با کد تخفیف OFF30 اولین کتاب الکترونیکی یا صوتی‌ات را با ۳۰٪ تخفیف از طاقچه دریافت کن.

کتاب تاریخ شفاهی بمباران شیمیایی سردشت

نویسنده:علیرضا ملائی توانی ، ریزان حکمت

انتشارات:پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

دسته‌بندی:

امتیاز:

۵.۰از ۱ رأیخواندن نظرات

۵٫۰

(۱)

خواندن نظرات

معرفی کتاب تاریخ شفاهی بمباران شیمیایی سردشت

«تاریخ شفاهی بمباران شیمیایی سردشت» اثر مشترک علیرضا ملایی توانی و ریزان حکمت، در سی‌امین سالگرد این فاجعه و به یاد شهیدان شیمایی این خطه نوشته شده‌است. دورۀ هشت‌سالۀ جنگ عراق علیه ایران از یک‌سو، آکنده از ایستادگی‌ها، مقاومت‌ها و رشادت‌ها و از جهت دیگر، عرصۀ بروز فجایع و خشونت‌های گسترده است که نگارش و تدوین آن‌ها یک ضرورت تاریخی اجتناب‌ناپذیر شمرده می‌شود. فاجعۀ بمباران شیمیایی سردشت و کاربرد سلاح شیمیایی علیه شهروندان بی‌دفاع از سوی رژیم عراق در سال ۱۳۶۶ نمونه‌ای بارز از این نوع رویدادهاست که نه‌تنها از مهم‌ترین و در عین‌حال غم‌انگیزترین رخداد تاریخی این خطه، بلکه صحنه‌ای بس دل‌خراش در تاریخ ایران به شمار می‌آید. اوج فاجعه و اهمیت این موضوع زمانی آشکار می‌شود که بدانیم این شهر اولین قربانی سلاح شیمیایی در دنیا در سال‌های پس از جنگ جهانی است. این اثر می‌کوشد با طرح یک‌رشته پرسش‌های کلی و با استفاده از روش مصاحبه، پاره‌ای از مسائل و موضوعات ناشناختۀ این رخداد را با چند تن از ناظران این واقعه در میان نهد و با گردآوری بخشی از داده‌های خام، دریچه‌ای تازه به‌سوی این موضوع بگشاید تا این داده‌ها بعدها دست‌مایۀ پردازش و تحلیل علمی قرار گیرند.

نظرات کاربران

مشاهده همه (۱)

مهری پرخانی

۱۳۹۹/۱۱/۲۸

عالی بود

بریده‌هایی از کتاب

مشاهده همه (۲۲)

برای غریبان‌های ۷ تیر ۶۶ علیرضا اشکانی غربت فصل انار/ را بارانه های مصموم باران/ و طعم نا مفهوم تنهایی/ را اندام‌های تاول‌زده/ و نوبر کردم افسوس، برای رسوایی آدم‌نماها

سپیده دم اندیشه

یکی از کسانی که برای مصاحبه به من معرفی شد، آقای قادر مولان‌پور اهل روستای (ره ش هه رمی) بود. او چهار نفر از اعضای خانواده‌اش را در این حادثه ازدست‌داده بود و هیچ‌کدام از آن‌ها به عنوان شهید شناخته‌نشده بودند و باوجود بی‌سوادی یکی از افرادی بود که در دادگاه لاهه‌ی هلند شرکت کرده بود و با زبان ساده ماجرا را برای دادگاه تعریف کرده بود و چنان با صحبت‌هایش دادگاه را تحت تأثیر قرار داده بود که حتی رئیس دادگاه را به گریه انداخته بود.

سپیده دم اندیشه

اصطلاح «سلاح‌های کشتارجمعی» نخستین بار در سال ۱۹۴۸ دریکی از اسناد کمیسیون تسلیحات نوع کلاسیک به کار رفت و ازآن‌پس رواج گسترده‌ای یافت. سلاح‌های کشتارجمعی شامل انواع سلاح‌های اتمی، باکتریولوژیک و شیمیایی است که گاه با علامت اختصاری A.B.C از آن‌ها یاد می‌شود و در مقابل سلاح‌هایی قرار دارند که به سلاح‌های متعارف موسوم هستند. در زبان فارسی علامت مخفف این سلاح‌ها «ش.م.ه» است که نیروهای نظامی در تعلیمات خود تحت همین عنوان نحوه مقابله با آن را می‌آموزند. این حروف مخفف عبارت شیمیایی، میکروبی و هسته‌ای است. گاهی نیز از این سلاح‌ها با عنوان «ش.م.ر» یاد می‌شود که حرف «ر» مخفف کلمه رادیواکتیو است.

سپیده دم اندیشه

عوامل شیمیایی نیز به ترکیباتی اطلاق می‌گردد که در صورت کاربرد مؤثر علیه انسان و حیوان و یا گیاه منجر به مرگ یا ضایعات قابل‌توجه دائمی یا موقتی در ساختار اندامی آن‌ها شود؛ به‌عبارت‌دیگر جنگ‌افزار شیمیایی عوامل شیمیایی هستند که به‌صورت جامد، مایع و گاز تهیه می‌شوند و در صورت انتشار در صحنۀ نبرد، منجر به بروز آثار کشنده، آسیب رساننده یا ناتوان‌کننده در موجودات زنده می‌شود.

