کتاب مهمانان و غریبه ها

کتاب مهمانان و غریبه‌ها (بازخوانی تاریخ اروپایی مهاجرت و پناهندگی) نوشته ساسکیا ساسن و با ترجمه‌ نجمه راد، اثری پژوهشی و تحلیلی درباره‌ی تاریخ مهاجرت و پناهندگی در اروپا است که انتشارات شیرازه کتاب ما آن را منتشر کرده است. این کتاب با نگاهی موشکافانه و مبتنی بر داده‌ها و پژوهش‌های تاریخی، به بررسی روندها، الگوها و سیاست‌های مهاجرتی و پناهندگی در اروپا طی حدود ۲۵۰ سال گذشته می‌پردازد. نویسنده تلاش کرده است با کنارزدن روایت‌های رایج و ساده‌انگارانه، تصویری چندلایه و پیچیده از جابه‌جایی‌های انسانی، نقش دولت‌ها، ساختارهای اقتصادی و اجتماعی و تأثیرات متقابل آن‌ها ارائه دهد. مهمانان و غریبه‌ها نه‌تنها به مهاجرت‌های کاری و اقتصادی، بلکه به پناهندگی‌های ناشی از جنگ، سرکوب مذهبی و تحولات سیاسی نیز توجه دارد و سعی می‌کند مرز میان این دو پدیده را روشن‌تر کند. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب مهمانان و غریبه ها

کتاب مهمانان و غریبه‌ها نوشته‌ی ساسکیا ساسن، کتابی است که با رویکردی تاریخی و تحلیلی به موضوع مهاجرت و پناهندگی در اروپا می‌پردازد. ساسن با تکیه‌بر پژوهش‌های گسترده و منابع کمترشناخته‌شده، روندهای مهاجرتی را از اوایل قرن نوزدهم تا پایان قرن بیستم دنبال کرده است. کتاب ساختاری موضوع‌محور دارد و هر فصل به یکی از ابعاد مهاجرت، از جمله نقش دولت‌ها، زمینه‌های اقتصادی، جنسیت و مهاجرت نیروی کار، سیستم‌های مهاجرتی در کشورهای مختلف اروپایی، و همچنین سیاست‌های مهاجرتی و حقوق مهاجران می‌پردازد.

ساسن در این اثر، باورهای رایج درباره‌ی مهاجرت را به چالش کشیده و نشان داده است که مهاجرت نه یک پدیده‌ی صرفاً فردی، بلکه نتیجه‌ی فرایندهای ساختاری و تصمیمات سیاسی و اقتصادی است. کتاب مهمانان و غریبه‌ها همچنین به بررسی پدیده‌ی پناهندگی و رابطه‌ی آن با شکل‌گیری دولت - ملت‌های مدرن اروپایی می‌پردازد و نشان می‌دهد که سیاست‌های مهاجرتی و پناهندگی همواره تحت تأثیر تحولات ژئوپولیتیکی و اقتصادی بوده‌اند. مهمانان و غریبه‌ها با ارائه‌ی مثال‌های تاریخی از مهاجرت‌های فصلی، کوچ‌های اجباری، و ادغام یا طرد مهاجران، تصویری چندوجهی از این پدیده‌ها ارائه می‌دهد و خواننده را به بازاندیشی درباره‌ی سیاست‌ها و نگرش‌های کنونی دعوت می‌کند.

خلاصه کتاب مهمانان و غریبه ها

ساسکیا ساسن در این کتاب، مهاجرت و پناهندگی را به‌عنوان پدیده‌هایی ساختاری و تاریخی بررسی کرده است که ریشه در تحولات اقتصادی، سیاسی و اجتماعی اروپا دارند. او نشان داده است که برخلاف تصور رایج، مهاجرت‌های گسترده و پناهندگی‌های جمعی در اروپا پدیده‌هایی تازه یا استثنایی نیستند، بلکه بخشی از روندهای عادی و تکرارشونده در تاریخ این قاره بوده‌اند. ساسن با تحلیل داده‌ها و مثال‌های تاریخی، توضیح داده است که مهاجرت‌ها معمولاً محدود به گروه‌های خاصی از جمعیت بوده‌اند و هرگز به شکل «یورش توده‌وار» رخ نداده‌اند. حتی در دوره‌هایی که کنترل مرزها ضعیف بوده، فقط اقلیتی از مردم مهاجرت می‌کرده‌اند.

