کتاب پذیرش شکست

کتاب پذیرش شکست (افت اقشار میانی جامعه؛ نمونه تهران) نوشته مارال لطیفی، اثری پژوهشی در حوزه‌ی جامعه‌شناسی است که به بررسی وضعیت اقشار میانی جامعه شهری ایران، به‌ویژه در تهران، می‌پردازد. این کتاب با تکیه بر نظریه‌های جامعه‌شناسی معاصر و به‌ویژه رویکرد پیر بوردیو، تلاش کرده است تا روندهای نابرابرساز و تأثیر آن‌ها بر زندگی روزمره و جایگاه اجتماعی طبقه‌ی متوسط را تحلیل کند. انتشارات شیرازه کتاب ما این کتاب را منتشر کرده است. نویسنده با بهره‌گیری از داده‌های میدانی، مصاحبه‌ها و تحلیل اسنادی، تصویری از فرایند فقیرشدن اقشار میانی و پیامدهای آن بر ساختار اجتماعی و فردی ارائه داده است. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب پذیرش شکست

پذیرش شکست: افت اقشار میانی جامعه؛ نمونه تهران، اثری است که با رویکردی جامعه‌شناختی به موضوع نابرابری و تحرک اجتماعی در ایران معاصر می‌پردازد. مارال لطیفی در این کتاب، با تمرکز بر شهر تهران، به بررسی روندهای اقتصادی و سیاسی‌ای پرداخته است که منجر به تضعیف و افت جایگاه اقشار میانی شده‌اند. کتاب پذیرش شکست با استفاده از نظریه‌ی فضای اجتماعی بوردیو، مفاهیمی مانند سرمایه اقتصادی، فرهنگی و نمادین را در تحلیل وضعیت طبقه متوسط به کار می‌گیرد و نشان می‌دهد که چگونه تغییرات کلان اقتصادی، سیاست‌های نولیبرالی و تحولات بازار کار، به تدریج قدرت و منزلت اجتماعی این گروه را کاهش داده‌اند.

مارال لطیفی در کتاب پذیرش شکست به مرور نظریه‌ها، تحلیل داده‌های میدانی و بررسی تجربه‌ی زیسته افراد پرداخته است. لطیفی تلاش کرده است تا با گفت‌وگو با افراد درگیر این فرایند، ابعاد مختلف رنج اجتماعی و استراتژی‌های مواجهه با آن را روشن کند. این اثر نه‌تنها به تحلیل ساختاری می‌پردازد، بلکه به تجربه‌های فردی و خانوادگی نیز توجه دارد و از خلال آن‌ها، تصویری چندلایه از پویایی‌های طبقاتی و فضایی تهران ارائه می‌دهد.

خلاصه کتاب پذیرش شکست

کتاب پذیرش شکست با طرح این پرسش آغاز می‌شود که اقشار دارای درآمد متوسط چگونه فقیر می‌شوند و این فرایند در چه زمینه‌های اقتصادی و سیاسی رخ داده است. نویسنده با مرور تحولات کلان اقتصادی ایران، به‌ویژه از دهه‌ی ۱۳۶۰ به بعد، نشان داده است که سیاست‌های اقتصادی مانند خصوصی‌سازی، کاهش نقش دولت در اقتصاد، آزادسازی واردات و شوک‌های ارزی، به تدریج قدرت خرید و منزلت اجتماعی طبقه‌ی متوسط را کاهش داده‌اند. این روند با افزایش تورم، کاهش امنیت شغلی و رشد بی‌ثبات‌کاری همراه بوده است. در بخش‌های میدانی، کتاب با مصاحبه و مشاهده، تجربه زیسته‌ی افرادی را روایت می‌کند که ناچار به ترک محله‌های سابق خود شده‌اند و به مناطق ارزان‌تر نقل مکان کرده‌اند. این جابه‌جایی فضایی، نه‌تنها به معنای کاهش کیفیت زندگی، بلکه به معنای افت سرمایه نمادین و اجتماعی نیز هست. افراد مورد مطالعه، با کاهش سرمایه اقتصادی، به تدریج از دسترسی به امکانات شهری، شبکه‌های حمایتی و فرصت‌های شغلی محروم شده‌اند. این تغییرات، پیامدهایی مانند تضعیف نقش والدین در خانواده، سرخوردگی از تحصیلات، تعویق فرزندآوری و کاهش امید به آینده را به همراه داشته است. کتاب همچنین به بررسی مفهوم «طبقه‌ی متوسط فقیر» و نقد آن از منظر بوردیو می‌پردازد و نشان می‌دهد که افت جایگاه اجتماعی، صرفاً نتیجه‌ی کاهش درآمد نیست، بلکه به تغییر در ترکیب سرمایه‌ها و کاهش سرمایه‌ی نمادین نیز مربوط می‌شود. در نهایت، لطیفی با تحلیل روایت‌های فردی، ابعاد مختلف رنج اجتماعی را آشکار می‌کند و نشان می‌دهد که چگونه افراد، در مواجهه با ناکامی‌های اقتصادی و اجتماعی، استراتژی‌هایی مانند مهاجرت، اشتغال در مشاغل بی‌ثبات و تلاش برای حفظ منزلت را در پیش می‌گیرند.

