کتاب تاریخچه سه سال و نیمه ما و جنگ (۱۹۱۷ - ۱۹۱۴)

کتاب تاریخچه سه سال و نیمه ما و جنگ (۱۹۱۷ - ۱۹۱۴) نوشتهٔ ملک الشعرا بهار و حاصل کوشش کاوه بیات است. انتشارات شیرازه کتاب ما این کتاب را منتشر کرده است؛ پاسخی به انتقادات «سید ضیاءالدین طباطبایی» از عملکرد حزب دموکرات ایران در مراحل نخست جنگ اول جهانی.

درباره کتاب تاریخچه سه سال و نیمه ما و جنگ (۱۹۱۷ - ۱۹۱۴)

کتاب تاریخچه سه سال و نیمه ما و جنگ (۱۹۱۷ - ۱۹۱۴) [روس،‌ انگلیس، آلمان، عثمانی و ایران] که ۱۶ بخش دارد، حاصل جدالی قلمی بین «سید ضیاءالدین طباطبایی» (نگارندهٔ روزنامهٔ «رعد») و ملک الشعرا بهار است. کتاب حاضر دربردارندهٔ مجموعه مقالاتی است که ملک‌الشعرا بهار در زمستان سال ۱۳۳۶ هجری قمری برابر با سال ۱۲۹۶ شمسی در پاسخ به انتقادات سید ضیاءالدین طباطبایی از عملکرد حزب دموکرات ایران در مراحل نخست جنگ اول جهانی در روزنامهٔ «نوبهار» منتشر کرد. متن کامل این مقالات که مانند دیگر نوشته‌های ملک‌الشعرا در باب تحولات سیاسی ایران معاصر ارزش تاریخی یگانه‌ای دارد، به‌انضمام آن بخش از مقالات سیدضیاءالدین طباطبایی که به این تبادل آرا میدان داد، در این مجموعه تجدید چاپ شده است.

خواندن کتاب تاریخچه سه سال و نیمه ما و جنگ (۱۹۱۷ - ۱۹۱۴) را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به دوستداران مطالعه در باب تاریخ معاصر ایران پیشنهاد می‌کنیم.

درباره ملک الشعرا بهار

محمدتقی بهار ملقب به ملک الشعرا بهار در ۱۸ آذر ۱۲۶۵ در مشهد به دنیا آمد و در یک اردیبهشت ۱۳۳۰ درگذشت. او متخلص به «بهار»، شاعر، ادیب، نویسنده، روزنامه‌نگار، تاریخ‌نگار و سیاست‌مدار معاصر ایرانی بود. «پرویز ناتل خانلری» بهار را آخرین ادیب بزرگ ایران نامیده است. محمدتقی بهار ادبیات فارسی را نخست نزد پدرش آموخت. از هفت‌سالگی آغاز به سرودن شعر کرد. از چهارده‌سالگی به‌اتفاق پدرش در مجامع آزادی‌خواهان حاضر شد و به‌واسطهٔ انس و الفتی که با افکار جدید پیدا کرده، به مشروطه و آزادی دل بست. دو سال پس از مرگ پدرش در سال ۱۳۲۴ که مشروطیت در ایران مستقر شد، بیست‌ساله بود. به جمع مشروطه‌خواهان خراسان پیوست. آثار منثور و منظوم او متنوع است و انواع شعر سنتی و اشعار به زبان محلی، تصنیف و ترانه، مقاله و سخنرانی‌های سیاسی و انتقادی، رساله‌های تحقیقی، نمایشنامه، اخوانیات و مکتوبات، تصحیح انتقادی متون، ترجمه‌های متون پهلوی، سبک‌شناسی نظم و نثر، دستور زبان، تاریخ احزاب، مقدمه بر کتاب‌ها و حواشی بر متون به‌ویژه شاهنامهٔ فردوسی را در بر می‌گیرد. مهم‌ترین اثر بهار «دیوان اشعار» او است که به‌اعتباری کارنامهٔ عمرش به شمار می‌رود. عنوان برخی از آثار مکتوب او عبارت است از «منظومهٔ چهار خطابه»، «اندرزهای آذرباد ماراسپندان (ترجمهٔ منظوم از پهلوی)»، «یادگار زریران (ترجمهٔ منظوم از پهلوی)»، «گلشن صبا، فتحعلی خان صبا (تصحیح)»، «تاریخ سیستان (تصحیح)»، «رسالهٔ نفس ارسطو ترجمهٔ باباافضل کاشانی (تصحیح)»، «دستور زبان فارسی پنج استاد (با همراهی قریب، فروزانفر، رشید یاسمی، همایی)»، «رساله در احوال محمد بن جریر طبری»، «تاریخ مختصر احزاب سیاسی (دو جلد)» و «سبک‌شناسی (سه جلد)».

