کتاب پیش درآمد انقلاب

کتاب پیش درآمد انقلاب با عنوان اصلی Prelude to revolution; the Petrograd Bolsheviks and the July 1917 uprising نوشتهٔ الکساندر رابینوویچ و ترجمهٔ مهدی صابری است. نشر چرخ این کتاب را منتشر کرده است. اثر حاضر که در دستهٔ تاریخ شوروی،  مطالعات تاریخی و مطالعات انقلاب‌ها قرار گرفته، در باب بلشویک‌های پتروگراد و قیام ژوییهٔ ۱۹۱۷ میلادی است. این پژوهش دلایل اعتراضات ژوئن و ژوئیه و روشن‌ساختن نقش بلشویک‌ها را بررسی کرده است. نسخهٔ الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب پیش درآمد انقلاب اثر الکساندر رابینوویچ

کتاب «پیش‌درآمد انقلاب» [بلشویک‌های پتروگراد و قیام ژوئیهٔ ۱۹۱۷ (انقلاب اکتبر - بخش اول)] که نخستین‌بار در سال ۱۹۶۸ میلادی و در ایران در سال ۱۴۰۳ منتشر شده، نخستین جلد از سه‌گانهٔ «الکساندر رابینوویچ»، تاریخ‌نگار برجستهٔ آمریکاییِ روس‌تبار دربارهٔ انقلاب اکتبر است. نگارش این کتاب طی چهار دهه به انجام رسیده است. دو جلد دیگر این مجموعه «بلشویک‌ها به قدرت می‌رسند» و «بلشویک‌ها در قدرت» نام دارد. نویسندهٔ این اثر که در سال ۱۹۳۴ میلادی در لندن و از والدینی روس متولد شد، این کتاب را زمانی نوشت که دانشجوی تاریخ در دانشگاه ایندیانا بود. ویژگی بارز آثار این نویسنده را پرهیز از روایت‌های قالبی، چه از سوی روایت‌های استالینیستی که بلشویک‌ها را یکپارچه و بی‌خطا نشان می‌دهد و چه از سوی روایت‌های دست‌راستی که انقلاب را صرفاً یک توطئه می‌داند، دانسته‌اند. او نگاهی واقع‌گرایانه و متکی بر پژوهش دقیق دارد و با تمرکز بر پویایی‌های اجتماعی، نقش توده‌ها و درون حزب بلشویک را در آستانهٔ انقلاب به‌خوبی ترسیم کرده است. کتاب حاضر از نخستین پژوهش‌هایی است که بیرون از شوروی سابق و با تمرکز بر قیام ژوئیه نوشته شده و برای شناخت ماه‌های منتهی به انقلاب اکتبر به‌ویژه سقوط نهادهای سنتی و ظهور سوویت‌ها و احزاب رادیکال بسیار ارزشمند است.

هدف پژوهش حاضر بررسی عمیق‌تر دلایل اعتراضات ژوئن و ژوئیه و روشن‌ساختن نقش بلشویک‌ها است. نویسنده بر وضعیت خاص پتروگراد که در آن، حمایت از بلشویک‌ها گسترده‌تر از سایر نقاط بود تمرکز کرده است. سه نهاد اصلی حزبی در این دوره، کمیتهٔ مرکزی، تشکیلات نظامی و کمیتهٔ پترزبورگ بوده است که هر کدام مواضع و رویکردهایی متفاوت داشتند. این تفاوت‌ها باعث بروز تنش‌هایی در درون حزب شد و یکی از عوامل کلیدی رفتار بلشویک‌ها در آن مقطع بود. پژوهش حاضر همچنین به مشکلات جدی در مطالعهٔ این دوره اشاره کرده است؛ منابع محدود، آرشیوهای بسته و روایت‌های جانبدارانه. «الکساندر رابینوویچ» سعی کرده تصویری دقیق‌تر از پیچیدگی‌های درون‌حزبی بلشویک‌ها و شرایط اجتماعی منجر به بحران‌های تابستان ۱۹۱۷ ارائه دهد. پارهٔ اول این کتاب «از جنگ جهانی تا بازگشت لنین» و بخش‌های دیگرِ آن «"قدرت دوگانه": مه تا ژوئن ۱۹۱۷» و «روزهای ژوئیه» نام دارند.

خلاصه کتاب پیش درآمد انقلاب

در آستانهٔ چهارمین ماه سقوط سلطنت روسیه در ۱۰ ژوئن ۱۹۱۷ تظاهراتی که مخفیانه توسط بلشویک‌ها علیه دولت موقت سازمان‌دهی شده بود، با مداخلهٔ کنگرهٔ سوویت‌ها لغو شد. تنها چند هفته بعد، بحران ناشی از فروپاشی دولت ائتلافی باعث انفجار نارضایتی‌ها در خیابان‌های پتروگراد شد. در این اعتراضاتْ کارگران، ملوانان و سربازان خواهان انتقال قدرت به سوویت‌ها شدند، اما با سرکوب دولت موقت و بی‌اعتبارشدن بلشویک‌ها به‌عنوان عوامل آلمان، جنبش فرو نشست. در این میان، تردید و اختلاف‌نظر بسیاری در میان پژوهشگران دربارهٔ نقش بلشویک‌ها در این وقایع وجود داشته است. روایت رسمی شوروی این حرکت‌ها را خودجوش و صلح‌آمیز دانسته و نقش حزب را محدود به هدایت‌گری می‌داند. در مقابل، برخی مورخان غربی آن‌ها را بخشی از نقشهٔ لنین برای کسب قدرت می‌دانند؛ درحالی‌که گروهی دیگر به‌سبب پیچیدگی و آشفتگی تاریخی این دوره از بررسی آن طفره می‌روند.

