کتاب نهضت جنوب فارس

کتاب نهضت جنوب فارس به‌قلم منصور نصیری‌ طیبی را انتشارات شیرازه کتاب ما منتشر کرده است. این کتاب پژوهشی است تحلیلی درباب علل و عوامل نهضت جنوب فارس در برههٔ تاریخی شهریور ۱۳۲۰ تاکنون.

درباره کتاب نهضت جنوب فارس

با پیشامد بحران آذربایجان و فعالیت‌های گستردهٔ حزب تودهٔ در فارس در سال ۱۳۲۵ سران ایل قشقایی نیز مانند بسیاری از دیگر نیروهای محافظه‌کار آن سامان با تشکیل اتحادیه‌ای مرکب از ایلات جنوب* اقشار شهری و روستایی به نام نهضت جنوب، دست به مقابله زدند؛ مقابله‌ای که در‌نهایت به رویارویی با نیروهای دولتی منجر شد. این حرکت که آن را می‌توان به‌عنوان آخرین حرکت بزرگ ایلی ایران نام برد. علی‌رغم اینکه در زمان خود بازتاب گسترده‌ای یافت اما تاکنون زوایای مختلف آن روشن نگردیده است. این پژوهش در نظر دارد تا ضمن بازسازی تاریخی این رویداد به گوشه‌هایی از علل و عوامل و پیامدهای آن نیز بپردازد. از‌آنجایی‌که در این بررسی محور اصلی بحث بر نقش ایل قشقایی استوار است که از مرحلهٔ شکل‌گیری تا پایان نهضت نقش تعیین‌کننده‌ای ایفا کرد. نخست در فصل اول و دوم تجدید حیات سیاسی و اجتماعی قشقایی‌ها در سال‌های بعد از شهریور ۱۳۲۰ مورد توجه قرار خواهد گرفت که پیش‌درآمدی بود بر نهضت جنوب. این پژوهش به بررسی ابعاد مختلف نهضت‌ها و قیام‌های جنوب فارس در این برههٔ تاریخی می‌پردازد.

خواندن کتاب نهضت جنوب فارس را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

علاقه‌مندان به مطالعهٔ تاریخ معاصر ایران و نیز تاریخ نواحی ایران از خواندن این کتاب سود خواهند برد.

بخشی از کتاب نهضت جنوب فارس

«فصل اول

از شهریور ۱۳۲۰

با افزایش رویارویی قدرت‌های جهانی برای توسعه و تسلط بر جهان که در حقیقت عواملی بود که منجر به جنگ جهانی دوم شد اما ظاهراً به بهانهٔ حملهٔ آلمان به لهستان و ضرورت دفاع و حمایت از حقوق مردم لهستان یک بار دیگر دو گروه از کشورهای متخاصم در مقابل یکدیگر قرار گرفتند. بدین ترتیب در اول سپتامبر ۱۹۳۹ میلادی ٫ ۱۳۱۸ شمسی انگلستان و فرانسه به آلمان اعلان جنگ دادند ایتالیا در ماه ژوئن ۱۹۴۰ به طرفداری از آلمان وارد جنگ شد و مدتی بعد آلمان، ایتالیا و ژاپن پیمان سه‌جانبه‌ای منعقد کردند و در روز بیست و دوم ژوئن ۱۹۴۱ حملهٔ آلمان علیه شوروی آغاز شد. درنتیجه شوروی نیز با فرانسه و انگلستان علیه آلمان متحد گردید. با پیشروی آلمان به سوی شوروی، خطر تصرف خاورمیانه از سوی انگلستان احساس شد. لذا برای جلوگیری از این خطر احتمالی و جهت ارسال کمک‌های نظامی به روسیه برای تقویت بنیهٔ دفاعی آن در مقابل هیتلر تسخیر ایران ضروری دیده شد. اما ازآنجاکه دولت ایران اعلان بی‌طرفی کرده بود متفقین به دنبال دستاویزی بودند تا بدان‌وسیله اشغال نظامی این کشور را توسط نیروهای خویش موجه جلوه دهند این بهانه را در حضور آلمانی‌ها در ایران یافتند. متفقین اظهار می‌داشتند وجود تعداد زیادی اتباع آلمانی در ایران خطری برای منافعشان ایجاد می‌کند. به عقیدهٔ آن‌ها متخصصین صنعتی آلمانی در ایران همگی عضو سازمان‌های مخفی بودند که به‌صورت ستون پنجم زمینه را برای پیشروی ارتش آلمان در ایران آماده می‌کردند. علاوه‌براین آن‌ها طرح سقوط رژیم ایران را پایه‌گذاری می‌کردند تا بدین‌وسیله یک رژیم طرفدار آلمان جایگزین شود. لذا برای از بین بردن چنین امکانی متفقین خروج تمام آلمانی‌ها را از ایران خواستار شدند. از سوی دیگر با هشدار سفیر آلمان مبنی بر قطع روابط سیاسی ایران و آلمان در صورت تسلیم دولت ایران به تقاضای متفقین و تداوم پیروزی‌های آلمان در جبههٔ شوروی و نگرانی از بابت عکس‌العمل انتقام‌جویانهٔ ارتش آلمان، رژیم ایران را بر سر دوراهی قرار داد. لذا رضا شاه نتوانست در این زمینه تصمیمی لازم بگیرد. اما متفقین که از مدت‌ها قبل تصمیم خود را گرفته بودند وارد عمل شدند و در روز ۳ شهریور ۱۳۲۰ نیروهای نظامی انگلستان و شوروی از مرزهای ایران در شمال و جنوب عبور کردند و به‌سرعت در داخل خاک ایران پیشروی کردند و تمام نقاط حساس در جنوب و به‌ویژه مناطق نفتی خوزستان را به تصرف درآوردند.»