کتاب از اقتصاد سیاسی تا علم اقتصاد

کتاب از اقتصاد سیاسی تا علم اقتصاد: روش، امر اجتماعی و تاریخ در تحول نظریه اقتصادی نوشته‌ی دیمیتریس میلوناکیس و بن فاین و با ترجمه‌ی حسین اقبال طالقانی، اثری پژوهشی و تحلیلی در حوزه‌ی فلسفه و تاریخ اندیشه‌ی اقتصادی است. این کتاب توسط انتشارات شیرازه کتاب ما به‌صورت الکترونیکی منتشر شده است. نویسندگان با رویکردی میان‌رشته‌ای، به بررسی سیر تحول اقتصاد سیاسی به علم اقتصاد می‌پردازند و نقش عوامل اجتماعی، تاریخی و روش‌شناختی را در این فرایند برجسته می‌کنند. کتاب حاضر نه‌تنها به تاریخ اندیشه‌ی اقتصادی می‌پردازد، بلکه به نقد جدایی اقتصاد از سایر علوم اجتماعی و پیامدهای آن نیز توجه دارد. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب از اقتصاد سیاسی تا علم اقتصاد

کتاب از اقتصاد سیاسی تا علم اقتصاد نوشته‌ی دیمیتریس میلوناکیس و بن فاین، اثری است که به بررسی روند تاریخی و مفهومی گذار از اقتصاد سیاسی کلاسیک به علم اقتصاد مدرن می‌پردازد. نویسندگان با تکیه‌بر تحلیل‌های تاریخی و روش‌شناختی، نشان داده‌اند که چگونه اقتصاد سیاسی، که زمانی شاخه‌ای از علوم اجتماعی تلقی می‌شد و مرز روشنی با جامعه‌شناسی و تاریخ نداشت، به تدریج به دانشی تخصصی و مستقل بدل شد. این کتاب با مروری بر اندیشه‌های متفکرانی چون اسمیت، ریکاردو، میل، مارکس، مارشال، وبر، شومپیتر و دیگران، به دو انشعاب مهم در تاریخ اندیشه‌ی اقتصادی اشاره می‌کند: نخست، جدایی روش‌های استنتاجی و استقرایی و دوم، گذار از اقتصاد سیاسی کلاسیک به اقتصاد نوکلاسیک از طریق انقلاب مارژینالیستی. ساختار کتاب به گونه‌ای است که هر فصل به یکی از جریان‌ها یا مکاتب فکری مهم در تاریخ اقتصاد می‌پردازد و نقش عوامل اجتماعی و تاریخی را در شکل‌گیری نظریه‌های اقتصادی بررسی می‌کند. نویسندگان تأکید کرده‌اند که جدایی اقتصاد از سایر علوم اجتماعی، نه‌تنها محصول تحولات درونی اقتصاددانان، بلکه نتیجه‌ی تعامل و تأثیرپذیری از جامعه‌شناسان و تاریخ‌نگاران نیز بوده است. این کتاب برای دانشجویان و پژوهشگران اقتصاد، علوم اجتماعی و علاقه‌مندان به تاریخ اندیشه‌ی اقتصادی، تصویری جامع و انتقادی از مسیر پرپیچ‌وخم علم اقتصاد ارائه می‌دهد.

