کتاب شرح احوال و نقد و تحلیل آثار عطار

کتاب شرح احوال و نقد و تحلیل آثار عطار نوشتهٔ بدیع الزمان فروزانفر است. نشر ارس این کتاب ادبی را منتشر کرده است.

درباره کتاب شرح احوال و نقد و تحلیل آثار عطار

کتاب شرح احوال و نقد و تحلیل آثار عطار حاوی شرح احوال عطار نیشابوری، نقد و تحلیل «الهی‌نامه» به قلم او، نقد و تحلیل «منطق‌الطیر»، تکلمه دربارهٔ «شیخ صنعان» و نقد و تحلیل «مصیبت‌نامه» است. این آثار را «شیخ فریدالدین محمد عطار نیشابوری» به رشتهٔ تحریر در آورده است. او مشهور به «شیخ عطار نیشابوری» (۱۱۴۶ میلادی/ ۵۴۰ قمری - ۱۲۲۱ میلادی/ ۶۱۸ قمری) یکی از عارفان و شاعران ایرانی بلندنام ادبیات پارسی در پایان سدهٔ ششم و آغاز سدهٔ هفتم در ایران است. عطار که هنگام حملهٔ مغول به قتل رسید، عارف، عالم، صوفی و شاعری ایرانی بود. جهان فکری عطار نیشابوری که در آثار او به تصویر کشیده شده است، تمامی تحولات اولیهٔ عرفان اسلامی و ادبیات عرفانی را همراه با پیامدهای تجربی، نظری، علمی، آموزشی و ابداعی آن بازتاب می‌دهد. موضوع اصلی آثار عرفانی عطار نیشابوری رابطهٔ انسان با خدا و طریقهٔ بدل‌شدن به اولیای الهی است. او مواضع خود را از طریق بحث‌های نظری و موعظه‌های پندآمیز مطرح کرده است. از میان برجسته‌ترین آثار او می‌توان به کتاب‌های «منطق‌الطیر» و «الهی‌نامه» و «مصیبت‌نامه» و «تذکرة‌الاولیا» و «پندنامه» اشاره کرد. با نقد و تحلیل‌های بدیع الزمان فروزانفر همراه شوید.

خواندن کتاب شرح احوال و نقد و تحلیل آثار عطار را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به دوستداران مطالعهٔ شرح احوال و نقد و تحلیل آثار عطار نیشابوری پیشنهاد می‌کنیم.

درباره بدیع الزمان فروزانفر

«محمدحسین بُشرویه‌ای» مشهور به بدیع الزمان فروزانفر در ۱۴ شهریور ۱۲۷۶ در بُشرویه به دنیا آمد و در ۱۶ اردیبهشت ۱۳۴۹ در تهران درگذشت. او ادیب، نویسنده، مترجم، سراینده و پژوهشگر ادبی ایرانی و مدرس دانشگاه در زمینهٔ زبان و ادبیات پارسی بود. این شخصیت ایرانی، یکی از مولوی‌پژوهان بزرگ امروزی بود و در این زمینه آثار ارزشمند گوناگونی را نگاشت؛ همچنین سال‌ها استاد کرسی‌دار ادبیات فارسی در دانشگاه تهران و نیز از کارمندان فرهنگستان زبان و ادب فارسی بود. عنوان برخی از کتاب‌های او عبارت است از «فیه ما فیه از گفتار مولانا جلال الدین محمد مولوی»، «شرح مثنوی شریف»، «شرح زندگی مولوی»، «تاریخ ادبیات ایران» و «شرح احوال و نقد و تحلیل آثار عطار».

بخشی از کتاب شرح احوال و نقد و تحلیل آثار عطار

«پس از تحریر این مقدّمه در مطلب جدید دربارهٔ شیخ صنعان به دست آمد که به جهت تتمیم فایده در این‌جا می‌آوریم نخست آن‌که مرحوم حاجی نایب الصّدر در کتاب طرائق‌الحقائق (طبع طهران، ج ۲) به نقل از کتاب المستطرف و ذیل و ثمرات‌الأوراق حکایتی ذکر می‌کند از شخصی به نام ابوعبدالله اندلسی که از مشایخ صوفیّه بوده و جنید و شبلی از مریدان وی بوده‌اند و برای او اتّفاقی بی‌کم و کاست نظیر آن‌چه برای شیخ صنعان روی داده واقع شده است ولی از آن‌جا که در هیچ یک از کتب صوفیّه این قصّه نقل نشده و در ذکر مشایخ جنید و شبلی نام ابوعبدالله اندلسی دیده نمی‌شود به احتمال قوّی بلکه بالقطع و الیقین می‌توان گفت که داستان مذکور را از روی قصّهٔ شیخ صنعان ساخته‌اند به خصوص که در کتاب المستطرف سند این روایت ذکر نشده و به لفظ «حکِی» مصدر گردیده است.

دّوم آن‌که دانشمند محقق جناب آقای مجتبی مینوی این یادداشت را که مکمل و مؤید نظر نگارنده دربارهٔ مأخذ اصلی داستان شیخ صنعان تواند بود بدین ضعیف فرستاده‌اند و ما عین نوشته ایشان را با اظهار تشکر فراوان نقل می‌کنیم «در بین صوفیّه منشأ داستان شیخ صنعان و نام شخصی که موضوع قصّهٔ عطّار بوده است معلوم و معروف بوده و چنان‌که از ترجمهٔ ترکی منطق‌الطّیر استنباط می‌شود این شیخ را عبدالرّزاق نامی از اهل صنعان می‌دانسته‌اند» (صنعان را به قول یاقوت در معجم‌الأدبا نثر لغوی شکل دیگری از صنعاء یمن می‌دانسته اگرچه خود یاقوت با این قول موافق نیست) ترجمهٔ ترکی منطق‌الطّیر که ذکر شد منظوم است و ناظم آن گلشهری نامی است از صوفیّه روم در اواخر قرن هفتم و اوایل قرن هشتم هجری، و این ترجمه را در سال ۷۱۷ به پایان رسانیده است. چاپ عکسی آن را انجمن زبان ترکی در انقره در سال ۱۹۵۷ میلادی منتشر ساخت در صفحه ۲۲ و ۲۳ از این چاپ آمده است که:

بو مثل بیله شکرافشان و نر

داستان شیخ صنعان در مگر

و در عنوان حکایت که پس از این بیت آید گوید «داستان شیخ عبدالرّزاق» و پس از دو بیت چنین گوید:

وارِدی صنعان شرنده براولو

کگل دریا واچی درلر طلو

عبدالرّزاق ایدی اوّل اولو آدی

کم بِلشْدُور ورِدِی حقّه بدی

دک‌حرم ایچنده اوّل صاحب‌زمان

الَلّی یِل شیخ اولمیشدی بی‌گمان»