کتاب انسان گوهر الهی

معرفی کتاب انسان گوهر الهی

کتاب الکترونیکی «انسان گوهر الهی (عاشقانه‌های هجرت)» نوشتهٔ محسن دلیری و منتشرشده توسط انتشارات حکمت و عرفان، شرحی است بر برگزیده‌ای از «مثنوی» مولوی با تمرکز بر انسان‌شناسی عرفانی و جایگاه انسان در آفرینش. این اثر دومین جلد از مجموعه «سلسله مباحث و داستان‌های عرفانی» است و با نگاهی تحلیلی به مفاهیم انسان کامل، سلوک عرفانی و نسبت انسان با جهان می‌پردازد. نسخه الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب انسان گوهر الهی

این کتاب با محوریت شرح و تفسیر بخش‌هایی از «مثنوی» مولوی، به بررسی جایگاه انسان در عرفان اسلامی می‌پردازد. نویسنده تلاش کرده است تا با بهره‌گیری از اشعار و حکایات مولوی، مفاهیمی مانند انسان کامل، نسبت انسان با عالم کبیر و صغیر، و سیر صعودی و نزولی انسان را واکاوی کند. اثر حاضر در فضایی میان‌متنی، علاوه بر ارجاع به متون عرفانی دیگر همچون آثار ابن‌عربی و نجم‌الدین رازی، به تفاوت نگاه عرفان اسلامی با انسان‌شناسی مدرن نیز اشاره دارد. کتاب در سال ۱۴۰۳ منتشر شده و در مقدمه و پیشگفتار، دغدغهٔ اصلی خود را بازتعریف هویت انسان در جهان معاصر و نقد نگاه ابزاری به انسان در علوم جدید بیان می‌کند. نویسنده با تکیه بر آموزه‌های مولوی، انسان را موجودی چندوجهی و دارای ظرفیت‌های متعالی معرفی می‌کند که در کشاکش میان عقل و شهوت، و در مسیر سلوک عرفانی، امکان تعالی یا سقوط را دارد.

خلاصه کتاب انسان گوهر الهی

این کتاب با تکیه بر اشعار و حکایات «مثنوی»، به واکاوی جایگاه انسان در هستی از منظر عرفان اسلامی می‌پردازد. مولف ابتدا با اشاره به تفاوت انسان‌شناسی عرفانی و رویکردهای مدرن، انسان را موجودی معرفی می‌کند که همزمان حامل عقل و شهوت است و در کشمکش میان این دو، سرنوشت خود را رقم می‌زند. در ادامه، مفاهیم عالم صغیر و کبیر مطرح می‌شود و انسان به عنوان نسخه‌ای فشرده از عالم هستی معرفی می‌گردد. کتاب به مراتب وجودی انسان از جسم تا روح و دل می‌پردازد و بر نقش دل به عنوان جایگاه محبت الهی تاکید می‌کند. در بخش‌هایی از کتاب، داستان آفرینش انسان و سجدهٔ فرشتگان، با تفسیر عرفانی روایت می‌شود و انسان به عنوان خلیفهٔ الهی و مظهر اسماء و صفات خداوند معرفی می‌شود. سیر صعودی و نزولی انسان، نقش اختیار و مسئولیت در سرنوشت او، و امکان تعالی یا سقوط بر اساس غلبهٔ عقل یا شهوت، از دیگر محورهای کتاب است. نویسنده با بهره‌گیری از ابیات مولوی، به اهمیت عشق، فنا، و سلوک معنوی در رسیدن به مقام انسان کامل می‌پردازد و در نهایت، انسان را موجودی بی‌کران و نامحدود در مسیر تکامل و بازگشت به اصل الهی خود می‌داند.

