کتاب راهنمای باستان شناسی اسلامی آکسفورد

کتاب راهنمای باستان‌ شناسی اسلامی آکسفورد با عنوان اصلی The Oxford Handbook of Islamic Archaeology با ویراستاری گروهی از پژوهشگرانی همچون بتانی واکر، تیموتی اینسل و کریساند فنویک و ترجمهٔ حسین صبری توسط انتشارات دانشگاه تهران منتشر شده است. این اثر مرجعی جامع دربارهٔ باستان‌شناسی سرزمین‌های اسلامی از آغاز تا دورهٔ معاصر است و به بررسی تحولات فرهنگی، اجتماعی و مادی جوامع اسلامی می‌پردازد. نسخهٔ الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب راهنمای باستان شناسی اسلامی آکسفورد

کتاب راهنمای باستان‌شناسی اسلامی آکسفورد مجموعه‌ای از مقالات تخصصی است که هرکدام به قلم پژوهشگران حوزهٔ باستان‌شناسی اسلامی نوشته شده‌اند. ساختار کتاب بر اساس تقسیم‌بندی جغرافیایی و تاریخی سرزمین‌های اسلامی شکل گرفته و از آغاز گسترش اسلام تا دوره‌های متأخر را در بر می‌گیرد. کتاب راهنمای باستان‌شناسی اسلامی آکسفورد ابتدا به تاریخچهٔ شکل‌گیری باستان‌شناسی اسلامی به‌عنوان یک رشتهٔ دانشگاهی می‌پردازد و سپس به بررسی روندهای پژوهشی، چالش‌های مفهومی و روش‌شناسی‌های نوین در این حوزه اشاره می‌کند. از ویژگی‌های مهم این اثر، توجه به تنوع منطقه‌ای، معرفی منابع دست‌اول و پرداختن به موضوعاتی مانند مدیریت میراث فرهنگی و تعامل با جوامع محلی است. کتاب راهنمای باستان‌شناسی اسلامی آکسفورد همچنین به پیوند میان باستان‌شناسی اسلامی و تاریخ هنر، نقش موزه‌ها، و چالش‌های حفاظت از آثار تاریخی در کشورهای اسلامی می‌پردازد. این راهنما تصویری چندلایه از تحولات فرهنگی و مادی جهان اسلام ارائه می‌دهد.

خلاصه کتاب راهنمای باستان شناسی اسلامی آکسفورد

کتاب راهنمای باستان‌شناسی اسلامی آکسفورد با مروری بر تاریخچهٔ باستان‌شناسی اسلامی آغاز می‌شود و نشان می‌دهد که این رشته چگونه از دل مطالعات کلاسیک و تاریخ هنر اسلامی سربرآورده است. نویسندگان به بررسی روند شکل‌گیری باستان‌شناسی اسلامی در اروپا، آمریکا و کشورهای اسلامی می‌پردازند و چالش‌های مفهومی و روش‌شناختی این حوزه را مطرح می‌کنند. سپس، کتاب راهنمای باستان‌شناسی اسلامی آکسفورد به سراغ مناطق مختلف جهان اسلام می‌رود و هر بخش را به یکی از حوزه‌های جغرافیایی اختصاص می‌دهد؛ از سرزمین‌های مرکزی اسلامی (شامل شامات، عراق، مصر، ایران و آناتولی) تا مغرب اسلامی، آفریقای پایین صحرای بزرگ، آسیای مرکزی و جنوب شرقی. در هر فصل، تحولات باستان‌شناختی، روندهای شهرنشینی و روستایی، معماری، دین، اقتصاد و تعاملات فرهنگی بررسی می‌شود. کتاب به نقش منابع مکتوب، چالش‌های دوره‌بندی، و تفاوت‌های منطقه‌ای در فرهنگ مادی می‌پردازد و نشان می‌دهد که باستان‌شناسی اسلامی صرفاً به آثار دینی یا معماری محدود نمی‌شود، بلکه طیف گسترده‌ای از شواهد مادی، اجتماعی و زیست‌محیطی را در بر می‌گیرد. در بخش‌های پایانی، موضوعاتی مانند مدیریت میراث فرهنگی، حفاظت از آثار و تعامل با جوامع محلی مطرح می‌شود و اهمیت رویکردهای میان‌رشته‌ای و توجه به پایداری فرهنگی و اجتماعی برجسته می‌گردد.

