نویسنده، یکی از جالب‌ترین بخش‌های کتاب باشد؛ از خالی کردن آب حوض تا قبول سفارش نقاشی تبلیغاتی برای موتورسیکلت یا تصویرسازی کتاب کودک، نمونه‌ای از این مشاغل پر دردسر و کم‌درآمد است!

چرا باید کتاب ابوالمشاغل را مطالعه کنیم؟

ابوالمشاغل را باید بخوانیم چون حسن مطالعه سرگذشت‌نامه‌ها و زندگینامه‌ها در این است که مخاطب با روح و منش نویسنده صمیمیت داشته باشد و به سمت مطالعه سرگذشت او برود تا نویسنده در مسیر سنگلاخ فرهنگی، خود را تنها نبیند و با مرور شکست‌ها، پیروزی‌ها، تحقیرها و تحسین‌های نویسنده‌ای که پس از سال‌ها تلاش و نادیده گرفته شدن از سمت دوست و دشمن، به رشد و تعالی رسیده، می‌تواند به این باور برسد که در کنار احساس همدردی، او نیز روزی مانند نویسنده‌ی کتاب، به‌غایت مطلوب خود خواهد رسید.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

کتاب ابوالمشاغل برای کسانی که کتاب‌های اتوبیوگرافی را به‌صورت داستانی دوست دارند می‌تواند بسیار جذاب باشد.

درباره نادر ابراهیمی

نادر ابراهیمی در ۱۴ فروردین ۱۳۱۵ در تهران متولد شد. او علاوه بر اینکه در نوشتن رمان و داستان کوتاه فعالیت می‌کرد در زمینه‌های فیلم‌سازی و ترجمه، نیز فعالیت داشته است. ابراهیمی، همراه بهرام بیضایی و ابراهیم گلستان، از معدود سخنوران ایرانی به‌شمار می‌رود که هم در سینما و هم در ادبیات کار کرده و شناخته شده بوده‌اند.

او با انتشارات روزبهان همکاری‌های زیادی داشته و اولین کتاب خود را با اسم خانه‌ای برای شب در سال ۱۳۴۲ در همین نشر چاپ کرد. بیشتر فعالیت‌های فرهنگی نادر ابراهیمی در بخش کودکان و نوجوان است. او بیشتر از ۵۰ اثر برای کودکان و نوجوانان نوشته است. او همچنین، دو کتاب آدم آه‍نی و از پ‍ن‍ج‍ره ن‍گ‍اه ک‍ن را نیز ترجمه کرده است. نادر ابراهیمی گاهی به کار تصویرگری نیز می‌پرداخته و تصویرگر چندین کتاب مختلف کودک و نوجوان بوده است.

نادر ابراهیمی تنها به تالیف و ترجمه کتاب برای کودکان اکتفا نکرد. او با کمک همسرش یک موسسه همگام با کودک و نوجوان را تاسیس نمود. این بنیاد فعالیت‌های زیادی در حیطه‌ نگارش، چاپ و پخش کتاب، نقاشی، عکاسی داشته است. او همچنین چندین فیلم مستند را کارگردانی کرده است. نادر ابراهیمی یک شاعر نیز است و ترانه مشهور به نام ای وطن را سروده که علی خدایی خواننده و آهنگساز آن است.

فرزانه منصوری همسر نادر ابراهیمی متولد آبان سال ۱۳۲۳ در تهران است. او مترجم و معلم بود. نادر ابراهیمی توسط بستگان خود به فرزانه منصوری معرفی شد و پس از کمی آشنایی به صورت سنتی تصمیم به ازدواج گرفتند. فرزانه منصوری در مجموعه تلویزیونی آتش بدون دود نقش شخصیت مارال را ایفا کرد.

سرانجام زندگی پر فراز و نشیب نادر ابراهیمی در سال ۱۳۸۷ به پایان رسید. او پس از آنکه ۹ سال با بیماری لاعلاج خود دست و پنجه نرم کرد، سرانجام در سن ۷۳ سالگی دار فانی را وداع گفت.

کتاب‌های داستانی نادر ابراهیمی در میان خوانندگان همواره جایگاه ویژ‌ه‌ی خود را حفظ کرده‌اند به گونه‌ای که پس از فوت ابراهیمی در سال ۱۳۸۷ نیز همچنان برخی کتاب‌های او در زمره‌ی آثار پرفروش باقی مانده‌اند. آنچه علت اصلی این موضوع دانسته می‌شود سبک ساده و عامه‌پسند نوشتار ابراهیمی است که باعث ایجاد ارتباط قوی با خواننده می‌شود. او در خلال داستان به مسائل اجتماعی و سیاسی موردنظر خود نیز اشارات فراوان دارد.

تکه هایی از کتاب ابوالمشاغل

یادم نمی‌آید که در ابن ‌مشغله، از همسفر سالیان سالم محمود فتوحی نامی برده باشم، و یادم نمی‌آید که اصولاً به این که محمود و من، در تمامی سالهای شادی و غم، تقریباً پیوسته باهم بوده‌یم، در جایی اشاره‌یی کرده باشم. شاید که حرمت این دوستی ناب را در عصر نادوستی‌ها نگه داشتم. خدا می‌داند. اما به‌هرحال، دیگر وقت نام بردن است... ما چند نفر بودیم که از بچگی باهم بزرگ شده بودیم، و اگر خیلی هم بزرگ نشده بودیم، دست‌کم، همدیگر را خیلی قبول داشتیم. من بودم و رحیم قاضی مقدم، و امان ابراهیمی و محمود فتوحی و یکی دو نفر دیگر، که امروز، به جز من و محمود، از آن گروه کوچک معتقد، کسی باقی نمانده است. عیبی نیست. ما را هم رفته بگیر، یا بینگار که در کمرکش رفتنیم. اما این محمود، که بعد از این، شاید، به کرات از او نام ببرم، و هنوز، نیمی از من است و چه‌بسا که من، نیمی از او باشم، به‌راستی که حکایتی‌ست در دوستی. نکته‌ی خاص و گرانبها در دوستی شگفت‌انگیز ما این است که هیچکداممان، در طول این سالهای بلند پرخاطره، خود را مختصری هم تغییر ندادیم تا شبیه دیگری کنیم. برای حفظ دوستی، حذف شخصیت نکردیم و بهم باج «هر چه بخواهی، همان درست است» ندادیم. محمود، محمود باقی ماند، با جملگی خصلت‌هایش، و من من ماندم. ما هر دو تغییر کردیم، فراوان، اما هرگز شبیه هم نشدیم. این راز بزرگ و محور اساسی دوستی ما بود. یکی در دیگری مستحیل نشد. یکی نسخه‌ی بدل دیگری نشد. و یکی نکوشید که در راهِ تکدی دوستی، خویشتنِ خویش فرو بگذارد.