چرا باید کتاب پذیرش شکست را بخوانیم؟

این کتاب با رویکردی تحلیلی و مستند، به یکی از مهم‌ترین مسائل اجتماعی ایران معاصر می‌پردازد: افت و تضعیف اقشار میانی جامعه. ویژگی شاخص اثر، استفاده از نظریه‌های جامعه‌شناسی معاصر و ترکیب آن با داده‌های میدانی و روایت‌های زیسته است. خواننده با مطالعه‌ی این کتاب، نه‌تنها با روندهای کلان اقتصادی و سیاسی آشنا می‌شود، بلکه با تجربه‌های واقعی افرادی مواجه می‌شود که درگیر فرایند فقیرشدن و جابه‌جایی اجتماعی هستند. اثر حاضر، ابعاد مختلف رنج اجتماعی، استراتژی‌های مقاومت و سازگاری، و تأثیرات این تحولات بر خانواده، آموزش، اشتغال و روابط اجتماعی را به‌خوبی ترسیم کرده است. همچنین، نقد نظریه‌های رایج درباره‌ی طبقه‌ی متوسط و ارائه‌ی چارچوب تحلیلی بوردیو، به فهم عمیق‌تر پویایی‌های طبقاتی و فضایی جامعه ایران کمک می‌کند.

خواندن کتاب پذیرش شکست را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

خواندن این کتاب به پژوهشگران و دانشجویان حوزه‌ی جامعه‌شناسی، مطالعات شهری و علوم اجتماعی، فعالان حوزه‌ی سیاست‌گذاری اجتماعی، و افرادی که دغدغه‌ی تحلیل نابرابری، تحرک اجتماعی و وضعیت طبقه‌ی متوسط در ایران را دارند، پیشنهاد می‌شود. همچنین برای کسانی که به دنبال فهم عمیق‌تر از تجربه‌ی زیسته‌ی اقشار میانی و پیامدهای اقتصادی و اجتماعی سیاست‌های کلان هستند، این اثر مفید است.

درباره مارال لطیفی

مارال لطیفی، مترجم و نویسنده، دانش‌آموخته‌ی دکتری جامعه‌شناسی در دانشگاه تهران است و حوزه‌ی پژوهشی او مطالعات طبقات در ایران معاصر است. از ترجمه‌های او می‌توان به کتاب‌های محیط مصنوع و شکل‌گیری طبق‌ی کارگر صنعتی؛ ۱۲۸۷ تا ۱۳۲۰ (کاوه احسانی)، توانا بود هر که دانا بود؛ علم، طبقه و تکوین جامعه مدرن ایرانی ۱۲۸۰-۱۳۲۰ (سیروس شایق)،‌ حاکمیت اقتصادی ایران در برابر اتحاد جماهیر شوروی ۱۳۰۰ - ۱۳۲۵ (ماری یوشیناری)، اشاره کرد. همچنین کتاب پذیرش شکست، افت اقشار میانی جامعه؛ نمونه تهران از تألیفات اوست.