درباره کاوه بیات

کاوه بیات متولد ۱۳۳۳ در تهران، تاریخ‌نگار، پژوهشگر ایرانی و نوهٔ دختری «صولت‌الدوله قشقایی» است. بیات مقالاتی در فصلنامهٔ «گفت‌وگو»، ماهنامهٔ «جهان کتاب» و ماهنامهٔ «اندیشهٔ پویا» نگاشته است. او دبیر مجموعه‌های «تاریخ معاصر ایران» و «آسیای میانه و قفقاز» در شرکت نشر و پژوهش شیرازه (انتشارات شیرازه کتاب ما) است. «روابط ایران و ترکیه»، «سقوط فرقهٔ دموکرات آذربایجان»، «کردها و فرقهٔ دموکرات آذربایجان»، «ارومیه در محاربهٔ عالم‌سوز» و «آذربایجان در موج‌خیز تاریخ» از جمله آثار این نویسنده است.

بخشی از کتاب تاریخچه سه سال و نیمه ما و جنگ (۱۹۱۷ - ۱۹۱۴)

«استیضاح ۱۳ شعبان

وکلای دموکرات از فرمانفرما و اخیراً کابینه سوءظن حاصل کرده بودند. مسئلهٔ علاقهٔ کامل سفیر انگلیس به فرمانفرما، عدم تمایل ذات ملوکانه به فرمانفرما (و) تهاون فرمانفرما در اعزام یک حاکم مقتدر به کرمانشاه، وصول اخباری از کرمانشاه دایر به دعوی رئیس کلهر در اینکه وزیر داخله مرا از موافقت با سنجابی منع می‌کند، جلو آمدن رئوف‌بیک و مساعدت ایلات کرمانشاه عموماً سوای سنجابی و قلخانی با رئوف‌بیک و اعمال نشدن نفوذ کامل فرمانفرما در آن صفحات و بلکه تعمد وزیر داخله در عدم اتحاد ایلات کرمانشاه که منجر به معدومیت سنجابی که طرف بی‌میلی فرمانفرما بودند می‌شد و بالاخرهٔ تحشیدات رئوف بیک و کلهر بر علیه سنجابی و تهیه حرکت اردو برای سرکوبی ایل سنجابی که در نمرات قبل نگاشتیم، این سوابق قسمتی از وکلا را ظنین ساخته و یقین کردند که فرمانفرما در کرمانشاه یک رول بد عاقبتی را بازی می‌کند که دو صورت بیش ندارد؛ یکی قلع و قمع ایل سنجابی به دست رئوف‌بیک و سایر عشایر که بالنسبه منجر به جنگ بین عشایر و عساکر ترک خواهد شد و دیگر زد و خورد بین عساکر و اهالی شهر کرمانشاه که به حمایت سنجابی حاضر شده بودندو نقض بی‌طرفی ایران.

این بود وثیقهٔ استیضاح و از طرف دیگر هم تصور نمی‌رفت که عین‌الدوله در سر عزل وزیر داخله آن قدر ایستادگی کرده و کابینه را به بحران بیندازد، زیرا روابط عین‌الدوله را با فرمانفرما همه می‌دانستند که چندان روشن نیست. از طرف دیگر، ذات ملوکانه را نیز به فرمانفرما بی‌میل دانسته، و از قول سعدالدوله شنیده بودند که شاه روزی که مرا مأمور تعیین کابینه نمود، مکرر به من فرمود که مبادا فرمانفرما را داخل کابینه خودت بنمائی.

این بود که استیضاحی نوشته شده و از طرف بیست نفر نمایندگان دموکرات امضا شده و در روز شنبه ۱۳ ماه شعبان چهار ساعت قبل از ظهر در مجلس ورقه مزبور قرائت شد:

صورت استیضاح

«مقام محترم مجلس شورای ملی. ما امضاءکنندگان ذیل از وزیر داخله راجع به وقایع ناگوار و پریشانی امور امروزهٔ کرمانشاه که نتیجهٔ مسامحه و سوءتدبیر و اقدامات حضرت معظم له است، استیضاح داریم. متمنی است مراتب را به وزیر داخله اطلاع داده جلسه و روز را به فوریت برای استیضاح فوق‌الذکر معین فرمایند»

‌(امضا-۲۰ نفر )»