کتاب عشای ربانی ملحدان

کتاب عشای ربانی ملحدان (The atheists mass) نوشته اونوره دو بالزاک، ترجمه هانیه رجبی و اثری است که در سال ۱۳۹۷ توسط بنگاه ترجمه و نشر کتاب پارسه منتشر شده است. این کتاب مجموعه‌ای از دو داستان کوتاه است که در بستر جامعه‌ی فرانسه‌ی قرن نوزدهم شکل گرفته و به بررسی لایه‌های پنهان شخصیت‌ها، باورها و تناقضات انسانی پرداخته است. نویسنده روابط میان افراد، دغدغه‌های فکری و اجتماعی و کشمکش‌های درونی شخصیت‌ها را به تصویر کشیده است. کتاب به موضوعاتی چون ایمان، شک، فقر، دوستی و وفاداری پرداخته و با روایت‌هایی چندلایه، خواننده را به تأمل درباره‌ی مرزهای باور و بی‌باوری، اخلاق و منفعت شخصی و نقش جامعه در شکل‌گیری سرنوشت افراد دعوت کرده است. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب عشای ربانی ملحدان اثر اونوره دو بالزاک

کتاب عشای ربانی ملحدان به قلم اونوره دو بالزاک، مجموعه‌ای از دو داستان کوتاه فرانسوی است که در فضای اجتماعی و فکری فرانسه‌ی قرن ۱۹ میلادی جریان دارد. اونوره دو بالزاک در این دو داستان با بهره‌گیری از شخصیت‌هایی با پیشینه‌های متفاوت به بررسی تضادهای درونی و بیرونی انسان‌ها پرداخته است. داستان اول کتاب حول محور دکتر دسپلن، جراح برجسته و خداناباور و رابطه‌ی او با دستیارش (بیانشون) شکل می‌گیرد. این داستان با توصیف زندگی حرفه‌ای و شخصی دسپلن آغاز می‌شود و به‌تدریج به لایه‌های پنهان شخصیت او و رازهایی که در دل دارد، نفوذ می‌کند. اونوره دو بالزاک با پرداختن به موضوعاتی همچون فقر، تلاش برای پیشرفت، وفاداری، نیکوکاری و مرز میان ایمان و بی‌اعتقادی، تصویری چندوجهی از جامعه و انسان ارائه داده است. ساختار کتاب به‌گونه‌ای است که هر داستان، بخشی از دغدغه‌های فکری و اجتماعی نویسنده را بازتاب داده و درعین‌حال پیوندی میان سرگذشت شخصیت‌ها و فضای کلی جامعه برقرار کرده است. اونوره دو بالزاک با قلمی دقیق و جزئی‌نگرانه هم به توصیف رویدادها و شخصیت‌ها می‌پردازد و هم زمینه‌های اجتماعی و روانی رفتارهای آنان را واکاوی می‌کند.

پس کتاب عشای ربانی ملحدان با داستان زندگی دکتر دسپلن، جراح مشهور و خداناباور پاریسی آغاز می‌شود. او که سال‌ها در فقر و تنهایی برای رسیدن به جایگاه علمی خود تلاش کرده، شخصیتی پیچیده و چندوجهی دارد؛ از یک‌سو به علم و عقلانیت پایبند است و از سوی دیگر در رفتارهایش نشانه‌هایی از وفاداری و انسان‌دوستی دیده می‌شود. رابطه‌ی او با دستیارش، هوراس بیانشون، به‌تدریج به دوستی عمیقی بدل می‌شود. بیانشون رازهای زندگی استادش را کشف می‌کند. او متوجه می‌شود که دسپلن با وجود بی‌اعتقادی آشکارش، هر سال چند بار به کلیسای سن‌سولپیس می‌رود و در مراسم عشای ربانی شرکت می‌کند. این رفتار متناقض، کنجکاوی بیانشون را برمی‌انگیزد. او در پی کشف دلیل این کار استادش برمی‌آید. دسپلن سرانجام در گفت‌وگویی صمیمانه، راز خود را فاش می‌کند؛ در جوانی، زمانی که در فقر مطلق به سر می‌برده، مردی فقیر به نام بورژا به او کمک کرده و با فداکاریْ امکان ادامه‌ی تحصیل و پیشرفت را برایش فراهم آورده است. دسپلن برای ادای دین به این مرد نیکوکار، هزینه‌ی برگزاری چهار مراسم عشای ربانی در سال را به یاد او تقبل کرده و با وجود بی‌اعتقادی شخصی، به احترام ایمان و آرزوی بورژا در این مراسم شرکت می‌کند.

