کتاب تئاتر مردم ستمدیده

در ابتدا، تئاتر آوای شادخواری بوده است. مردمی آزاده که در فضای باز آواز می خواندند، در کارناوال ها، در جشن ها. بعد طبقات حاکم تئاتر را در اختیار گرفتند و سهایی بر سر راه آن به وجود آوردند. نخست مردم را از یکدیگر جدا کردند و بدین سان بازیگر و تماشاگر به وجود آمد، یعنی کسانی عمل می کردند و دیگران تنها نظاره گر بودند. جشن تمام شد. سپس بازیگران نقش او و همسرایان (توده مردم) تمایز به وجود آمد و از آن هنگام بود که تلفیق های تحمیلی آغاز شد. مردم ستمدیده خود را رها می سازند. دوباره تئاتر را فتح می کنند. باید دیوارها را خراب کرد. اول تماشاگر بازی را شروع می کند: تئاتر نامرئی، تئاتر شورایی، تئاتر ـ مجسمه... هر انسانی به تنهایی یک تئاتر کوچک است، به دیگر سخن، او تمامی نقش ها را ایفا می کند و تمامی کارها را انجام می دهد. تئاتر مردم ستمدیده بر همین اندیشه ساده و مقدماتی استوار است، تئاتری که ما همگی در آن حضور داریم، حال چه آموزش تئاتر دیده باشیم و چه ندیده باشیم.