کتاب روانکاوی و علوم غریبه

کتاب روانکاوی و علوم غریبه نوشته‌ی فرخ سیف بهزاد، اثری پژوهشی و تحلیلی درباره‌ی پیوند میان روانکاوی، علوم غریبه و پدیده‌های فراروانی است. این کتاب مجموعه‌ای از مقالات به‌هم‌پیوسته را در خود جای داده که شش مقاله‌ی نخست آن به قلم زیگموند فروید است و برای نخستین بار به زبان فارسی منتشر می‌شود. این مقالات به موضوعاتی مانند علوم خفیه، رویا و تله‌پاتی می‌پردازند. بخش دوم کتاب شامل نوشته‌های نویسنده درباره‌ی ادراک فراحسی، تله‌پاتی، طب، فیزیک کوانتومی و هولوگرافی است. کتاب حاضر با رویکردی تحلیلی و تاریخی، سیر تحول علوم غریبه را از دوران باستان تا ورود آن‌ها به عرصه‌ی دانشگاهی بررسی می‌کند و تلاش دارد مرز میان باورهای خرافی و دستاوردهای علمی را روشن سازد. انتشارات لیوسا آن را منتشر کرده است. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب روانکاوی و علوم غریبه

روانکاوی و علوم غریبه اثری است که در مرز میان روانشناسی، تاریخ علم و باورهای فراروانی حرکت می‌کند. فرخ سیف بهزاد در این کتاب، ابتدا با ترجمه و گردآوری شش مقاله‌ی فروید، به بررسی دیدگاه‌های بنیان‌گذار روانکاوی درباره‌ی پدیده‌هایی چون رویا، تله‌پاتی و علوم خفیه می‌پردازد. این مقالات، که پیش‌تر در منابع فارسی منتشر نشده بودند، به تحلیل روانشناختی باورهای جادویی و خرافی و ریشه‌های آن‌ها در ناخودآگاه انسان اختصاص دارند. بخش دوم کتاب، مقالاتی از خود نویسنده است که به موضوعاتی مانند ادراک فراحسی، تله‌پاتی، ارتباط ذهن و ماده، و تأثیرات فیزیک کوانتومی بر درک پدیده‌های ذهنی می‌پردازد. ساختار کتاب به گونه‌ای است که ابتدا تاریخچه و تقسیم‌بندی علوم غریبه را شرح می‌دهد و سپس با مثال‌ها و روایت‌های تاریخی و معاصر، به تحلیل روانشناختی و علمی این پدیده‌ها می‌پردازد. نویسنده تلاش کرده است با رویکردی انتقادی، مرز میان تجربه‌های ذهنی، باورهای فرهنگی و یافته‌های علمی را بررسی کند و نشان دهد که چگونه برخی از باورهای کهن، امروزه در قالب مفاهیم علمی یا شبه‌علمی بازتولید می‌شوند. این کتاب برای علاقه‌مندان به تاریخ علم، روانکاوی و پدیده‌های فراروانی، تصویری چندلایه و تحلیلی از موضوع ارائه می‌دهد.

خلاصه کتاب روانکاوی و علوم غریبه

کتاب روانکاوی و علوم غریبه در دو بخش اصلی تدوین شده است. بخش نخست شامل شش مقاله از فروید است که به موضوعاتی مانند رویاهای پیشگو، تله‌پاتی، خرافات و ارتباط آن‌ها با ناخودآگاه می‌پردازد. فروید در این مقالات، با تحلیل نمونه‌های بالینی و روایت‌های شخصی، نشان می‌دهد که بسیاری از باورهای خرافی و پدیده‌های به ظاهر ماورایی، ریشه در امیال سرکوب‌شده و فرآیندهای ناخودآگاه دارند. او با مثال‌هایی از بیماران خود، توضیح می‌دهد که چگونه رویاها یا احساسات پیش از وقوع حادثه، اغلب بازتابی از آرزوها، ترس‌ها یا خاطرات فراموش‌شده‌اند و نه نشانه‌ای از قدرت‌های فراطبیعی. در بخش دوم، فرخ سیف بهزاد با مقالاتی درباره‌ی ادراک فراحسی، تله‌پاتی، طب مکمل، فیزیک کوانتومی و هولوگرافی، تلاش می‌کند پیوند میان علوم غریبه و دستاوردهای علمی معاصر را بررسی کند. او تاریخچه‌ی علوم خفیه را از دوران باستان تا امروز مرور کرده و نشان داده است که چگونه این علوم، زمانی در حاشیه و پنهان بوده‌اند و امروزه برخی از مفاهیم آن‌ها در قالب نظریه‌های علمی یا شبه‌علمی مطرح می‌شوند. نویسنده با ذکر نمونه‌هایی از فرهنگ‌های مختلف، به تحلیل نقش جادو، طلسم، پیشگویی و درمان‌های غیرمتعارف در زندگی انسان‌ها می‌پردازد و تأکید می‌کند که بسیاری از این پدیده‌ها را می‌توان با رویکرد روانکاوی و شناخت فرآیندهای ذهنی توضیح داد. در عین حال، او به مرزهای مبهم میان علم و شبه‌علم، و چالش‌های پژوهش در حوزه‌ی پدیده‌های فراروانی نیز اشاره می‌کند.