خلاصه کتاب از اقتصاد سیاسی تا علم اقتصاد

کتاب از اقتصاد سیاسی تا علم اقتصاد با طرح این پرسش آغاز می‌شود که چرا علم اقتصاد، با وجود اعتبار و امکانات گسترده، در شناسایی و تحلیل بحران‌های اقتصادی ناتوان مانده است. نویسندگان ریشه‌ی این ناتوانی را در جدایی اقتصاد از تاریخ و اجتماع و غلبه‌ی مدل‌سازی ریاضی و فرمالیسم می‌دانند. آن‌ها مسیر تحول اقتصاد سیاسی به علم اقتصاد را از نیمه‌ی دوم قرن نوزدهم تا پس از جنگ جهانی دوم دنبال کرده‌اند و نشان داده‌اند که این گذار نه ناگهانی، بلکه تدریجی و همراه با فرازونشیب‌های فکری و روشی بوده است. در بخش‌های ابتدایی، کتاب به اقتصاد سیاسی کلاسیک و اندیشه‌های اسمیت، ریکاردو، میل و مارکس می‌پردازد و نشان می‌دهد که چگونه این متفکران اقتصاد را به‌عنوان بخشی از علوم اجتماعی و در پیوند با تاریخ و جامعه تحلیل می‌کردند. سپس به دو انشعاب مهم اشاره می‌شود: نخست، جدایی روش‌های استنتاجی (انتزاعی) و استقرایی (تاریخی) که در جدال میان ریکاردو و مالتوس و بعدها در منازعه‌ی منگر و اشمولر به اوج رسید؛ دوم، انقلاب مارژینالیستی که با تمرکز بر مطلوبیت نهایی و فردگرایی روش‌شناختی، اقتصاد را از سایر علوم اجتماعی جدا کرد و زمینه را برای شکل‌گیری اقتصاد نوکلاسیک فراهم آورد. کتاب در ادامه، به بررسی مکاتب تاریخی آلمان و انگلستان، نهادگرایی آمریکایی، مکتب اتریش، اقتصاد اجتماعی و نقش متفکرانی چون وبر، شومپیتر و پارسونز می‌پردازد. نویسندگان نشان داده‌اند که چگونه هر یک از این جریان‌ها، با تأکید بر عوامل اجتماعی و تاریخی یا با نقد فرمالیسم و اثبات‌گرایی، تلاش کرده‌اند جایگاه اقتصاد را در میان علوم انسانی بازتعریف کنند. در فصل‌های پایانی، کتاب به تحولات قرن بیستم، از انقلاب کینزی تا نظریه‌ی تعادل عمومی و رشد فرمالیسم ریاضی در اقتصاد می‌پردازد و پیامدهای این روند را برای استقلال و محدودیت‌های علم اقتصاد بررسی می‌کند. در مجموع، کتاب با رویکردی انتقادی و تاریخی، نشان می‌دهد که علم اقتصاد همواره تحت تأثیر تحولات اجتماعی، تاریخی و روش‌شناختی بوده و جدایی آن از سایر علوم انسانی، نه‌تنها به غنای نظریه‌های اقتصادی آسیب زده، بلکه توانایی این علم را در درک و تبیین واقعیت‌های پیچیده‌ی اقتصادی کاهش داده است.

چرا باید کتاب از اقتصاد سیاسی تا علم اقتصاد را بخوانیم؟

این کتاب با رویکردی میان‌رشته‌ای و انتقادی، به یکی از مهم‌ترین پرسش‌های حوزه‌ی اقتصاد و علوم اجتماعی می‌پردازد: چرا و چگونه اقتصاد از ریشه‌های اجتماعی و تاریخی خود جدا شد و به دانشی تخصصی و فرمالیستی بدل گشت؟ از ویژگی‌های شاخص این اثر، بررسی دقیق سیر تحول اندیشه‌ی اقتصادی از منظر روش‌شناسی و نقش عوامل اجتماعی و تاریخی است. نویسندگان با تحلیل نمونه‌های متنوع از مکاتب و متفکران مختلف، نشان داده‌اند که اقتصاد هرگز دانشی منزوی نبوده و همواره در تعامل با جامعه، تاریخ و فلسفه شکل گرفته است. مطالعه‌ی این کتاب به خواننده کمک می‌کند تا نسبت به محدودیت‌ها و پیش‌فرض‌های علم اقتصاد مدرن آگاه شود و جایگاه واقعی اقتصاد را در میان علوم انسانی بازشناسد. همچنین، آشنایی با جدال‌های روش‌شناختی و تاریخی در اقتصاد، امکان نقد و بازاندیشی در نظریه‌های رایج را فراهم می‌کند.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

خواندن این کتاب به دانشجویان و پژوهشگران اقتصاد، علوم اجتماعی، فلسفه علم و تاریخ اندیشه اقتصادی پیشنهاد می‌شود. همچنین برای کسانی که دغدغه‌ی فهم ریشه‌های نظری و اجتماعی علم اقتصاد، نقد فرمالیسم و علاقه‌مندی به مباحث میان‌رشته‌ای دارند، مناسب است.