داستان سرباز وظیفه که دومین داستان این اثر است، در بستر انقلاب فرانسه و فضای پرتنش آن دوران به بررسی روابط خانوادگی، فداکاری مادرانه و تأثیر شرایط اجتماعی بر سرنوشت افراد می‌پردازد. این داستان نیز با تمرکز بر احساسات انسانی، تضاد میان وظیفه و عاطفه و نقش جامعه در شکل‌گیری سرنوشت شخصیت‌ها، لایه‌های دیگری از دغدغه‌های اونوره دو بالزاک را آشکار کرده است. این کتاب از متن انگلیسی با عنوان The atheist's mass به پارسی برگردانده شده است. داستان نخست این کتاب با عنوان عشای ربانی ملحدان یکی از داستان‌های موجود در مجموعه‌ی کمدی انسانی (La Comédie humaine) به قلم اونوره دو بالزاک است. کمدی انسانی که آن را شاهکار بالزاک خوانده‌اند، مجموعه‌ای از داستان‌های کوتاه و چند رمان است که تصویری فراگیر از زندگی فرانسه در سال‌های پس از سقوط ناپلئون بناپارت در سال ۱۸۱۵ میلادی ارائه می‌دهد.

چرا باید کتاب عشای ربانی ملحدان را بخوانیم؟

کتاب عشای ربانی ملحدان فرصتی برای تأمل درباره‌ی مرزهای باور و بی‌باوری، اخلاق و منفعت شخصی و نقش جامعه در سرنوشت افراد فراهم می‌کند. اونوره دو بالزاک در این اثر با نگاهی موشکافانه به روابط انسانی و تضادهای درونی شخصیت‌ها، خواننده را به بازاندیشی درباره‌ی مفاهیمی چون وفاداری، فداکاری، ایمان و شک دعوت کرده است. این دو داستان که تصویری از جامعه‌ی فرانسه‌ی قرن نوزدهم میلادی ارائه می‌دهند، دغدغه‌هایی جهان‌شمول را مطرح می‌کنند که می‌تواند برای مخاطبان معاصر نیز ملموس و تأمل‌برانگیز باشد.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

خواندن این دو داستان کوتاه فرانسوی به علاقه‌مندان ادبیات کلاسیک فرانسه، دوستداران داستان‌هایی با درون‌مایه‌ی اجتماعی و کسانی که به موضوعاتی مانند تضاد ایمان و عقل، فقر، وفاداری و روابط انسانی توجه دارند، پیشنهاد می‌شود. همچنین مطالعه‌ی این کتاب به دانشجویان و پژوهشگران حوزه‌ی علوم انسانی و کسانی که به تحلیل شخصیت و جامعه علاقه‌مند هستند، توصیه می‌شود.

درباره اونوره دو بالزاک

اونوره دو بالزاک (Honoré de Balzac) زاده‌ی ۲۰ مه‌ی ۱۷۹۹، در ۱۸ اوت ۱۸۵۰ درگذشت. او رمان‌نویس و نمایشنامه‌نویس برجسته‌ی فرانسوی و از بنیان‌گذاران رئالیسم در ادبیات مدرن اروپا است که با توصیف بی‌پرده و دقیق از جامعه‌ی فرانسه‌ی زمان خود شهرت یافت. در خانواده‌ای میانه‌حال در شهر تور به دنیا آمد، کودکی دشواری را در مدارس شبانه‌روزی گذراند و پس از مهاجرت به پاریس در رشته‌ی حقوق فارغ‌التحصیل شد، اما برخلاف خواست خانواده مسیر ادبیات را برگزید. در آغاز تحت‌تأثیر والتر اسکات، رمان‌های تاریخی نوشت که بعدها خود آن‌ها را بی‌ارزش دانست. با انتشار «روان‌شناسی ازدواج» در ۱۸۲۹ و سپس رمان «چرم ساغری» در ۱۸۳۱ و «اوژنی گرانده» در ۱۸۳۳ به شهرت و موفقیت رسید. شکست‌های مالی در مشاغلی چون نشر و چاپ، بدهی‌های سنگین، شب‌نویسی‌های فرساینده و سبک زندگی سخت، همگی در شکل‌گیری نگاه بدبینانه و واقع‌گرایانه‌ی او نقش داشتند. شاهکار او «کمدی انسانی» مجموعه‌ای متشکل از حدود ۹۰ رمان و داستان کوتاه است که تصویری همه‌جانبه از طبقات مختلف جامعه‌ی فرانسه ارائه می‌دهد و با پیونددادن شخصیت‌ها در آثار مختلف به تعمیق روان‌شناسی آنان می‌پردازد؛ رویکردی که زمینه‌ساز طبیعت‌گرایی شد و بر نویسندگانی همچون امیل زولا و چارلز دیکنز تأثیر گذاشت. اونوره دو بالزاک که از پرکارترین نویسندگان جهان به شمار می‌آید، سرانجام در ۵۱سالگی، تنها چند ماه پس از ازدواج دیرهنگامش در پاریس درگذشت.

