کتاب پرسه در متن

کتاب پرسه در متن؛ روش نقدنویسی در رسانه‌های مکتوب نوشتهٔ مهرو پیرحیاتی است و نشر روزگار آن را منتشر کرده است. این کتاب اختلاف بین فلسفهٔ طبیعت دموکریت و اپیکور را شرح می‌دهد و رسالهٔ دانشگاهی مارکس است.

درباره کتاب پرسه در متن

یکی از موضوعات مهمی که در نقد ادبی باید مورد توجه قرار گیرد، خوانش دقیق اثر است و منتقد باید مطالعاتی جامع در زمینه‌های گونه‌گون علوم انسانی داشته باشد. در کنار این مطالعه، پرورش تفکر انتقادی نیز روشن‌کنندهٔ مسیر منتقد است. با تفکر انتقادی می‌توان از تقلید رها شد و با دانسته‌های اکتسابی به نقد یک اثر پرداخت. هدف این اثر آموزش روش‌هایی است که به درک متن، چگونگی دریافت معانی، کلیدواژه‌ها، دریافت و توصیف نمادها و نقش عناصر داستانی در نقد عملی کمک کند. با این روش، منتقد می‌تواند بر انواع متون ادبی احاطه یابد و به تحلیل آن بپردازد. تأکید نگارنده برای درک متن و نگاه دقیق به داستان ازآن‌جهت است که این فرصت را به منتقد می‌دهد تا موضوع، حادثه و تنش اصلی را به‌راحتی کشف کند. 

برای آموزش بهتر چندین متن در ژانرهای مختلف ادبی مورد نقد قرار گرفته‌اند که عبارت‌اند از: رمان رهش، کمدی الهی دانته، مجموعه داستان دارند در می‌زنند، رمان سلام مترسک، مجموعه داستان تک خشت، رمان ماهو، آرام در سایه، رمان پیراهنی بر آب، رمان دختر گمشده، رمان ادواردو، رمان شیفتگی‌ها، رمان روز دیگر شورا، رمان استخوان، رمان هزار خورشید تابان، رمان عنصر نامطلوب، داستان کوتاه زن شفاف، نمایشنامهٔ حصار.

خواندن کتاب پرسه در متن را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به علاقه‌مندان به نقد ادبی پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب پرسه در متن

«در کتاب کمدی الهی با اعدادی مانند سه، نُه، ده مواجه می‌شویم. اگر این اعداد را صرفاً از منظر نمادشناسی بررسی کنیم. قطعاً درخور توجه است. دانته کتاب را به سه نام دوزخ، برزخ، بهشت و در سه مجلد تنظیم کرده است. به نظر می‌رسد سه نماد تثلیث است. همچنین (سی‌وسه) سرود که هر سرود به بندهای سه بیتی تقسیم‌شده‌اند. سفر دانته به آن جهان ده روز طول می‌کشد در این فاصله بئاتریس به‌عنوان راهنما به‌سوی او می‌آید که تا انتهای سفر معنوی دانته فقط (سی‌وسه) سرود باقی می‌ماند. معنای عددی نام‌های بئاتریس و دانته نُه است که حاصل جمع آن هجده می‌شود. هجده به معنای (حی زنده) است. البته عدد ده نیز نمادی از مقیاس وحدت است. همان‌طور که در بالا اشاره کردیم نکتهٔ قابل‌توجه در سلوک دانته سمبلیک بودن آن است. در تفسیر بالا اعداد به‌کاررفته در کتاب را رمزگشایی کردیم با توجه به متن کتاب همه‌چیز از منظر علم اعداد و نشانه‌ها درست است؛ اما همان‌طور که قبلاً به آن اشاره کردیم ما با کتابی معنوی سروکار داریم. بنابراین این اعداد صرفاً رمز هستند، همانند خواب یا سِیر دانته که در اشعارش جنبه‌ای نماد گونه دارند. چراکه به نظر می‌رسد این اعداد برای دانته صرفاً معنایی ظاهری دارد نه مفهومی سلوکی. اکنون اگر بخواهیم موضوع را به‌گونه‌ای دیگر بررسی کنیم و اشعار شاعر را سِیر و مکاشفهٔ حقیقی بدانیم باید از صورت اعداد به مفهوم دیگری برسیم. زیرا عارف در سیر و سلوکش به حالت‌ها و مراحلی می‌رسد که نبض وجودیش وابسته به جهان و حضرت احدیت می‌شود و اراده‌اش در ارادهٔ او حل می‌گردد. آنگاه گفتار، کردار و پندارش خودبه‌خود نشانی از حضرت حق می‌دهد. در این زمان چون تمام افعالش از درونی پاک منبعث می‌شود، انعکاس حالات او در بیرون مقدس و رمزگونه است. لذا اگر اعداد یا گفتاری را بکار می‌برد بعداً در وجودش هویتی رمزگونه، مستعار یا قابل‌بحث پیدا می‌کند و همگی به خاطر ذات متعالی عارف و سالک است. اعداد بیشتر نمادند تا موضوعِ اصلی. دانته نیز از این قاعده مستثنا نیست. اگر این‌گونه باشد مسئله فلسفی است نه عرفانی. زیرا اعداد خود را در گفتار سالک پنهان می‌کنند. ناخودآگاه در کلام دانته این اعداد ظهور می‌کنند و امروز ما گمان می‌کنیم که دانته با آگاهی این عمل را انجام داده است. توجه نکردن به بعضی نکات مثل علم باستانی و اسطوره‌ای یا اعداد عرفانی در اشعار دانته می‌تواند کل متن وحی آمیز او را به متنی شاعرانه تبدیل کند.

در تفسیر بالا علی‌رغم اینکه اعداد را رمزگشایی کردیم به این نکته هم اشاره شد که صرفاً رمزگشایی از اعداد نمی‌تواند معنای ضمنی متن باشد. چرا؟ چون این بستگی به نگاه منتقد دارد. همان موضوعی که در مقدمه به آن اشاره کردیم یعنی جهان‌بینی و ایدئولوژی یک نویسنده می‌تواند اثری مستقیم روی تفسیر و تحلیل او داشته باشد. اگر مفسر، دانته را یک شاعر صرف بداند که سفری از روی خیال انجام داده است همان رمزگشایی اعداد کافی است و می‌توانیم بپذیریم که دانته تمامی اعداد را با آگاهی در کتاب گنجانده است. بنابراین باید به برخی موضوعات کتاب نگاهی فانتزی داشته باشیم. اما اگر مفسر، دانته را علاوه بر یک شاعر، سالکی بداند که سیر و سلوکش باعث تراوش این اشعار شده تفسیر آن اعداد به‌گونه‌ای دیگر خواهد بود که در بالا به‌اندازهٔ بضاعتمان آن را توضیح دادیم.»