داوود کیانیان
زندگینامه و معرفی کتاب‌های داوود کیانیان
داوود کیانیان (Davood Kianian) متولد ۱۳۲۱ در تهران، از برجسته‌ترین چهره‌های تئاتر کودک و نوجوان در ایران است. او نمایشنامه‌نویس، کارگردان، پژوهش‌گر و مدرس تئاتر خلاق کودک و نوجوان و برادر رضا کیانیان، بازیگر و اولین استاد بازیگری او است.
بیوگرافی داوود کیانیان
داوود کیانیان در مقاطع و دوره‌های مختلف، در حوزه‌ی هنرهای نمایشی آموزش دیده است. او در سال ۱۳۵۰، مدرک کاردانی هنر با گرایش تئاتر را از «انستیتوی مربیان امور هنری» دریافت کرد. همچنین در سال ۱۳۷۶، مدرکی معادل کارشناسی ارشد از وزارت فرهنگ و آموزش عالی و در سال ۱۳۸۷ نشان درجه یک هنری (معادل دکتری) را از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی گرفت. علاوه‌بر این‌ها، او در سال ۱۳۷۴، در فرانسه در دوره‌ی تخصصی آموزش دید که تمرکز آن بر نمایش عروسکی بود.
بخش عمده‌ای از فعالیت‌های پژوهشی او به کار درباره‌ی تئاتر کودک و نوجوان اختصاص دارد. از جمله آثار او در این حوزه می‌توان «تاریخچه‌ی تئاتر کودک و نوجوان» را نام برد.
داوود کیانیان تاکنون بیش از سی مقاله در نشریات مختلف منتشر کرده و تأثیر قابل‌توجهی در توسعه‌ی تئاتر کودک و نوجوان و نمایش خلاق داشته است. او با نگاه آکادمیک و عملی خود، نقش مهمی در تربیت هنرمندان جوان و پیشبرد تئاتر آموزشی در ایران ایفا کرده است.
فعالیت‌ها
داوود کیانیان یکی از چهره‌های برجسته‌ی تئاتر کودک و نوجوان در ایران است که با فعالیت‌های گسترده و مؤثر خود در این زمینه شناخته می‌شود. او با راه‌اندازی تئاتر حرفه‌ای کودکان و نوجوانان در مشهد، نخستین کسی است که بستر حرفه‌ای برای تئاتر این گروه‌های سنی در این شهر ایجاد کرد و در این راه گام بزرگی برداشت. علاوه‌بر این، کیانیان جشنواره‌های مهمی را بنیان‌گذاری کرد که از جمله‌ی آن‌ها می‌توان به جشنواره‌ی تئاتر نوجوانان و جوانان در مشهد و جشنواره‌ی تئاتر زندان‌های کشور اشاره کرد. او همچنین مسئولیت‌های متعددی در نهادهای مختلف داشته است.
کیانیان در سازمان‌های مختلفی عضویت داشته و تأثیرگذار بوده است؛ از جمله «انجمن قلم ایران»، «انجمن نویسندگان کودک و نوجوان»، و «شورای تئاتر مرکز تولید تئاتر کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان». علاوه‌بر این، او در دفتر تألیف و برنامه‌ریزی کتب درسی مقطع ابتدایی نیز فعال بوده است.
او در سال ۱۳۴۶ «گروه تئاتر پارت» را تأسیس کرد و در ادامه، در سال ۱۳۵۰ گروه «گروه کوچک» را برای فعالیت‌های نمایشی در کودکستان‌ها و دبیرستان‌ها راه‌اندازی کرد. کیانیان همچنین نمایشنامه‌های متعددی برای کودکان و نوجوانان تألیف کرد و تا سال ۱۳۶۰ به فعالیت‌های اجرایی در تئاتر ادامه داد تا زمانی که گروه تئاتری او تعطیل شد.
