کتاب موسیقی اسپکترال و دستگاهی ایران از منظر هارمونیک ها

معرفی کتاب موسیقی اسپکترال و دستگاهی ایران از منظر هارمونیک ها

کتاب الکترونیکی «موسیقی اسپکترال و دستگاهی ایران از منظر هارمونیک‌ها» (Spectral Music and Iranian Dastgahi Music from the Perspective of Harmonics) نوشته و پژوهش «مسعود مرشدی» و با همکاری نشر روزآمد منتشر شده است. این کتاب به بررسی تطبیقی میان موسیقی اسپکترال و موسیقی دستگاهی ایران با تمرکز بر هارمونیک‌ها و میکروتن‌ها می‌پردازد و تلاش دارد ارتباطات نظری و عملی این دو حوزه را از منظر آکوستیک و تئوری موسیقی واکاوی کند. نسخه الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب موسیقی اسپکترال و دستگاهی ایران از منظر هارمونیک ها

این کتاب در سال ۱۴۰۱ منتشر شده و به یکی از موضوعات کمتر بررسی‌شده در موسیقی معاصر ایران می‌پردازد: پیوندهای نظری و عملی میان موسیقی اسپکترال (Spectral Music) و موسیقی دستگاهی ایران. نویسنده ابتدا به معرفی و تاریخچهٔ موسیقی اسپکترال و ریشه‌های آن در قرن بیستم می‌پردازد و سپس تکنیک‌ها و مفاهیم کلیدی این سبک را شرح می‌دهد. در ادامه، ارتباط میان میکروتن‌ها و سری‌های هارمونیک در هر دو سنت موسیقایی بررسی می‌شود. کتاب با نگاهی پژوهشی و تحلیلی، تلاش می‌کند نقاط مشترک و تفاوت‌های بنیادین این دو نظام موسیقایی را از منظر هارمونیک‌ها و ساختارهای صوتی آشکار کند. همچنین، امکانات و ظرفیت‌های استفاده از عناصر موسیقی دستگاهی ایران در بستر موسیقی اسپکترال مورد بحث قرار گرفته است. این اثر برای پژوهشگران، آهنگسازان و علاقه‌مندان به تئوری موسیقی و آکوستیک، منبعی برای شناخت عمیق‌تر این دو حوزه فراهم می‌کند.

خلاصه کتاب موسیقی اسپکترال و دستگاهی ایران از منظر هارمونیک ها

کتاب «موسیقی اسپکترال و دستگاهی ایران از منظر هارمونیک‌ها» با مروری بر تاریخچهٔ موسیقی اسپکترال آغاز می‌شود و به بررسی ریشه‌های این سبک در آثار آهنگسازان قرن بیستم مانند «دبوسی»، «وارز»، «لیگتی»، «شلسی» و «مسیان» می‌پردازد. نویسنده نقش رنگ صوتی و اهمیت هارمونیک‌ها را در شکل‌گیری موسیقی اسپکترال برجسته می‌کند و سپس به معرفی تکنیک‌های کلیدی این سبک مانند سازگاری و ناسازگاری هارمونیک، میکروفونی و ماکروفونی، تن‌های ترکیبی، مدولاسیون فرکانسی و سنتز افزوده می‌پردازد.در بخش بعد، ارتباط میکروتن‌ها در موسیقی اسپکترال و دستگاهی ایران با سری هارمونیک بررسی می‌شود. نظریه‌های مختلف دربارهٔ فواصل و گام‌های موسیقی ایرانی (مانند گام ۲۴ ربع‌پرده‌ای وزیری، گام ۲۲ پرده‌ای برکشلی، نظریهٔ فواصل انعطاف‌پذیر فرهت و تتراکوردهای طلایی) مطرح می‌شوند و با ساختار هارمونیک‌ها مقایسه می‌گردند. کتاب نشان می‌دهد که چگونه میکروتن‌ها و فواصل خاص موسیقی ایرانی می‌توانند با سری هارمونیک پیوند بخورند و چه تفاوت‌هایی با میکروتن‌های موسیقی اسپکترال دارند.در ادامه، نویسنده به مقایسهٔ کاربرد هارمونیک‌ها و میکروتن‌ها در هر دو نظام موسیقایی از دیدگاه‌های مختلف می‌پردازد و امکانات نظری برای استفاده از عناصر موسیقی دستگاهی ایران در فضای موسیقی اسپکترال را بررسی می‌کند. این امکانات شامل عناصر فاصله‌ای ملودیک و هارمونیک، استفاده از سازهای ایرانی، استخراج مدها از سری هارمونیک و رفتارهای موسیقایی خاص دستگاه‌های ایرانی است. کتاب با جمع‌بندی و ارائهٔ پیشنهادهایی برای پژوهش‌های آینده در این حوزه به پایان می‌رسد.

