کتاب علم آزادی

کتاب «علم آزادی» (دموکراسی، خرد و قوانین طبیعت) با عنوان انگلیسی The Science of Liberty: Democracy, Reason, and the Laws of Nature، نوشتهٔ «تیموتی فریس» با ترجمهٔ «جمیل آریایی» از انتشارات مازیار، اثری پژوهشی در حوزهٔ فلسفهٔ علم و سیاست است. این کتاب به بررسی رابطهٔ میان علم، آزادی، دموکراسی و شکل‌گیری جوامع مدرن می‌پردازد و نقش علم را در تحولات اجتماعی و سیاسی جهان مدرن واکاوی می‌کند. نسخهٔ الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب علم آزادی اثر تیموتی فریس

کتاب «علم آزادی» به قلم «تیموتی فریس» در سال ۲۰۱۰ میلادی و در ایران در سال ۱۴۰۳ منتشر شده است. این اثر به پیوند تاریخی و مفهومی میان علم و آزادی سیاسی می‌پردازد و نشان می‌دهد چگونه انقلاب علمی و انقلاب دموکراتیک در چند قرن اخیر، دست در دست هم، جوامع انسانی را دگرگون کرده‌اند. «تیموتی فریس» با نگاهی تحلیلی، از رنسانس و روشنگری تا عصر حاضر، روند شکل‌گیری علم مدرن و لیبرال‌دموکراسی را دنبال می‌کند و استدلال می‌کند که علم نه‌تنها موتور پیشرفت تکنولوژیک و اقتصادی بوده، بلکه بستر اجتماعی و فرهنگی لازم برای رشد آزادی‌های فردی و جمعی را نیز فراهم آورده است.

کتاب «علم آزادی» در فضایی میان تاریخ، فلسفه و جامعه‌شناسی حرکت می‌کند و با مثال‌هایی از کشورهای مختلف، به این می‌پردازد که چرا علم در جوامع آزاد شکوفا می‌شود و چگونه اقتدارگرایی مانع رشد علمی و اجتماعی می‌شود. «تیموتی فریس» همچنین به چالش‌های معاصر، ازجمله نیروهای ضدعلم و بحران‌های دموکراسی، اشاره می‌کند و نقش آموزش، توزیع ثروت و فرهنگ را در پایداری این پیوند بررسی می‌کند. این اثر تصویری جامع از سیر تاریخی و فکری علم و آزادی ارائه می‌دهد، بی‌آنکه صرفاً به ستایش یا نقد یک‌جانبه بسنده کند.

خلاصه کتاب علم آزادی

کتاب «علم آزادی» با طرح این پرسش آغاز می‌شود که چگونه علم و آزادی سیاسی در تاریخ بشر به هم گره خورده‌اند و چرا جوامعی که به علم بها داده‌اند اغلب به دموکراسی و آزادی نیز دست یافته‌اند. «تیموتی فریس» با مرور تاریخ، از رنسانس و انقلاب علمی تا روشنگری و انقلاب‌های دموکراتیک، نشان می‌دهد که علم مدرن با ذات اقتدارستیز و خوداصلاح‌گرِ خود زمینهٔ رشد آزادی‌های فردی و اجتماعی را فراهم کرده است. «فریس» استدلال می‌کند که علم با تکیه بر آزمایش و مشاهده و نقد، نه‌تنها ساختارهای فکری و سیاسی سنتی را به چالش کشیده، بلکه مدل تازه‌ای از حکومت‌داری و جامعه‌پذیری را پیشنهاد داده است. او به نقش علم در رشد اقتصادی، آموزش همگانی و توزیع فرصت‌ها اشاره می‌کند و توضیح می‌دهد که چرا دموکراسی‌های لیبرال بستر مناسبی برای شکوفایی علم هستند. 

کتاب «علم آزادی» همچنین به نمونه‌هایی از شکست علم در رژیم‌های اقتدارگرا می‌پردازد و نشان می‌دهد که کنترل و سرکوب آزادی‌های علمی در نهایت به رکود و بحران منجر می‌شود. نویسنده با بررسی عوامل اقتصادی، آموزشی و فرهنگی تأکید می‌کند که علم و آزادی هر دو نیازمند محیطی باز و متکثر هستند و هیچ‌کدام بی‌نقص یا عاری از خطا نیستند. در نهایت، کتاب با نگاهی انتقادی به چالش‌های معاصر، از جمله نیروهای ضدعلم و بحران‌های دموکراسی، بر اهمیت تداوم این پیوند و ضرورت آموزش و پژوهش آزاد تأکید می‌کند.

چرا باید کتاب علم آزادی را خواند؟

این کتاب با رویکردی تحلیلی و تاریخی، رابطهٔ میان علم و آزادی را از زوایای مختلف بررسی می‌کند و نشان می‌دهد که چگونه پیشرفت علمی و دموکراسی به هم وابسته‌اند. خواننده با مطالعهٔ این اثر درک عمیق‌تری از ریشه‌های فکری و اجتماعی جوامع مدرن به‌دست می‌آورد و با چالش‌ها و فرصت‌های پیش روی علم و آزادی در جهان امروز آشنا می‌شود. اثر حاضر برای کسانی که به فلسفهٔ علم، تاریخ اندیشه و سیاست علاقه دارند فرصتی برای بازاندیشی دربارهٔ نقش علم در شکل‌گیری ارزش‌های انسانی و اجتماعی فراهم می‌کند.