چرا باید کتاب انسان گوهر الهی را خواند؟

این کتاب با رویکردی تحلیلی و تفسیر محور، به یکی از بنیادی‌ترین پرسش‌های انسان یعنی چیستی و جایگاه او در هستی می‌پردازد. خواننده با مطالعهٔ این اثر، با نگاه عرفانی مولوی به انسان و ظرفیت‌های متعالی او آشنا می‌شود و می‌تواند نسبت خود را با جهان و معنای زندگی بازنگری کند. اثر حاضر با بهره‌گیری از اشعار و حکایات «مثنوی»، مفاهیم پیچیدهٔ عرفانی را در قالبی قابل فهم ارائه می‌دهد و فرصتی برای تامل در باب هویت، اختیار، و مسیر تکامل انسان فراهم می‌آورد.

خواندن کتاب انسان گوهر الهی را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

این کتاب برای علاقه‌مندان به عرفان اسلامی، دوستداران آثار مولوی، پژوهشگران حوزهٔ انسان‌شناسی و فلسفهٔ اسلامی، و کسانی که دغدغهٔ معنای زندگی و جایگاه انسان در هستی را دارند، مناسب است. همچنین برای دانشجویان رشته‌های الهیات و ادبیات فارسی که به مباحث انسان‌شناسی عرفانی علاقه‌مندند، مفید خواهد بود.

فهرست کتاب انسان گوهر الهی

- پیشگفتار و مقدمه: بیان دغدغهٔ هویت انسان در جهان معاصر و تفاوت انسان‌شناسی عرفانی با رویکردهای مدرن.- جایگاه انسان در آفرینش: بررسی مفهوم انسان کامل و نقش انسان در هستی از منظر مولوی.- انسان و رابطهٔ آن با خلقت: تحلیل ابعاد وجودی انسان، کشمکش میان عقل و شهوت، و روایت عرفانی آفرینش.- تناسب انسان و جهان از نگاه مولوی: تبیین نظریهٔ عالم صغیر و کبیر و نسبت انسان با کل هستی.- مراتب انسان از نگاه مولوی: شرح مراتب جسم، دل و روح و تاکید بر جایگاه دل.- آفرینش انسان در متون عرفانی: روایت داستان آفرینش و سجدهٔ فرشتگان با تفسیر عرفانی.- جایگاه انسان در هستی‌شناسی مولوی: انسان به عنوان مظهر اسماء و صفات الهی و خلیفهٔ خداوند.- فنای انسان و رابطهٔ آن با اسما و صفات: مفهوم فنا و سلوک عرفانی در مسیر رسیدن به وحدت.- سلوک انسان در سیر صعودی و مراتب آفرینش: شرح مسیر تکامل و بازگشت انسان به اصل الهی خود.- اختیار انسان کامل در دخل و تصرف هستی: بحث جبر و اختیار و مسئولیت انسان در سرنوشت خویش.

بخشی از کتاب انسان گوهر الهی

«مولوی، انسان را عالم اصغر می‌خواند. عالمی جداگانه که با وجود جرم صغیر خویش، از برخی جهات به عالم کبیر که خود را در آن محاط می‌بیند، بی‌شباهت نیست. بنابراین هر چه در مجموع عالم کبیر موجود است در شخص او نیز با ابعاد کوچک‌تر هست.از آنجا که کمال جسم با نیل به مرحله روح حاصل می‌شود، کمال انسان کبیر هم به وسیله عالم صغیر حصول می‌یابد که در حکم روح است. به همین سبب نزد عرفا حقیقت معنی عالم وجود در عالم صغیر بهتر جلوه دارد و کثرت که یکی از ویژگی‌های عالم کبیر است، در عالم صغیر انعکاس پیدا می‌کند و هم انطواء متعدد در بطون عالم واحد. تا حدی نظیر اندراج مراتب و شوون مختلف در وجود انسان است.در نتیجه، تشابه بین عالم صغیر و عالم کبیر را صوفیه غالبا هم‌چون اساس نظریه انسان کامل تلقی کرده و کسانی مانند اخوان الصفا و اسماعیلیه آن را مبنای نظریه‌های اعتقادی و تعلیمی خویش در باب امامت می‌دانند. اما اصحاب مکتب اشراقی، انسان را نسخه مختصر عالم کبیر برمی‌شمارد.»