چرا باید کتاب راهنمای باستان شناسی اسلامی آکسفورد را خواند؟

کتاب راهنمای باستان‌شناسی اسلامی آکسفورد با ارائهٔ تصویری جامع و چندوجهی از باستان‌شناسی اسلامی، امکان آشنایی با تحولات فرهنگی، اجتماعی و مادی جوامع اسلامی را در گستره‌ای وسیع از مناطق و دوره‌ها فراهم می‌کند. خواننده با مطالعهٔ این اثر می‌تواند با رویکردهای پژوهشی نوین، چالش‌های حفاظت از میراث فرهنگی و نقش باستان‌شناسی در شناخت تاریخ اسلام آشنا شود. همچنین معرفی منابع دست‌اول و مرور مطالعات میدانی در مناطق مختلف، این کتاب را به منبعی ارزشمند برای پژوهش و آموزش تبدیل کرده است.

خواندن کتاب راهنمای باستان شناسی اسلامی آکسفورد را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

کتاب راهنمای باستان‌شناسی اسلامی آکسفورد برای دانشجویان و پژوهشگران رشته‌های باستان‌شناسی، تاریخ، هنر اسلامی و مطالعات تمدن اسلامی مناسب است. همچنین علاقه‌مندان به میراث فرهنگی، مدیران و فعالان حوزهٔ حفاظت آثار تاریخی و کسانی که دغدغهٔ شناخت تحولات فرهنگی و اجتماعی جوامع اسلامی را دارند، می‌توانند از این اثر بهره ببرند.

بخشی از کتاب راهنمای باستان شناسی اسلامی آکسفورد

«باستان‌شناسی اسلامی به‌عنوان مطالعةٔ باستان‌شناختی جوامع، نهادهای سیاسی و اجتماعات به‌صورت پیش‌فرض با تاریخ به‌نسبت متأخر انسان ارتباط دارد و تا دور معاصر امتداد می‌یابد. «دورهٔ معاصر آغازین» معمولاً تحت حمایت قوانین میراث اغلب کشورهای اسلامی فعلی نیست و پژوهش دربارهٔ آن را به حوزهٔ مردم‌شناسی واگذار می‌کند و مانع حفاظت قانونی از محوطه‌های این دوره می‌شود. به‌طور خاص این مورد در سوریة بزرگ (بلاد شام) مصداق دارد که برخی از قدیمی‌ترین گروه‌های مطالعات باستان در سطح جهان و پیشینه‌ای طولانی از مطالعهٔ جوامع اسلامی را دارا است. قانون عتیقات اردن شمارهٔ ۲۱ [۱۹۸۸] که قانون شمارهٔ ۲۳ [۲۰۰۴] اصلاحیهٔ آن است «هرگونه شیء منقول یا غیرمنقول که پیش از ۱۷۵۰ میلادی ساخته نوشته حک یا بنا؛ با کشف شده باشد یا مورد دخل و تصرف انسان قرار گرفته باشد» را تحت پوشش قرار می‌دهد. قوانین فوق به‌آرامی در حال تغییر هستند، در عین حال بازتاب نوعی ارزش رو به تزاید میراث فرهنگی ادوار تاریخی متأخر هستند. برای مثال قانون مصوبهٔ شمارهٔ ۱۱ دربارهٔ میراث فرهنگی ملموس فلسطین که مقام‌های فلسطینی در سال ۲۰۱۸ تصویب کردند محدود زمانی تمام سازه‌هایی را که پیش از ۱۹۱۷ ساخته شده‌اند گسترش داد و تمام میراث مادی فرهنگی، اقتصادی یا طبیعی را در بر می‌گیرد. در بحرین، قوانین عتیقات حتی فراگیرترند: «هر چیزی که از تمدن‌ها بر جای مانده باشد یا از جست‌وجوها، اکتشافات ... زندگی روزمره یا وقایع اجتماعی نسل‌های پیشین» یا هر چیزی که حداقل ۵۰ سال از عمر آن گذشته باشد و حائز نوعی ارزش هنری یا تاریخی باشد یک یادمان در نظر گرفته می‌شود.»