خواندن کتاب علم آزادی را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

این کتاب برای علاقه‌مندان به فلسفهٔ علم، تاریخ اندیشه، علوم سیاسی و جامعه‌شناسی مناسب است؛ همچنین برای دانشجویان و پژوهشگرانی که دغدغهٔ رابطهٔ علم و سیاست، آزادی و دموکراسی را دارند و به‌دنبال فهم عمیق‌تری از ریشه‌های مدرنیته و چالش‌های آن هستند، مفید خواهد بود.

درباره تیموتی فریس

«تیموتی فریس»، متولد اوت ۱۹۴۴، نویسندهٔ برجستهٔ آمریکایی در حوزهٔ علم است. «فریس» در فلوریدا به دنیا آمد و در دبیرستان «کرال گیبلز سینیور» در همان ایالت تحصیل کرد. او در سال ۱۹۶۶، از دانشگاه «نورث‌وسترن» با مدرک ادبیات انگلیسی و ارتباطات فارغ‌التحصیل شد و یک سال نیز در مدرسهٔ حقوق «نورث‌وسترن» تحصیل کرد، اما آن را ادامه نداد.

پس از ترک دانشکدهٔ حقوق، به‌عنوان خبرنگار به خبرگزاری «یونایتد پرس اینترنشنال (UPI)» در نیویورک پیوست. پس از مدتی فعالیت در روزنامه‌نگاری، به‌عنوان سردبیر مجلهٔ «رولینگ استون (Rolling Stone)» شروع به کار کرد. یکی از مهم‌ترین دستاوردهای او تولید صفحهٔ طلایی «فضاپیمای وویجر (Voyager Golden Record)» بود؛ صفحه‌ای حاوی صداهای زمین، موسیقی و تصاویر نمادین از تمدن انسانی که همراه با فضاپیمای «وویجر ۱» به فضا فرستاده شد.

«فریس» تهیه‌کنندهٔ سه مستند علمی برای شبکهٔ PBS نیز بوده است؛ «آفرینش جهان» (۱۹۸۵)، «زندگی فراتر از زمین» (۱۹۹۹) و «دیدن در تاریکی» (۲۰۰۷). او همچنین مشاور «ناسا» در زمینهٔ سیاست‌گذاری اکتشافات فضایی بلندمدت بود و در سال ۱۹۸۶، یکی از روزنامه‌نگارانی بود که برای پرواز با شاتل فضایی انتخاب شد، اما این مأموریت پس از فاجعهٔ «شاتل چلنجر» لغو شد.

این کتاب یا نویسنده چه جوایز و افتخاراتی کسب کرده است؟

او جایزهٔ «مؤسسهٔ فیزیک آمریکا (American Institute of Physics Prize)» را برای کتاب تحسین‌شده‌ٔ خود «Coming of Age in the Milky Way» (بلوغ در کهکشان راه شیری) دریافت کرد. این کتاب یکی از آثار برجستهٔ او در حوزهٔ تاریخ علم و کیهان‌شناسی است. او همچنین برای این کتاب نامزد جایزهٔ «پولیتزر» شد که یکی از معتبرترین جوایز ادبی و روزنامه‌نگاری در ایالات متحده است.

بخشی از کتاب علم آزادی

«لیبرالیسم و علم صفات مشترک زیادی دارند، لیکن از آنجا که این دو به طور گسترده‌ای بد فهمیده شده‌اند، شاید مفید باشد که رابطهٔ آن‌ها را بررسی کنیم. لیبرالیسم با فراهم آوردن محیط اجتماعی آزاد و انعطاف‌پذیری که در آن فعالیت علمی می‌تواند نشو و نما کند، علم را تغذیه می‌کند و بدین سان دانش، قدرت، و ثروت جوامع لیبرال افزایش می‌یابد. علم با انجام این کار نشان می‌دهد که حکمرانی لیبرالی کارگر می‌افتد؛ و از این روست که چنین چرخه‌ای ادامه می‌یابد.

لیبرالیسم (از واژهٔ لاتینی «آزادی») بر اساس چیزی است که جان استوارت میل در سال ۱۸۵۹ آن را این‌گونه نامید:

یک اصل بسیار ساده... تنها موردی که افراد بشر مجازند به تنهایی یا دسته‌جمعی متعرض آزادی هر کدام از همنوعان خود شوند، هنگام رویارویی با وضعی است که در آن اصل صیانت ذات به خطر افتاده باشد. تنها هدف موجهی که به پاس تأمین آن می‌توان بر هر کدام از افراد جوامع متمدن، حتی بر خلاف ارادهٔ خود وی، اعمال قدرت کرد این است که نگذاشت او به دیگران زیان برساند.»