کتاب تأکید کرده است که مهاجرت و پناهندگی اغلب نتیجه‌ی تصمیمات و سیاست‌های دولت‌ها و ساختارهای اقتصادی بوده‌اند، نه صرفاً انتخاب فردی یا واکنش به فقر و ستم. ساسن نشان داده است که سیاست‌های سختگیرانه در کنترل مرزها، گاهی باعث ماندگاری بیشتر مهاجران در کشورهای مقصد شده‌اند و امکان مهاجرت دایره‌وار را کاهش داده‌اند. همچنین، کتاب به نقش دولت-ملت‌های مدرن در تعریف و مدیریت پدیده‌ی پناهندگی پرداخته و نشان داده است که تعریف «پناهنده» و حقوق مربوط به آن، همواره تحت تأثیر تحولات سیاسی و بین‌المللی تغییر کرده است. ساسن با بررسی نمونه‌هایی از مهاجرت‌های کاری، کوچ‌های اجباری مذهبی و قومی، و سیاست‌های جذب یا طرد مهاجران در کشورهای مختلف اروپایی، نشان داده است که مهاجرت و پناهندگی همواره بخشی از فرایندهای توسعه، شهرنشینی و صنعتی‌شدن اروپا بوده‌اند. او همچنین به چالش‌های نژادپرستی، ادغام فرهنگی و حقوق سیاسی مهاجران پرداخته و تأکید کرده است که سیاستگذاری موفق در حوزه‌ی مهاجرت نیازمند شناخت دقیق‌تر الگوها و عوامل ساختاری این پدیده است، نه تکیه بر تصورات کلیشه‌ای یا سیاست‌های واکنشی.

چرا باید کتاب مهمانان و غریبه ها را بخوانیم؟

این کتاب با رویکردی تحلیلی و تاریخی، تصویری متفاوت از مهاجرت و پناهندگی در اروپا ارائه داده است. مهمانان و غریبه‌ها با کنارزدن روایت‌های ساده‌انگارانه و کلیشه‌ای، نشان داده است که مهاجرت نه یک بحران ناگهانی، بلکه بخشی از روندهای عادی و ساختاری جوامع اروپایی بوده است. خواننده با مطالعه‌ی این کتاب می‌تواند درک عمیق‌تری از ریشه‌های اقتصادی، سیاسی و اجتماعی مهاجرت و پناهندگی به‌دست آورد و با پیچیدگی‌های سیاستگذاری در این حوزه آشنا شود. ویژگی شاخص کتاب، استفاده از داده‌ها و مثال‌های تاریخی کمترشناخته‌شده و تحلیل روندهای بلندمدت است که به بازاندیشی درباره‌ی سیاست‌ها و نگرش‌های کنونی کمک می‌کند. همچنین، کتاب به رابطه‌ی میان مهاجرت، شکل‌گیری دولت-ملت‌ها، و تحولات حقوقی و اجتماعی پرداخته و نشان داده است که سیاست‌های مهاجرتی و پناهندگی همواره در تعامل با ساختارهای کلان‌تر اقتصادی و سیاسی شکل گرفته‌اند. این اثر برای کسانی که به دنبال فهمی عمیق‌تر و چندلایه از پدیده‌ی مهاجرت هستند، منبعی ارزشمند به‌شمار می‌آید.

خواندن کتاب مهمانان و غریبه‌ها را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

خواندن این کتاب به پژوهشگران و دانشجویان علوم اجتماعی، تاریخ، علوم سیاسی و مطالعات مهاجرت پیشنهاد می‌شود. همچنین برای فعالان حوزه‌ی حقوق بشر، سیاستگذاران، روزنامه‌نگاران و افرادی که دغدغه‌ی مهاجرت، پناهندگی یا سیاست‌های اجتماعی دارند، مناسب است. کسانی که به دنبال تحلیل‌های عمیق و تاریخی درباره‌ی جابه‌جایی‌های انسانی و سیاست‌های مهاجرتی هستند، از این کتاب بهره خواهند برد.

درباره ساسکیا ساسن

ساسکیا ساسن (متولد ۵ ژانویه ۱۹۴۷) یکی از تأثیرگذارترین جامعه‌شناسان معاصر است - اندیشمندی که زندگی و آثارش نقشه‌ای از تحولات جهانی‌سازی، مهاجرت، شهرها و قدرت ترسیم می‌کند. مسیر زندگی او از قاره‌ای به قاره‌ی دیگر، از زبانی به زبان دیگر و از رشته‌ای به رشته‌ای دیگر می‌گذرد؛ و اندیشه‌هایش نگاه ما به شهرها، دولت‌ها و اقتصاد جهانی را دگرگون کرده است.