چرا باید کتاب روانکاوی و علوم غریبه را بخوانیم؟

این کتاب با گردآوری مقالات فروید و تحلیل‌های نویسنده، فرصتی کم‌نظیر برای آشنایی با دیدگاه‌های روانکاوی درباره‌ی پدیده‌های فراروانی و علوم غریبه فراهم می‌کند. یکی از ویژگی‌های شاخص کتاب، پرداختن به مرز میان باورهای فرهنگی، تجربه‌های ذهنی و یافته‌های علمی است؛ به‌ویژه در زمانی که بسیاری از مفاهیم شبه‌علمی یا فراروانی دوباره مورد توجه قرار گرفته‌اند. خواننده با مطالعه‌ی این اثر، نه‌تنها با تاریخچه و تقسیم‌بندی علوم غریبه آشنا می‌شود، بلکه می‌تواند با رویکردی انتقادی، نقش ناخودآگاه، آرزوها و ترس‌ها را در شکل‌گیری باورهای جادویی و خرافی بازشناسد. همچنین، کتاب نمونه‌های متنوعی از فرهنگ‌ها و دوره‌های مختلف ارائه می‌دهد و نشان می‌دهد که چگونه برخی از پدیده‌های به ظاهر خارق‌العاده، توضیحی روانشناختی یا اجتماعی دارند. این اثر برای کسانی که به مرزهای علم و ذهن علاقه‌مندند، دریچه‌ای تازه به روی موضوعات کمتر بررسی‌شده می‌گشاید.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

خواندن این کتاب به علاقه‌مندان روانکاوی، تاریخ علم، مطالعات فرهنگی، پژوهشگران حوزه‌ی فراروانی و کسانی که به تحلیل انتقادی باورهای خرافی و پدیده‌های ذهنی علاقه دارند پیشنهاد می‌شود. همچنین برای دانشجویان روانشناسی و کسانی که به مرزهای علم و شبه‌علم توجه دارند، مناسب است.

بخشی از کتاب روانکاوی و علوم غریبه

«اعتقاد بر این است که سحر و جادو که در واقع به علوم غریبه معروفند، از اوهام و خرافات زائیده می‌شوند ولی پایان این کار چنانکه خواهیم دید به علوم منتهی می‌گردد. اما علوم از نظر آن که چگونه و توسط چه افرادی مورد استفاده قرار گیرد به علوم جلیه و علوم خفیه (خفی یا غریبه) تقسیم می‌شوند. علوم جلیه همان علم‌هایی است که بین طلاب علوم متداول بوده و هست. اما علوم خفیه یا مکنونه یا محتجبه، علومی پوشیده و رمزی است و از دسترس غیراهل آن مصون می‌باشد. حکما و عالمانی که در امر این‌گونه علوم دست داشته‌اند پیوسته سعی در پنهان داشتن آن داشته و حتی برای استفاده از آن رموز و اسراری وضع کرده و برای نوشتن این علوم از خط‌های خاصی استفاده می‌نموده‌اند. نمونهٔ یکی از این خطوط که از دانشمندان ایرانی بر جای مانده است گشتک نام دارد. اندر پیدایش این علوم، اعتقاد بر آن است که قایل شدن به جانگرایی برای اشیاء سبب پیدایش انواع بی‌شمار عقاید غیرطبیعی و خارق‌العاده می‌شود که از میان این عقاید، انواع نمازها و نیایش‌ها و مناسک عجیب و غریب ظاهر شده است... همانگونه که امروزه نیز ثابت شده، بسیاری از مردمان اولیه معتقد بوده‌اند که نفرین و لعنت اثر قطعی دارد و چشم‌زخم بدون شک موثر است.»