کتاب تاریخ فلسفه

کتاب الکترونیکی «تاریخ فلسفه (کتاب ۵ | پاییز ۱۴۰۳)» نوشتهٔ ویل دورانت با ترجمهٔ حسین پیران و نشر تگ، اثری است در حوزهٔ فلسفه و تاریخ فلسفه که به بررسی زندگی و اندیشه‌های فیلسوفان بزرگ غرب از یونان باستان تا فیلسوفان معاصر می‌پردازد. این کتاب با نگاهی تحلیلی و روایی، سیر تحول فلسفه را از افلاطون و ارسطو تا نیچه و راسل دنبال می‌کند و برای علاقه‌مندان به فلسفه و تاریخ اندیشه، منبعی جامع و قابل اتکا به شمار می‌آید. نسخه الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب تاریخ فلسفه

«تاریخ فلسفه» اثری است که نخستین بار در اوایل قرن بیستم منتشر شد و با گذشت زمان همچنان جایگاه خود را در میان آثار مقدماتی فلسفه حفظ کرده است. ویل دورانت در این کتاب، فلسفه را نه صرفاً از منظر نظریه‌ها و مکاتب، بلکه از دریچهٔ زندگی و شخصیت فیلسوفان روایت می‌کند. ساختار کتاب بر اساس شخصیت‌های برجستهٔ فلسفه غرب شکل گرفته و هر فصل به یکی از متفکران کلیدی اختصاص یافته است. دورانت با توجه به زمینه‌های تاریخی، اجتماعی و فرهنگی هر دوره، تلاش می‌کند تا اندیشه‌های فیلسوفان را در بستر زمانه‌شان توضیح دهد. این کتاب عمدتاً بر فلسفه غرب تمرکز دارد و به فلسفه شرق یا اسلامی نمی‌پردازد. ترجمهٔ حسین پیران نیز با توجه به تحولات واژگانی و نیازهای مخاطب امروزی، کوشیده است متنی روان و دقیق ارائه دهد. «تاریخ فلسفه» علاوه بر معرفی اندیشه‌ها، به نقد و تحلیل آن‌ها نیز می‌پردازد و در پایان هر فصل، دیدگاه انتقادی نویسنده را دربارهٔ فیلسوف مورد بحث ارائه می‌کند. این اثر به عنوان مقدمه‌ای برای ورود به دنیای فلسفه و آشنایی با جریان‌های اصلی اندیشه غربی شناخته می‌شود.

خلاصه کتاب تاریخ فلسفه

در «تاریخ فلسفه»، ویل دورانت با روایتی داستان‌گونه، سیر اندیشهٔ فلسفی را از یونان باستان تا قرن بیستم دنبال می‌کند. کتاب با افلاطون آغاز می‌شود و به بررسی زندگی، محیط اجتماعی و دغدغه‌های فکری او می‌پردازد؛ سپس به ارسطو و تأثیر او بر علم و منطق می‌رسد. در ادامه، فیلسوفانی چون فرانسیس بیکن، اسپینوزا، ولتر، کانت، شوپنهاور، اسپنسر و نیچه هر یک در فصلی جداگانه معرفی و تحلیل می‌شوند. دورانت تلاش می‌کند نشان دهد که چگونه هر فیلسوف، پاسخ‌هایی به مسائل بنیادین اخلاق، سیاست، شناخت و هستی داده است و این پاسخ‌ها چگونه در بستر تحولات تاریخی شکل گرفته‌اند. او علاوه بر شرح زندگی و آثار فیلسوفان، به زمینه‌های اجتماعی و فرهنگی زمانهٔ آن‌ها نیز توجه دارد و ارتباط میان اندیشه و واقعیت‌های تاریخی را برجسته می‌کند. در فصل‌های پایانی، فیلسوفان معاصر اروپا و آمریکا مانند برگسون، کروچه، راسل، سانتیانا، جیمز و دیوئی مورد بررسی قرار می‌گیرند. کتاب با تأکید بر نقش فلسفه در ترکیب و وحدت دانش‌های بشری، خواننده را به تأمل دربارهٔ معنای زندگی و جایگاه انسان در جهان دعوت می‌کند.

چرا باید کتاب تاریخ فلسفه را خواند؟

این کتاب با رویکردی تحلیلی و روایی، فلسفه را از دل زندگی فیلسوفان و بستر تاریخی‌شان روایت می‌کند و به جای تمرکز صرف بر نظریه‌ها، به پیوند اندیشه و تجربهٔ زیسته می‌پردازد. خواندن این اثر فرصتی است برای آشنایی با سیر تحول اندیشه غربی، شناخت دغدغه‌های اصلی فیلسوفان و درک تأثیر متقابل فلسفه و جامعه. همچنین، کتاب به مخاطب کمک می‌کند تا پرسش‌های بنیادین دربارهٔ اخلاق، سیاست، شناخت و هستی را از منظر متفکران بزرگ بررسی کند و نگاه انتقادی و تحلیلی به مسائل فلسفی پیدا کند.

خواندن کتاب تاریخ فلسفه را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

مطالعهٔ این کتاب برای علاقه‌مندان به فلسفه، دانشجویان رشته‌های علوم انسانی، کسانی که به دنبال آشنایی با تاریخ اندیشه غربی هستند و افرادی که می‌خواهند با زندگی و افکار فیلسوفان بزرگ آشنا شوند، مفید است. همچنین برای کسانی که به دنبال مقدمه‌ای جامع برای ورود به دنیای فلسفه‌اند، گزینه‌ای مناسب به شمار می‌آید.