سپیده دم اندیشه

اختاپوس و ماهی مرکب برای آن‌که خود را از دید مهاجم دورنگه دارند، ماده سیاه‌رنگی را در آب پخش می‌کنند تا از دید دشمن پنهان باشند. مورچه نیز برای کشتن یا آسیب رساندن به مورچه‌های دیگر، اسید فورمیک در هوا پخش می‌کند. مارها و عقرب‌ها نیز با نیش زهرآگین خود سبب کشتن یا صدمه زدن به سایر جانوران می‌شوند؛ بنابراین شاید استفاده از عوامل شیمیایی در جنگ‌ها با الهام از حیوانات بوده باشد.

سپیده دم اندیشه

با ارسال گزارش تکان‌دهندۀ بازرسان سازمان ملل به شورای امنیت و تأثر جامعۀ جهانی از قربانی شدن هزاران نفر از مردم بی‌گناه با سلاح‌های غیرانسانی، شورای امنیت مجبور به اقدام علیه جنایات رژیم عراق شد. بالاخره شورای امنیت در تاریخ ۲۶ اوت ۱۹۸۸ (۴ شهریور ۱۳۶۷) در جلسه شماره ۲۸۲۵ خود طرح قطعنامه‌ای را که توسط آلمان فدرال، ایتالیا، ژاپن و انگلستان پیشنهادشده بود، زیر عنوان قطعنامه ۶۲۰ تصویب کرد و در آن برای اولین بار از ایران به‌عنوان قربانی سلاح‌های شیمیایی در جنگ نام برد و خواستار کنترل صادرات مواد شیمیایی مورداستفاده در ساخت سلاح شیمیایی و نیز واکنش سریع در مقابله با کاربرد این سلاح‌ها در آینده شد. امّا چه سود که این قطعنامه پس از پایان جنگ صادر شد.

سپیده دم اندیشه

نقطۀ اوج و تکان‌دهندۀ استفاده از سلاح‌های شیمیایی علیه مردم غیرنظامی در مناطق مسکونی ایران در شهر «سردشت» و در هفتم تیرماه ۱۳۶۶ رخ داد. علاوه بر این شهر روستاهای اطراف بانه، شهر حلبچه در کردستان عراق (با کشتار بیش از ۵۰۰۰ نفر از مردم)، روستاهای اطراف مریوان، شهر نودشه، روستاهای اطراف سرپل ذهاب و شهر اشنویه نیز هدف حملات شیمیایی عراق واقع شدند. در این حمله‌ها به‌طور بی‌سابقه‌ای از انواع عوامل شیمیایی جنگی علیه مردم روستاها و شهرهای مرزی استفاده شد. تنها دریکی از این حمله‌ها که در ۶۶/۱۲/۲۸ در منطقه مریوان رخ داد، روستاهای منطقه «قلعه جی» تا «دزلی» با بیش از ۳۰۰ بمب شیمیایی مورد هدف قرار گرفت و به روستاهای کوچک قلعه جی بیش از ۱۱ بمب شیمیایی اصابت کرد. رژیم عراق همچنین در ماه‌های پایانی جنگ به‌صورت رسمی تهدید کرد که به‌زودی شهرهای بزرگ ایران ازجمله تهران را با موشک‌های مجهز به کلاهک شیمیایی موردحمله قرار خواهد داد. با تداوم این تهدیدها برنامه‌هایی برای دفاع غیرنظامی و آموزش مردم جهت آمادگی در مقابل حملات شیمیایی احتمالی به اجرا درآمد.

سپیده دم اندیشه

تردیدی نیست که ایران از زمرۀ مظلوم‌ترین قربانیان بمب‌های شیمیایی بود؛ زیرا سیطرۀ جهانی رسانه‌های غربی مانع از انتشار اخبار جنایت‌بار حمله‌های شیمیایی رژیم بعث می‌شدند. به اعتراف دکتر شیزو کو سویا، رئیس انجمن صلح ژاپن، اگرچه در زمان جنگ ۸ ساله خبرهایی از ایران می‌رسید، اما هیچ‌گاه خبری از بمباران‌های شیمیایی به جهانیان نرسید و بشر از فجایعی که در ایران اتفاق می‌افتاد بی‌خبر ماند. پشتیبانی قدرت‌های بزرگ از رژیم عراق در جنگ تحمیلی موجب می‌شد نه جامعه بین‌المللی و نه نهادهای بین‌المللی تمایلی به پاسخگویی و رسیدگی به شکایت ایران نداشته باشند و با تأخیرهای عامدانه خود می‌کوشیدند آثار سلاح‌های شیمیایی از مناطقی که مورد حمله قرارگرفته بودند، زدوده شود و بدین ترتیب شکایت ایران بلا موضوع گردد.

سپیده دم اندیشه

چرا افرادی را که شیمیایی شدند، نمی‌کشند و اجازه می‌دهند این‌همه درد و رنج را تحمل کنند

سپیده دم اندیشه

فهمیدم که اوهم مصدوم شیمیایی است. ۲۴ سال سن داشت، در سن دو یا سه‌سالگی گرفتار چنین وضعیت اسفناکی شده بود. یک کودک بی‌گناه و بی‌اطلاع از همه‌چیز.

سپیده دم اندیشه