چرا باید کتاب پیش درآمد انقلاب را بخوانیم؟

«الکساندر رابینوویچ» از مهم‌ترین تاریخ‌نگاران غربی انقلاب اکتبر به شمار می‌آید. آثار او موجب شکل‌گیری بحث‌های فراوانی دربارهٔ این رویداد تاریخی شده است.

کتاب پیش درآمد انقلاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

این کتاب را به دانشجویان و پژوهشگران تاریخ معاصر، علاقه‌مندان به تاریخ شوروی و سیاست چپ، منتقدان و فعالان سیاسی و فکری پیشنهاد می‌کنیم.

درباره الکساندر رابینوویچ

«الکساندر رابینوویچ» (Alexander Rabinowitch) زادهٔ سال ۱۹۳۴ میلادی و تاریخ‌دانی آمریکایی است. او پروفسور ممتاز تاریخ در دانشگاه ایندیانا در بلومینگتون و از سال ۲۰۱۳ پژوهشگر وابسته در مؤسسهٔ تاریخ سنت پترزبورگ، آکادمی علوم روسیه بوده است. این نویسنده برای پژوهش‌های برجسته در علوم انسانی بورسیهٔ گوگنهایم بوده،​ مدال نقاشی دیواری «توماس هارت بنتون» از سوی دانشگاه ایندیانا را برای خدمات برجسته به دانشگاه و جامعهٔ علمی و جایزهٔ مشارکت‌های برجسته در مطالعات اسلاوی، اروپای شرقی و اوراسیایی را از سوی انجمن مطالعات اسلاوی، اروپای شرقی و اوراسیایی (ASEEES) برای تأثیرات عمیق در توسعهٔ این حوزهٔ مطالعاتی دریافت کرده است. کتاب «پیش‌درآمد انقلاب» با عنوان اصلی Prelude to revolution; the Petrograd Bolsheviks and the July 1917 uprising به قلم او منتشر شده است.

چه نسخه‌های دیگری از این کتاب در ایران منتشر شده است؟

کتاب حاضر با عنوان «ان‍ق‍لاب‌ ۱۹۱۷ در پ‍ت‍روگ‍راد (ب‍ل‍ش‍وی‍ک‍ه‍ا ب‍ه‌ ق‍درت‌ م‍ی‌رس‍ن‍د)» با ترجمهٔ «مرتضی محیط» توسط نشر آروی‍ن‌ در سال۱۳۷۳ به چاپ رسیده؛ همچنین «مهدی صابری» ترجمهٔ این اثر را در سال ۱۴۰۳ به نشر چشمه ارائه داده است.

بخشی از کتاب پیش درآمد انقلاب

«۶. قیام ژوئیه: اوج‌گیری و سقوط

پتروگراد در صبح ۴ ژوئیه‌

در سپیده‌دم روزی که گرم و بارانی شد، نواحی کارگری پتروگراد در جنب‌وجوش تدارک برای شروع دوبارهٔ تظاهرات‌های خیابانیِ شب گذشته بود. در منطقهٔ تجاری، کامیون‌های مسلح و زره‌پوش‌های شورشیان بار دیگر این‌سو و آن‌سو می‌رفتند و گه‌گاه می‌ایستادند تا رگبار گلوله را به سوی دشمنان واقعی و خیالی نشانه بروند. اغلب بانک‌ها و فروشگاه‌ها مشغول به کار بودند، اما وقتی مشخص شد تظاهرات‌ها ادامه خواهد یافت به‌سرعت تعطیل کردند. حیات صنعتی شهر همچنان دچار التهاب بود؛ بیش‌تر کارگران یا تصمیم گرفته بودند به راهپیمایی‌های خیابانی بپیوندند یا به خانه رفته بودند، و تا ساعت ۱۰ صبح دیگر حتی اتومبیل‌های خیابان هم از حرکت بازایستاده بودند. فقط بیمارستان‌های شهر، که تا آن موقع لبالب از کشته‌ها و زخمی‌ها بودند، آمادهٔ موج تازهٔ زخمی‌ها می‌شدند. پزشک‌ها در حال آماده‌اش بودند، پایگاه‌های امداد پزشکی در خانه‌های شخصی در بلوارهای نفسکی و لیتینی بر پا می‌شدند و به آمبولانس‌ها دستور داده شده بود که در خیابان‌ها گشت بزنند.

در کاخ کشسینسکایا، ستاد عملیاتی تشکیلات نظامی در سراسر شب سخت درگیر تدوین نقشه‌ها و دستورالعمل‌ها بود. گرچه مطالب بسیار اندکی دربارهٔ این سویهٔ جنبش ژوئیه در دست داریم، به نظر می‌آید که تشکیلات نظامی در نقشه‌هایش امکان سرنگونی دولت موقت را نادیده نگرفته بود. صبح که سر رسید، مدام نمایندگان کارخانه‌ها و پادگان در کامیون‌ها و اتومبیل‌های مسلح برای دریافت خلاصهٔ دستورالعمل‌ها می‌آمدند. نقطهٔ کانونی تظاهرات باز هم کاخ تاوریچسکی بود، و هیئت‌هایی از جانب هر یک از کارخانه‌ها و واحدهای نظامی برگزیده شد تا مطالبهٔ «همهٔ قدرت به سوویت‌ها» را به کمیته‌های اجرایی تسلیم کند.»