داوود کیانیان با مطالعه و بررسی دقیق بازی‌های نمایشی کودکان، شیوه‌ای نوین برای اجرای تئاتر کودک و نوجوان طراحی کرد که از ویژگی‌های اصلی این گروه سنی الهام گرفته است. این رویکرد «شیوه‌ی نوین اجرا» خوانده می‌شود. این شیوه اکنون یکی از دستاوردهای ماندگار کیانیان در عرصه‌ی تئاتر کودک و نوجوان شناخته می‌شود و الهام‌بخش هنرمندان بسیاری بوده است.
حضور در جشنواره‌ی تئاتر فجر
داوود کیانیان برای نخستین بار با نمایش «راز درخت مقدس» در جشنواره‌ی تئاتر فجر حضور یافت. این نمایش را که او نویسندگی و کارگردانی آن را بر عهده داشت، گروه هنری زندان مرکزی مشهد در بهمن ۱۳۶۶ در ششمین جشنواره تئاتر فجر اجرا شد و پس از آن در اسفند همان سال در مشهد روی صحنه رفت. متن این نمایشنامه را یک سال بعد، در سال ۱۳۶۷، مرکز هنرهای نمایشی وزارت ارشاد منتشر کرد.
اثر دوم کیانیان، «پرنده و فیل» که بر اساس داستانی از «جوامع‌الحکایات» نوشته و کارگردانی شده بود، در هفتمین جشنواره‌ی تئاتر فجر (بهمن ۱۳۶۷) به نمایش درآمد و پس از آن در مشهد اجرا شد. این اثر برای کیانیان دیپلم افتخار جشنواره را به همراه داشت.
نگاهی به کتاب‌ها و آثار داوود کیانیان
داوود کیانیان بیش از هفتاد نمایشنامه نوشته است، از جمله «بچه‌ها و سگ‌ها»، «پسرای عمو صحرا و دخترای ننه دریا»، «پرنده و فیل»، «کشتی حیوانات» و «این عروسک مال کیه؟».
او همچنین آثار پژوهشی متعددی در حوزه‌ی نمایش و به‌خصوص تئاتر کودکان دارد. از میان آن‌ها می‌توان «تئاتر خلاق»، «تئاتر کودک در ایران»، «نقش‌آفرینی کودکان در ادبیات نمایشی شفاهی» و «تئاتر کودکان و نمایش خلاق» را نام برد. کتاب «دریچه‌ای به تئاتر کودک در ایران» (مجموعه‌ی ۳۱ مقاله) از انتشارات نمایش و چاپ سال ۱۳۸۷، برگزیده‌ی کتاب سال جمهوری اسلامی شد.
تئاتر خلاق
این کتاب را انتشارات سوره مهر منتشر کرده است. نمایش خلاق بیشتر فرآیند است و مخاطب آن خود کودک است؛ اما تئاتر خلاق ممکن است ویژگی‌های تئاتر حرفه‌ای را داشته باشد. این کتاب قصد دارد تئاتر خلاق را با رویکردی نوین به هنرجویان آموزش دهد.
کشتی حیوانات
این اثر را انتشارات سوره مهر روانه‌ی بازار کرده است. در این نمایشنامه‌ی کودکان، سالن و صحنه‌ی تئاتر شبیه کشتی نوح توصیف می‌شود. این نمایش، به‌نوعی نشان‌دهنده‌ی تغییرات در دنیای تئاتر و تمرکز بر شخصیت‌ها و اعمال آنان است.
این عروسک مال کیه؟
این نمایشنامه به همت کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان منتشر شده است. سه شخصیت «تجّار»، «خیاط» و «شبانی» برای یافتن گنج به جنگلی می‌روند. آن‌ها با همکاری یکدیگر عروسکی زنده می‌سازند و به‌این‌ترتیب، هر سه شخصیت خود را صاحب عروسک می‌دانند.
دریچه‌ای به تئاتر کودک در ایران
کتاب «دریچه‌ای به تئاتر کودک در ایران» از انتشارات نمایش است. این کتاب مجموعه مقالاتی در زمینه‌ی تئاتر کودکان و نوجوانان است.
