کتاب تبیین مدل سیستمی عمر انسان

کتاب تبیین مدل سیستمی عمر انسان نوشتۀ محمد هادی‌زاده در انتشارات اودیسه به چاپ رسیده است.

درباره کتاب تبیین مدل سیستمی عمر انسان

مقوله عمر انسان یکی از موضوعات مهم و اساسی در علوم سلامت و علوم انسانی است. اینکه انسان‌ها خواهان عمر سالم و طولانی هستند امری طبیعی است اما چگونه و با چه فرایندی؟ این پرسشی است که نویسنده کتاب تبیین مدل سیستمی عمر انسان را بر آن متکی کرده است. او می‌گوید سالیان سال این سؤال در ذهنم مطرح بود تا اینکه حاصل تحقیقات و مطالعات منتج به ابداع و طراحی «مدل سیستمی عمر انسان» شد. این مدل مشتمل بر دو دایرۀ داخلی و خارجی است. دایرۀ داخلی دارای چهار حوزۀ زندگی یعنی کیفیت زندگی، شیوۀ زندگی، امید به زندگی و مدیریت زمان است. شاخص‌های مهم مؤلفۀ کیفیت زندگی عبارت‌اند از: سلامت جسمی، روانی و اجتماعی، شاغل بودن و درآمد مطلوب، سطح زندگی مورد انتظار، ازدواج، تحصیلات، معنویت، عدالت‌خواهی، شور و شوق، شادی و آرامش، عشق و دوستی، تعلق و دلبستگی، روابط اجتماعی، ارتباط با حیوانات، خودمدیریتی، خودشکوفایی و رضایت‌مندی.

شاخص‌های مهم مؤلفۀ شیوۀ زندگی عبارت‌اند از: تحرک و فعالیت فیزیکی روزانه، تفریح و مسافرت، استراحت و خواب کافی، رژیم غذایی متعادل و متنوع،‌ داشتن برنامه منظم روزانه، استفاده درست و منطقی از فضای مجازی، پیشگیری از رفتارهای پرخطر و مدیریت استرس.

شاخص‌های مهم مولفۀ امید به زندگی عبارت‌اند از: دسترسی به خدمات بهداشتی و درمانی، پیشگیری از بروز بیماری‌های واگیر و غیرواگیر، مراقبت مادر و کودک، مراقبت دوران میانسالی و سالمندی، بهداشت روان، مدیریت اپیدمی‌ها و پاندمی‌ها و خودمراقبتی.

شاخص‌های مهم مؤلفۀ مدیریت زمان عبارت‌اند از: انگیزه و اشتیاق، قاطع بودن،‌ داشتن نظم، کار درست و به‌موقع، تهیه فهرستی از کارهای روزانه، اولویت‌بندی امور و کارها، اخذ بهترین تصمیم در زمان حال، اختصاص بخشی از زمان برای روابط اجتماعی و داشتن اعتدال و میانه‌روی.

خواندن کتاب تبیین مدل سیستمی عمر انسان را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

به دوستداران کتاب‌های موفقیت و خودیاری و نیز روانشناسی عمومی پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب تبیین مدل سیستمی عمر انسان

«مرکز دایره داخلی «انسان» می‌باشد که بر چهار حوزه زندگی استوار است که این چهار حوزه به کمک بردارهایی دارای تأثیر و تأثر (Interaction) با همدیگر هستند. در رویکرد سیستمی مدل؛ اجزاء بهم مرتبطی که تغییر در هر جزء، سبب تغییر در اجزای دیگر مدل خواهد شد. بنابراین پویائی این حوزه‌ها در روابط‌شان می‌باشد. و بردارها که چهار حوزه زندگی را به همدیگر مرتبط می‌سازد، گویای سیستمی بودن مدل عمر انسان است.

با مشاهده مدل، توجه ما به دایره خارجی که مربوط به محیط Environment می‌باشد، جلب خواهد شد. که محیط شامل؛ اقتصاد، سیاست، نظام آموزشی، نظام سلامت، منطقه جغرافیایی، عوامل اجتماعی، مذهب،‌ مهاجرت، فرهنگ و جمعیت می‌باشد.

متغیرهای محیطی در سه حالت ممکن می‌تواند اثر تسهیل کننده Facilitator، فشارزا Distressor و بازدارنده Inhibitor بر دایره داخلی که مربوط به چهار حوزه زندگی انسان می‌باشد، اثر دینامیک خود را اعمال نماید. اثر تسهیل‌کننده و حمایتی محیط (دایره خارجی) برروی دایره داخلی (حوزه‌های چهارگانه زندگی)، همانند چرخی می‌باشد که تعادل اجزای داخلی چرخ به مرکز آن یعنی «انسان» منتقل می‌گردد و اثر مثبت دینامیک خود را برای حرکت اعمال می‌نماید و می‌تواند متضمن سلامت عمر انسان باشد. ولی اگر اثر زیان‌آور، مخرب، فشارزا و بازدارنده محیط برروی دایره داخلی اعمال گردد، تعادل حوزه‌های چهارگانه زندگی مختل خواهد شد و اثر منفی آن به مرکز دایره (انسان) منتقل خواهد شد و دینامیک سلامت انسان در ابعاد جسمی، روانی و اجتماعی به خطر می‌افتد و مدل عمر انسان را به طرف ناپایداری (Instability) سوق می‌دهد.ـ