چرا باید کتاب موسیقی اسپکترال و دستگاهی ایران از منظر هارمونیک ها را خواند؟

این کتاب با رویکردی تحلیلی و تطبیقی، امکان درک عمیق‌تری از پیوندهای میان موسیقی اسپکترال و موسیقی دستگاهی ایران را فراهم می‌کند. برای کسانی که به دنبال شناخت ساختارهای هارمونیک، میکروتن‌ها و ظرفیت‌های نوآورانه در آهنگسازی هستند، این اثر می‌تواند چشم‌اندازهای تازه‌ای ارائه دهد. همچنین، کتاب به بررسی نظریه‌ها و تکنیک‌های موسیقی معاصر می‌پردازد و راه‌هایی برای تلفیق عناصر موسیقی ایرانی با جریان‌های نوین موسیقی غربی پیشنهاد می‌کند.

خواندن کتاب موسیقی اسپکترال و دستگاهی ایران از منظر هارمونیک ها را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

این کتاب برای پژوهشگران موسیقی، آهنگسازان، دانشجویان رشته‌های موسیقی، علاقه‌مندان به تئوری موسیقی، آکوستیک و کسانی که دغدغهٔ تلفیق موسیقی ایرانی با جریان‌های معاصر را دارند مناسب است. همچنین برای افرادی که به دنبال درک بهتر میکروتن‌ها و هارمونیک‌ها در موسیقی هستند، منبعی ارزشمند به شمار می‌آید.

فهرست کتاب موسیقی اسپکترال و دستگاهی ایران از منظر هارمونیک ها

- مقدمه: معرفی دغدغه‌های پژوهش و هدف کتاب.- فصل اول: تاریخچهٔ موسیقی اسپکترال و ارتباط آن با امپرسیونیسم، بررسی آثار آهنگسازان شاخص و اهمیت رنگ در موسیقی اسپکترال.- فصل دوم: معرفی تکنیک‌های موسیقی اسپکترال شامل سازگاری و ناسازگاری هارمونیک، میکروفونی و ماکروفونی، تن‌های ترکیبی، مدولاسیون فرکانسی و سنتز افزوده.- فصل سوم: بررسی ارتباط میکروتن‌های موسیقی اسپکترال و دستگاهی ایران با سری هارمونیک، معرفی نظریه‌های فواصل و گام‌های موسیقی ایرانی.- فصل چهارم: مقایسهٔ کاربرد هارمونیک‌ها و میکروتن‌ها در موسیقی دستگاهی ایران و اسپکترال از دیدگاه‌های مختلف.- فصل پنجم: بررسی امکانات نظری برای استفاده از عناصر موسیقی دستگاهی ایران در بستر موسیقی اسپکترال، شامل عناصر فاصله‌ای ملودیک و هارمونیک، استفاده از سازهای ایرانی و استخراج مدها از سری هارمونیک.- نتیجه‌گیری و جمع‌بندی.- فهرست منابع و مآخذ.

بخشی از کتاب موسیقی اسپکترال و دستگاهی ایران از منظر هارمونیک ها

«وقتی که به بررسی سبک‌های موسیقی قرن بیستم می‌پردازیم، به طیف گوناگونی از موسیقی برمی‌خوریم که تنوع بیشتری نسبت به قرن‌های گذشته دارند. گسترش تکنولوژی از طرفی کمک شایانی به گسترش و تعدد ژانرهای موسیقایی کرد. بسیاری از این ژانرها از مفاهیم موسیقی تنال فاصله گرفتند و با توجه به دیدگاه‌های فلسفی و زیبایی‌شناسانه‌ی خود روش‌های مختلفی را عرضه کردند. در این بین در دهه‌ی هفتاد و اوایل دهه‌ی هشتاد شروع تفکر نوعی از موسیقی رقم خورد که پیوندهایی با اصل هارمونیک‌های صوت داشت. از طرفی حرکت پیوسته و قابل پیش‌بینی خطوط صوتی آن در تضاد با فضای تقریبا غیرقابل پیش‌بینی موسیقی پست سریل، رجعتی به گذشته‌های موسیقی تنال داشت. آهنگسازان این موسیقی با استفاده از آنالیزها و بررسی‌هایی که توسط نرم‌افزارهای آنالیز طیف داشتند، به کندوکاو در امکانات موجود در یک صوت واحد پرداختند. آن‌ها هارمونیک‌ها را به‌عنوان منبع اولیه برای آهنگسازی خود قرار می‌دادند و فضای متریک ریتمیک و حتی ارکستراسیون آثار خود را اغلب از روی آن طراحی می‌کردند.»