نظر افراد یا مجله‌های مشهور درباره این کتاب چیست؟

psychologycorner.com: عشای ربانی ملحدان، داستانی کوتاه است که در سال ۱۸۳۶ میلادی نوشته شده و بعدها در مجموعه‌ی کمدی انسانی (La Comédie humaine)، یعنی مجموعه رمان‌ها و داستان‌های کوتاه بالزاک، جای گرفته است. این داستان کوتاه حامل پیام‌های نیرومند و متنوعی در باب مسائل اجتماعی و اخلاق و دین است. بالزاک نگاهی ظریف و سنجیده به پیوند میان ایمان و دانش در بستر انسانیت ارائه داده است. داستان از زبان دکتر جوان، بیانشون، که زیر نظر پزشکی نامدار طبابت می‌کند، مسئله‌ای مهم و اجتماعی - فلسفی را مطرح کرده؛ آتئیسم به‌مثابه‌ی نتیجه‌ی تفکر علمی و پیامدهای آن در روابط انسانیِ مستقیم در فرانسه‌ی قرن ۱۹ میلادی. هرچند متن برخلاف انتظار اولیه، داوری ساده‌انگارانه‌ای به نفع دین یا بی‌دینی ارائه نمی‌دهد، با ترسیم دو نوع رابطه (رابطه‌ی میان دو شخصیت بی‌خدا و رابطه‌ی میان یکی از بی‌خدایان با یک بورژا که بسیار دین‌دار است) نگاهی پیچیده و چندلایه به این موضوع دارد. عنوان پارادوکسیکال داستان به تناقضی در زندگی شخصیت اشاره دارد؛ حضور منظم یک آتئیست در مراسم مذهبی؛ چهار بار در سال. این داستان درباره‌ی پذیرش تفاوت‌های فردی و وفادارماندن به باورهای شخصی و درباره‌ی انسانیت به‌عنوان والاترین فضیلت است. خواندن این داستان کوتاه به‌شدت توصیه می‌شود.

بخشی از کتاب عشای ربانی ملحدان

«بعد از حدود سی‌وهشت سال زندگی، زیبایی‌اش را همچنان حفظ کرده بود؛ گرچه چهره‌اش دیگر شباهتی به صورت‌های گرد و گوشتالوی مرسوم در میان دختران نرماندی سفلی نداشت، بلکه همانند بسیاری از خانواده‌های اشرافی، حالتی کشیده و باریک به خود گرفته بود. خصایص درونی‌اش با آراستگی و نجابت همراه بود و ظاهرش با برازندگی و سادگی. هنگام صحبت کردن، صورت رنگ‌پریده‌اش می‌درخشید و به نظر می‌رسید جانی دوباره به آن دمیده شده است. چشمان مشکی درشتش مملو از صمیمیت و مهربانی بود، اما حدقه‌های ساکنش حالتی داشتند که با نگاه به آن می‌شد فهمید دیگر در وجودش شور و شوق زندگانی به چشم نمی‌خورد. در اوایل جوانی، با کهنه‌سربازی متعصب ازدواج کرده بود و موضع اشتباهش در اظهار خام‌دستانۀ عشق، بی‌شک یکی از دلایل مهمی بود که چنین نقاب نژندی را بر صورتش بکشد؛ همان چهره‌ای که در روزگار جوانی، از دلربایی و طراوت گلگون بوده است. با وجود اینکه همواره مجبور بود عواطف غریزی زنانه‌اش را بروز ندهد و سرکوب کند، احساساتی تندوتیز همچنان در اعماق قلبش زنده بود. درواقع جاذبۀ اصلی وی، ریشه در همان جوانی درونی و معصومانه‌ای داشت که گاهی نیز او را به بیراهه می‌کشاند و سبب می‌شد بی‌هیچ ملاحظه‌ای از امیال درونی‌اش سخن بگوید. منش و ظاهرش بیننده را به احترام وامی‌داشت، اما در گفتار و کردارش، همانند دختری جوان، همواره امید به آینده‌ای مبهم نیز به چشم می‌خورد. حتی بی‌احساس‌ترین مرد روی زمین هم ممکن بود در دام عشقش گرفتار شود و در همان حال، به دلیل منش باوقار و مبادی آداب این زن، با نوعی حرمت ترس‌آلوده مهار گردد.»