کتاب دلیران تنگستان (جلد نخست، احمدخان تنگستانی)

کتاب دلیران تنگستان (جلد نخست، احمدخان تنگستانی) نوشته‌ی علی دنیوی ساروی، اثری در قالب نمایشنامه‌ی رادیویی است که توسط انتشارات پژوهش‌سرا منتشر شده است. این کتاب با همکاری اداره کل هنرهای نمایشی رادیو تهیه شده و به بازآفرینی بخشی از تاریخ مقاومت جنوب ایران در برابر استعمار انگلیس می‌پردازد. محوریت داستان حول شخصیت احمدخان تنگستانی و یارانش شکل گرفته و وقایع تاریخی و اجتماعی منطقه‌ی تنگستان و بوشهر را در دوران قاجار روایت می‌کند. ساختار کتاب بر پایه‌ی دیالوگ‌های زنده، فضاسازی شنیداری و شخصیت‌پردازی صوتی استوار است و تلاش دارد با بهره‌گیری از زبان محلی و روایت‌های بومی، فضای آن دوران را به‌خوبی بازتاب دهد. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب دلیران تنگستان (جلد نخست، احمدخان تنگستانی)

دلیران تنگستان (جلد نخست، احمدخان تنگستانی) اثری است که در قالب نمایشنامه‌ی رادیویی نوشته شده و به یکی از مهم‌ترین دوره‌های مقاومت مردمی جنوب ایران می‌پردازد. علی دنیوی ساروی با تکیه بر اسناد، روایت‌های محلی و زبان بومی، داستان را در بستر تاریخی حمله‌ی نیروهای انگلیسی به بوشهر و تنگستان در عصر قاجار روایت کرده است. ساختار کتاب مبتنی بر دیالوگ‌های شخصیت‌ها، فضاسازی صوتی و بهره‌گیری از لهجه‌های محلی است که به خواننده امکان می‌دهد فضای آن دوران را به‌گونه‌ای ملموس تجربه کند. این نمایشنامه نه‌تنها به وقایع نظامی و سیاسی می‌پردازد، بلکه زندگی روزمره، دغدغه‌ها، روابط خانوادگی و اجتماعی مردم منطقه را نیز به تصویر کشیده است. کتاب با محوریت احمدخان تنگستانی و یارانش، تلاش دارد مقاومت مردم جنوب را در برابر استعمار و بی‌عدالتی به نمایش بگذارد و در عین حال، نقش زنان، کودکان و خانواده‌ها را در این مبارزه برجسته کند. روایت کتاب از زبان شخصیت‌هایی چون خالد، زهرو، باقرخان و احمدخان، لایه‌های مختلف اجتماعی و انسانی این دوره را بازتاب می‌دهد و به‌ویژه بر اهمیت همبستگی، غیرت و هویت بومی تأکید دارد.

خلاصه کتاب دلیران تنگستان (جلد نخست، احمدخان تنگستانی)

هشدار: این پاراگراف بخش‌هایی از داستان را فاش می‌کند! داستان دلیران تنگستان با روایت توتی، زنی از خاندان تنگستانی، آغاز می‌شود که در حال نگارش نامه‌ای برای خواهرش در غربت است. او با اشاره به کتاب خطی جد بزرگ، مخاطب را به سال‌های آغازین مقاومت مردم جنوب ایران می‌برد؛ زمانی که بوشهر و تنگستان درگیر تهدیدهای مکرر نیروهای انگلیسی بودند. روایت اصلی با بازگشت خالد و خانواده‌اش به تنگستان آغاز می‌شود. خالد، مردی زخمی از گذشته و درگیر با خاطرات تلخ، همراه همسرش زهرو و دخترشان زینو، پس از سال‌ها دوری به زادگاه خود بازمی‌گردد. در مسیر بازگشت، با خدایار، یکی از تفنگچیان محلی، روبه‌رو می‌شوند و از اوضاع نابسامان منطقه و حضور نیروهای بیگانه مطلع می‌گردند. خالد و خانواده‌اش پس از ورود به تنگستان، با مشکلات و نگرانی‌های تازه‌ای روبه‌رو می‌شوند؛ از جمله تهدید مصادره‌ی اسلحه‌ها توسط نیروهای وابسته به قنسولگری انگلیس و دستگیری اهالی. خالد به همراه دیگر مردان منطقه، از جمله باقرخان و احمدخان تنگستانی، به سازماندهی مقاومت می‌پردازد. در این میان، نقش زنان خانواده، به‌ویژه زهرو و شهرو، در حفظ روحیه و حمایت از مردان برجسته است. گفتگوهای میان شخصیت‌ها، علاوه‌بر بازتاب دغدغه‌های روزمره، به مسائل عمیق‌تری چون هویت، غیرت، ترس از آینده و امید به رهایی می‌پردازد. در ادامه، خالد و برخی از یارانش دستگیر و به قنسولخانه‌ی انگلیس منتقل می‌شوند. بازجویی‌ها، تهدیدها و شکنجه‌ها بخشی از فضای پرتنش داستان را شکل می‌دهد. با این حال، همبستگی مردم و تلاش برای آزادی اسیران، محور اصلی روایت باقی می‌ماند. باقرخان و احمدخان تنگستانی با جمع‌آوری نیروها و هماهنگی با دیگر اهالی، زمینه‌ی مقاومت گسترده‌تر را فراهم می‌کنند. داستان با آماده‌سازی مردم برای مقابله با حمله‌ی قریب‌الوقوع نیروهای بیگانه و تأکید بر اتحاد و ایستادگی به پایان می‌رسد، بی‌آنکه سرنوشت نهایی نبرد را آشکار کند.

چرا باید کتاب دلیران تنگستان (جلد نخست، احمدخان تنگستانی) را بخوانیم؟

این کتاب با بهره‌گیری از قالب نمایشنامه‌ی رادیویی، تجربه‌ای متفاوت از روایت تاریخی را ارائه می‌دهد. استفاده از زبان محلی، دیالوگ‌های زنده و فضاسازی شنیداری، فضای جنوب ایران در دوران قاجار را به‌شکلی ملموس و زنده بازآفرینی کرده است. دلیران تنگستان نه‌تنها به وقایع نظامی و سیاسی می‌پردازد، بلکه زندگی روزمره، روابط خانوادگی و دغدغه‌های مردم عادی را نیز به تصویر می‌کشد. حضور پررنگ زنان و نقش آن‌ها در مقاومت، از ویژگی‌های شاخص این اثر است. همچنین، کتاب فرصتی برای آشنایی با فرهنگ، لهجه و سنت‌های مردم تنگستان فراهم می‌کند و به‌ویژه برای علاقه‌مندان به تاریخ اجتماعی و ادبیات نمایشی ایران جذابیت دارد. این اثر می‌تواند الهام‌بخش پژوهشگران، نویسندگان و علاقه‌مندان به هنر نمایش باشد تا با ظرفیت‌های نمایشنامه‌نویسی رادیویی بیشتر آشنا شوند.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

خواندن این کتاب به علاقه‌مندان تاریخ معاصر ایران، پژوهشگران حوزه‌ی مقاومت مردمی، دوست‌داران ادبیات نمایشی و نمایشنامه‌نویسی رادیویی، و کسانی که به فرهنگ و هویت جنوب ایران علاقه دارند پیشنهاد می‌شود. همچنین برای دانشجویان رشته‌های هنرهای نمایشی و مطالعات فرهنگی، و افرادی که به روایت‌های بومی و نقش زنان در تاریخ اجتماعی توجه دارند، مناسب است.