فهرست کتاب تاریخ فلسفه

- دیباچه مترجم: توضیحاتی دربارهٔ کتاب، نویسنده و ضرورت ترجمهٔ جدید. - فصل یکم: افلاطون — زندگی، محیط اجتماعی، سقراط، مسائل اخلاقی، سیاسی و روانشناختی، نقد و تحلیل. - فصل دوم: ارسطو و علم یونانی — زمینه تاریخی، آثار ارسطو، بنیاد منطق و علم، اخلاق، سیاست و نقد. - فصل سوم: فرانسیس بیکن — سیر اندیشه از ارسطو تا رنسانس، زندگی بیکن، مقالات، بازسازی دانش و نقد. - فصل چهارم: اسپینوزا — شرح حال، آموزش، تکفیر، آثار فلسفی و تأثیرات او. - فصل پنجم: ولتر و عصر روشنگری فرانسه — زندگی، آثار ادبی و فلسفی، نقد و ارتباط با روسو. - فصل ششم: ایمانوئل کانت و ایده‌آلیسم آلمانی — نقد عقل نظری و عملی، دین و عقل، اشاره به هگل. - فصل هفتم: شوپنهاور — عصر و زندگی، جهان همچون تصور و اراده، نقد و تحلیل. - فصل هشتم: هربرت اسپنسر — تأثیر کنت و داروین، اصول نخستین، تکامل زیستی و اجتماعی، نقد. - فصل نهم: فردریش نیچه — زندگی، آثار، اخلاق پهلوانان، نقد و فرجام سخن. - فصل دهم: فیلسوفان معاصر اروپا — برگسون، کروچه و راسل؛ معرفی، آثار و نقد. - فصل یازدهم: فیلسوفان معاصر آمریکا — سانتیانا، جیمز و دیوئی؛ معرفی، عمل‌گرایی، کثرت‌گرایی و نتیجه. - واژه‌نامه و نمایه: توضیح واژگان تخصصی و اسامی اشخاص.

بخشی از کتاب تاریخ فلسفه

«در فلسفه لذتی هست. حتی در سراب دوردست مابعدالطبیعه حلاوتی جاذب وجود دارد که دانشجوی فلسفه پیش از آنکه واقعیت تلخ و خشن نیازهای حیات مادی او را از لاهوتِ انديشه به ناسوت بازار مکارة کسب و کار و تنازع بقاء پایین نکشیده, آن را حس می‌کند. بیشتر ما ایام طلایی بهار زندگانی و اوج جوانی را به خاطر می‌آوریم که فلسفه برایمان به گفته افلاطون. «آن عزیز دوست داشتنی» بود. ایامی که عشق به یک حقيقتِ ساده, هرچند دست‌نیافتنی» به مراتب برایمان باشکوه‌تر بود از امیال و شهوات جسمانی و آلایش‌های دنیوی. البته همواره ته‌مانده‌ای از آن ندای حکمت نارس دوران جوانی در وجود ما باقی می‌ماند. چنانکه براونینگ می‌گوید. احساس می‌کنيم «زندگی معنایی دارد و خوردن و آشامیدن‌مان در خدمت یافتن آن معناست.» بیشتر زندگانی ما بی‌معناست. اوقاتمان عمدتاً در دودلی و بیهودگی هدر می‌رود. همواره با آشفتگی درونمان و اطرافمان در حال مقابله‌ایم. درعین حال حس می‌کنیم و باور داریم چیزی حیاتی و بسیار مهم درون ما در جریان است. چیزی ما را اغوا می‌کند تا در درون خود به کندوکاو بپردازیم و روح خود را برای کشف معنای زندگی بکاویم. می‌خواهیم همه چیز را بفهمیم؛ چنانکه نیچه می‌گوید. «زندگی برای ما یعنی تلاش دائم تا هرآنچه هستیم و نیز هرآنچه را به آن برمی‌خوریم به نور و شعله تبدیل کنیم.» ما مانند میتیا در برادران کارامازوف هستیم. «آنهایی که مال و منال هنگفت نمی‌خواهند. بلکه تنها در پی پاسخی برای سوّالاتشان هستند.» ما می‌خواهیم ارزش و دورنمای آنچه را در اطرافمان می‌گذرد درک کنیم تا بتوانیم سر خود را در سیلاب حوادثٍ روزمره بالای آب نگاه داریم. می‌خواهیم پیش از آنکه دیر شود بدانیم چه چیزهایی در این دنیا کوچک و بی‌ارزش است و چه چیزهایی بزرگ و پرارزش. می‌خواهیم وضعیت هر چیزی را که الان می‌بینیم در «دورنمای ابدیت» نیز درک کنیم. می‌خواهیم در برابر حوادثٍ گریزناپذیر هراسان نباشیم و حتی با لبخند به پیشواز مرگ برویم. ما می‌خواهیم کامل باشیم؛ خواهش‌های خود را مهار و هماهنگ سازیم تا بدان‌وسیله قوای‌مان را متعادل و میزان نگاه داریم. زیرا در اخلاق و سیاست و بلکه در منطق و مابعدالطبیعه. تعادل و تنظیم قوای دماغی بالاترین مرحلهُ بلوغ است.»