کتاب تاریخ مفصل مشروطیت ایران یا کتاب آرزو

کتاب تاریخ مفصل مشروطیت ایران یا کتاب آرزو نوشتهٔ عباس اسکندری است. نشر ارس این کتاب را منتشر کرده است؛ کتابی حاوی نکاتی از وقایع پیش‌از شهریور ۱۳۲۰.

درباره کتاب تاریخ مفصل مشروطیت ایران یا کتاب آرزو

عباس اسکندری در کتاب تاریخ مفصل مشروطیت ایران یا کتاب آرزو نکاتی از وقایع قبل‌از شهریور ۱۳۲۰ را شرح داده است. عباس اسکندری متولد ۱۲۷۶ در تهران، شاهزاده قاجار، مالک بزرگ اراضی غرب تهران، روزنامه‌نگار، سیاست‌مدار و نمایندهٔ جنجالی مجلس شورای ملی بود. او در مدرسه‌های علمیه و دارالفنون تهران درس خواند و پس‌از پایان تحصیل، در دوران جنگ جهانی اول به «مجاهدین» پیوست که با حمایت آلمان و عثمانی در کرمانشاه دولت تشکیل دادند و با ارتش‌های روسیه و انگلیس می‌جنگیدند. در راه پیوستن به مجاهدین در همدان دستگیر شد و ۱۱ ماه در اسارت نیروهای انگلیسی بود.

پس از روی کار آمدن رضا شاه عباس اسکندری مدتی رئیس دفتر «حاج مخبرالسلطنه هدایت» وزیر فوائد عامه بود. او سپس به فرانسه رفت و در رشتهٔ حقوق تحصیل کرد و به ایران بازگشت و به وکالت دادگستری پرداخت. در دورهٔ رضا شاه بارها به زندان رفت و پس‌از شهریور ۱۳۲۰ و کناره‌گیری رضا شاه از سلطنت، فعالیت سیاسی و انتشار روزنامه سیاست را از سر گرفت و همراه با خواهرزاده‌اش «ایرج اسکندری» و برادر شوهرخواهرش «سلیمان میرزا« در تشکیل حزب توده شرکت کرد، اما پس‌از یک سال با حزب توده اختلاف پیدا کرد و از حزب اخراج شد. او اثر حاضر را طی ۱۶ سالی که در زندان به سر می‌برد، تألیف کرد. او در این اثر با تکیه بر برخی از منابع موجود بخشی از تاریخ مشروطیت را شرح داده است.

خواندن کتاب تاریخ مفصل مشروطیت ایران یا کتاب آرزو را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به دوستداران مطالعهٔ تاریخ معاصر به‌ویژه تاریخ مشروطیت پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب تاریخ مفصل مشروطیت ایران یا کتاب آرزو

«به هیچ صورت با تصمیم این مجلس موافقت ندارم و من اقدام سیاسی برای رجعت به ایران نخواهم نمود و با این‌که از جزئیات امور مستحضرم حاضرم از تاج و تخت ایران صرفنظر کنم ولی به این وسایل سیاسی تشبث نخواهم نمود. مدعی‌العموم اطلاع دارد که اشخاص مزبور بسیار کوشش کردند و از شاه اجازه هم گرفتند و مأموری به مسکو فرستادند ولی در برلن به نماینده مزبور مستقیماً از طرف شاه تلگراف رسید بازگشت کند تلگراف مزبور رمز و متن آن به این مضمون بود (باگاژ بعد فرستاده خواهد شد) و مفهوم آن انصراف از تصمیم بود و کسی هم مطلع نگردید که چرا از مذاکرات مسکو نتیجه گرفته نشد.

این مأمور قرار بود که در وزارت خارجه شوروی با چیچرین کمیسر خارجه و پوستاخوف رئیس اداره شرق مذاکرات خود را انجام دهد۲۴ (۱۹۱۲) بعد از نهم آبان ماه ۱۳۰۴ و تغییر سلطنت در کابینه مستوفی الممالک صاحب منصبان فداکاری حاضر شدند به منفعت سلطان احمدشاه در تهران اقدام نموده و با قیام مسلح حکومت را واژگون کنند. برادر شاه هم به تهران آمده و وضع را از نزدیک مطالعه کرد. دیگرهیچ اشکالی جز اجازه احمد شاه در کار نبود معذلک وقتی نقشه کار را به او دادند و مسلم بود اگر در تهران موفقیت حاصل می‌شد در ولایات اشکالی ندارد. او باز مخالفت نمود. دراین بار بسیاری از هواخواهان او عصبانی شدند ولی مراسله از این پادشاه در دست آمده که جریان امر را توضیح می‌دهد و برای مخالفین راه اعتراض نمی‌گذارد و چنین می‌نویسد:

مملکت ایران چون مریضی است که ضعف ناخوشی طولانی او را از پا در آورده است، این مریض نیازمندی به استراحت و آسایش داشت، وقتی دوستان من که هیچ‌وقت آن‌ها از یاد من نمی‌روند، آن‌ها ایرانی پاک و آزادی طلب واقعی بودند به من پیشنهاد کردند با قوه قهریه به مملکت مراجعت نمایم و وسایل آن را هم ظاهراً حاضر نموده بودند من پس از مطالعه کامل صلاح مملکت را در مراجعت خود ندانستم زیرا این مراجعت باید با زدوخورد انجام می‌گرفت و دو دستگی پیشامد می‌نمود و دامنه پیدا می‌کرد زیرا امور داخلی ایران به‌تنهایی حل اشکال را نمی‌کرد و من هم مایل به هیچ قسم رفع مشکل سیاسی نبودم. بنابراین خونریزی بی‌فایده و رفتن یک نفر و آمدن نفرات دیگری را ایجاب می‌کرد.

با اظهار امتنان از این دوستان به آن‌ها نصیحت دادم فداکاری نموده برای خاطر مملکت از هر پیشامدی که منتهی به اغتشاش داخلی بشود خودداری کنند.

البته کسی نمی‌تواند نسبت ترس به من بدهد زیرا این زدوخورد و قیام مسلح در غیاب من انجام می‌گرفت، در این تصمیم فقط و فقط سلطنت خود و خانواده خود را وقف سلامت و سعادت ایران نمودم کاش آن کسی که بر اریکه سلطنتی به جای من تکیه نموده از راه صواب منحرف نشود و از فرصتی که روزگار به دست ما داده و در قرون متمادی برای من و اجداد من میسر نگردیده بود استفاده نماید.»