ساسکیا ساسن در شهر لاهه، هلند، به دنیا آمد و از کودکی در دنیایی چندزبانه و چندفرهنگی رشد یافت. خانواده‌اش در سال‌های ابتدایی زندگی او به آرژانتین مهاجرت کردند و او بعدها مدتی را نیز در ایتالیا گذراند - دوران کودکی‌ای که خودش از آن به عنوان «بزرگ شدن در پنج زبان» یاد می‌کند. از سال ۱۹۶۶، او تحصیلات دانشگاهی خود را به‌صورت بین‌المللی ادامه داد: یک سال در دانشگاه پواتیه در فرانسه، یک سال در دانشگاه رم در ایتالیا، و یک سال در دانشگاه بوئنوس‌آیرس در آرژانتین به تحصیل فلسفه و علوم سیاسی پرداخت. از سال ۱۹۶۹، ساسن در دانشگاه نوتردام در ایالت ایندیانای آمریکا در رشته‌ی جامعه‌شناسی و اقتصاد تحصیل کرد و در سال ۱۹۷۱ مدرک کارشناسی ارشد و در سال ۱۹۷۴ مدرک دکتری خود را دریافت نمود. او همچنین در همان سال از دانشگاه پواتیه نیز مدرک کارشناسی ارشد فلسفه گرفت. این مسیر آموزشی گسترده - که مرزهای جغرافیایی و علمی را درنوردید - زمینه‌ساز نگاه چندبعدی او به جهان شد: نگاهی حساس به مرزها، حرکت‌ها و ترجمه میان فرهنگ‌ها.

ساسن پس از اتمام دکتری، به‌عنوان پژوهشگر پسادکتری در مرکز امور بین‌الملل دانشگاه هاروارد فعالیت کرد. او سپس در دانشگاه‌های مختلف آمریکا به تدریس پرداخت و مدتی استاد جامعه‌شناسی در دانشگاه شیکاگو بود. اکنون استاد جامعه‌شناسی «رابرت اس. لیند» در دانشگاه کلمبیا و استاد مدعو اقتصاد سیاسی در دانشکده اقتصاد لندن (LSE) است. در میان آثار پرشمارش، چند اثر کلیدی جایگاه ویژه‌ای دارند: در کتاب حرکت نیروی کار و سرمایه (۱۹۸۸) استدلال کرد که سرمایه‌گذاری خارجی می‌تواند برخلاف انتظار، مهاجرت از کشورهای فقیر به ثروتمند را افزایش دهد. در کتاب مشهور شهر جهانی: نیویورک، لندن، توکیو (۱۹۹۱، ویرایش دوم ۲۰۰۱) مفهوم شهر جهانی را مطرح کرد - ایده‌ای که نشان می‌دهد برخی شهرها به گره‌های کلیدی اقتصاد جهانی بدل می‌شوند و نقش آنها فراتر از مرزهای ملی است. در اثر قلمرو، اقتدار، حقوق (۲۰۰۶) به بررسی نحوه‌ی عمل جهانی‌سازی درون ساختارهای ملی پرداخت و نشان داد که چگونه فرآیند «بی‌ملی شدن» در درون دولت‌ها رخ می‌دهد. در کتاب طردشدگان: خشونت و پیچیدگی در اقتصاد جهانی (۲۰۱۴) به پیامدهای بیرون‌رانده شدن انسان‌ها و جوامع از ساختارهای اقتصادی جهانی پرداخت. در سراسر آثارش، موضوعاتی چون جابه‌جایی نیروی کار و سرمایه، نقش شهرها در اقتصاد جهانی، تضعیف حاکمیت دولت‌ها و تأثیر فناوری و نابرابری بر زندگی شهری به‌طور مداوم دیده می‌شود.

مفهوم «شهر جهانی» شاید ماندگارترین ابداع نظری ساسن باشد. او توجه را از دولت‌های ملی به سمت شهرها معطوف کرد و پرسید: چه مکان‌هایی محور اقتصاد جهانی‌اند؟ پاسخ او: شهرهایی مانند نیویورک، لندن و توکیو، که مرکز فرماندهی سرمایه‌ی جهانی‌اند. این شهرها در عین حال که موتور جریان‌های جهانی‌اند، فضاهایی عمیقاً نابرابر نیز هستند. ساسن همچنین مهاجرت را نه صرفاً حرکتی فیزیکی، بلکه بخشی از فرآیندهای فراملی دانست که شامل سرمایه، نیروی کار، فناوری و مقررات است. او نشان داد که شهرها نقطه‌ی تلاقی این جریان‌ها هستند و طرد اجتماعی و فضایی بخش مهمی از واقعیت زندگی شهری مدرن است. در اندیشه‌ی او، جهانی‌سازی فرآیندی یک‌دست و رهایی‌بخش نیست، بلکه می‌تواند به تولید «طرد» منجر شود - طرد انسان‌ها، منابع و حتی فضاها از سیستم‌های مسلط.

آثار ساسن به بیش از ۲۰ زبان ترجمه شده‌اند. او دکتراهای افتخاری متعددی از دانشگاه‌های هلند، اسپانیا، فرانسه، و مکزیک دریافت کرده و در سال ۲۰۱۳ برنده جایزه معتبر پرمیو پرینسسای آستوریاس در علوم اجتماعی شد.