کتاب گفتمان دراماتیک

کتاب الکترونیکی «گفتمانِ دراماتیک (دیالوگ به‌مثابهٔ برهم‌کنش در نمایش)» نوشتهٔ ویمالا هِرمان و با ترجمهٔ ساغر منشی، اثری پژوهشی در حوزهٔ زبان‌شناسی و مطالعات تئاتر است که نشر مهراندیش آن را منتشر کرده است. این کتاب به بررسی دیالوگ در نمایشنامه‌ها و نقش آن به‌عنوان یک کنش تعاملی می‌پردازد و با رویکردی بین‌رشته‌ای، پیوند میان زبان، اجرا و ساختارهای اجتماعی را واکاوی می‌کند. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب گفتمان دراماتیک

«گفتمانِ دراماتیک» اثری پژوهشی و دانشگاهی است که در قالب ناداستان و با تمرکز بر تحلیل زبان و گفتمان، به بررسی دیالوگ در نمایشنامه‌ها می‌پردازد. ویمالا هِرمان در این کتاب، دیالوگ را نه صرفاً به‌عنوان ابزاری برای پیشبرد داستان، بلکه به‌عنوان یک فرایند تعاملی و اجتماعی تحلیل کرده است. ساختار کتاب بر پایهٔ نظریات زبان‌شناسی، مردم‌نگاری ارتباط و مطالعات تئاتری بنا شده و با ارجاع به آثار نمایشنامه‌نویسان مختلف و نظریه‌پردازان زبان، تلاش می‌کند مرز میان گفتار روزمره و گفتار دراماتیک را روشن کند. کتاب با مقدمه‌ای از مترجم آغاز می‌شود که به اهمیت و جایگاه این اثر در مطالعات دیالوگ و نمایش اشاره دارد. در ادامه، نویسنده با تکیه‌بر منابع متنوع و مثال‌هایی از نمایشنامه‌های کلاسیک و مدرن، به تحلیل ساختار دیالوگ، نقش مشارکت‌کنندگان، بافت اجتماعی و فرهنگی و تأثیر جنسیت و قدرت در تعاملات زبانی می‌پردازد. این کتاب برای دانشجویان، پژوهشگران و علاقه‌مندان به زبان‌شناسی، تئاتر و مطالعات میان‌رشته‌ای نوشته شده و با رویکردی تحلیلی، ابزارها و چارچوب‌های نظری لازم برای فهم بهتر دیالوگ در آثار نمایشی را ارائه می‌دهد.

خلاصه کتاب گفتمان دراماتیک

کتاب «گفتمانِ دراماتیک» با تمرکز بر دیالوگ به‌عنوان یک کنش تعاملی، به بررسی ساختار و کارکرد دیالوگ در نمایشنامه‌ها می‌پردازد. نویسنده ابتدا دیالوگ را از منظر زبان‌شناسی و مردم‌نگاری ارتباط تعریف می‌کند و نشان می‌دهد که دیالوگ در نمایش، صرفاً بازتابی از گفتار روزمره نیست، بلکه ساختاری ویژه دارد که در بستر اجتماعی و فرهنگی خاصی شکل می‌گیرد. در بخش‌های ابتدایی، هِرمان به تفاوت‌های میان گفتار محاوره‌ای و گفتار دراماتیک اشاره کرده و تأکید می‌کند که دیالوگ در نمایش، نه‌تنها برای انتقال اطلاعات، بلکه برای خلق موقعیت‌های تعاملی و شکل‌دهی به روابط میان شخصیت‌ها به کار می‌رود. او با ارجاع به نظریات زبان‌شناسانی چون باختین، گادامر و هایمز، دیالوگ را به‌مثابهٔ فرایندی پویا و چندلایه معرفی می‌کند که در آن نقش‌های گوینده و شنونده پیوسته در حال جابه‌جایی هستند. کتاب به بررسی عناصر بافتی و اجتماعی مؤثر بر دیالوگ می‌پردازد و نشان می‌دهد که چگونه عوامل فرهنگی، جنسیت، قدرت و هنجارهای اجتماعی بر شکل‌گیری و تفسیر دیالوگ تأثیر می‌گذارند. همچنین، نویسنده با تحلیل نمونه‌هایی از نمایشنامه‌های مختلف، نشان می‌دهد که دیالوگ دراماتیک چگونه می‌تواند همزمان ابزاری برای بیان احساسات، ایجاد تعارض و پیشبرد روایت باشد. در بخش‌های پایانی، هِرمان به چارچوب‌های تحلیلی مختلف برای مطالعهٔ دیالوگ اشاره می‌کند و ابزارهایی برای تحلیل گفتمان در آثار نمایشی ارائه می‌دهد. کتاب با تأکید بر اهمیت تعامل و بافت در فهم دیالوگ، مخاطب را به بازنگری در تلقی‌های رایج از زبان نمایش دعوت می‌کند.

چرا باید کتاب گفتمان دراماتیک را بخوانیم؟

مطالعهٔ این کتاب فرصتی برای آشنایی عمیق‌تر با نقش دیالوگ در نمایشنامه‌ها و فهم سازوکارهای زبانی و اجتماعی آن فراهم می‌کند. «گفتمانِ دراماتیک» با ارائهٔ چارچوب‌های تحلیلی و مثال‌های متنوع، به خواننده کمک می‌کند تا فراتر از سطح ظاهری دیالوگ، به لایه‌های پنهان تعاملات زبانی و نقش آن‌ها در شکل‌دهی به روایت و شخصیت‌ها پی ببرد. این کتاب برای کسانی که به دنبال درک دقیق‌تری از پیوند میان زبان، فرهنگ و هنر نمایش هستند، منبعی ارزشمند به‌شمار می‌آید.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

این کتاب برای دانشجویان و پژوهشگران رشته‌های زبان‌شناسی، ادبیات نمایشی، مطالعات تئاتر و ارتباطات مناسب است. همچنین علاقه‌مندان به تحلیل گفتمان، نمایشنامه‌نویسان و کسانی که دغدغهٔ فهم عمیق‌تر تعاملات زبانی و اجتماعی در آثار نمایشی را دارند، می‌توانند از مطالب آن بهره ببرند.

بخشی از کتاب گفتمان دراماتیک

«دیالوگ به‌مثابهٔ گفتمان، ضمن در نظر گرفتن یک اصل ساختاری اساسی مطرح می‌شود؛ اینکه تعاملی و رفت‌وبرگشتی است. دیالوگ درواقع یک شیوهٔ تبادل کلام میان تعدادی مشارکت‌کننده است، گفتاری که در ارتباط با گفتار شخصی دیگر مطرح می‌شود و لزوماً مقید به بروز در شکلی شفاهی ازسوی یک شخصیت یا بازیگر نیست. گادامر معتقد بود که دیالوگ به قلمروی «ما» و نه «من»، تعلق دارد و همچنین در شکل استاندارد، مستلزم مشارکت و دخالت حداقل دو شرکت‌کننده است که از دریچهٔ زبان باهم ارتباط برقرار می‌کنند. خود این واژه از منظر ریشه‌شناختی گواه این مدعاست؛ «دیا» به معنی از طریق و «لوگوس» در معنای کلمه، باهم مصدر «دیالگومی» یا گفت‌وگو کردن را می‌سازند. در منظر لاینز نیز پیرو آرای بولر، رویارویی یک «من» و یک «تو» در یک موقعیت گفتاری ـ به‌خودی‌خود ـ شکلی از درام است که به‌واسطهٔ طبقه‌بندی‌های مختلف «شخص» در زبان انعکاس می‌یابد.»