کتاب جامعه شناسی مصرف و بازار

کتاب جامعه شناسی مصرف و بازار نوشتهٔ حسین ابوالحسن تنهایی و مریم السادات حسینی فر است. انتشارات اندیشه احسان این کتاب را منتشر کرده است؛ کتابی حاوی یک مطالعهٔ میدانی در هفت بازار تهران.

درباره کتاب جامعه شناسی مصرف و بازار

کتاب جامعه شناسی مصرف و بازار برایندی از پژوهشی میدانی است که با رویکرد روش‌شناختی جامعه‌شناسی «فرود به زمین» «هربرت بلومر» و «نظریهٔ زمینه‌ای» «استراس»، «کربین» و «گلیسر»، در پارادایم نظریِ تفسیرگرایی انجام گرفته است. این کتاب حاصل کوشش مشترک حسین ابوالحسن تنهایی و مریم السادات حسینی فر است که در دههٔ ۱۳۸۰ انجام گرفت و پس از آن در دههٔ ۱۳۹۰ منتشر شد.

خواندن کتاب جامعه شناسی مصرف و بازار را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به دوستداران جامعه‌شناسی پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب جامعه شناسی مصرف و بازار

«در دورهٔ پهلوی دوم با جنگ جهانی دوم و اشغال ایران، تولیدات کشور کاهش یافت. پایان جنگ و پایان تدریجی اشغال ایران، سیاست‌های درهای باز را با خود به همراه آورد. بدین ترتیب با کاهش تولید و صادرات، واردات کالاها افزون گردید و این مسأله از یک سو توان رقابت را برای کالاهای داخلی محدود می‌کرد و از سوی دیگر زمینه‌های تغییر سلیقهٔ مصرف‌کنندگان و تغییر الگوی مصرف را فراهم آورد. با ملی‌شدن صنعت نفت در سال ۱۳۲۹ و کاهش درآمدهای نفتی، برای دورهٔ کوتاهی میزان واردات کاهش یافت و صادرات افزایش پیدا کرد. اما پس از وقوع کودتای ۱۳۳۲ و افزایش درآمدهای نفتی، واردات کالاها گسترده‌تر از گذشته جریان پیدا کرد.

در سال ۱۳۳۵ به دنبال افزایش درآمدهای حاصل از نفت، میزان درآمدهای مردم نیز افزایش یافت و به دنبال آن میزان تقاضا نیز افزایش پیدا کرد و تورم به وجود آمد. برای مقابله با این وضعیت و جلوگیری از افزایش شدید قیمت‌ها، سیاست درهای باز رواج یافت که بر این اساس محدودیت واردات کالاهای مصرفی کاهش یافت و این جریان تا سال‌ها ادامه داشت و با مهاجرت برای اشتغال و تحصیل به شهرها، میزان مصرف و ورود کالاهای مصرفی روزبه‌روز بیشتر شد. ارزش واردات در سال ۱۳۴۸ رقمی برابر با ۱۱۵۵۶۷ میلیون ریال بود و این رقم با افزایش ۸ درصدی در سال ۱۳۵۶ به ۱۰۳۴۳۱۱ میلیون ریال رسید. کالاهای وارداتی برحسب ارزش پولی به ترتیب از کشورهای اروپایی، آسیایی و امریکایی وارد ایران می‌شد. در دههٔ پنجاه سیاست پرداخت یارانه و ثبات قیمت‌ها به‌طور چشمگیری به این اوضاع دامن زد. از طرفی فراوانی کالاهای وارداتی در بازار و تبلیغات گسترده برای فروش آن‌ها و از طرف دیگر بالا رفتن درآمدها و پرداخت یارانه از محل درآمدهای صادرات نفت، مصرف‌گرایی را افزایش می‌داد.

با انقلاب سال ۱۳۵۷، حکومت از شاهنشاهی به جمهوری اسلامی تغییر یافت و بسیاری از سیاست‌های خارجی و داخلی نیز متحول شد. در سال ۵۷ میزان واردات به‌طور چشم‌گیری کاهش یافت و به عدد ۷۳۲۲۹۳ میلیون ریال رسید. در سال ۱۳۵۹ از انقلاب زمانی نگذشته بود که کشور ایران مورد حمله نیروهای عراقی قرار گرفت و هشت سال وارد جنگ ناخواسته با خسارات جانی، اجتماعی و اقتصادی فراوانی گشت. با تحریم‌های غرب از آغاز انقلاب، ایران روزهای سختی را همراه با جنگ تجربه کرد. واردات و تولیدات کالا در یک دهه دچار مشکل شد. به دلیل مشکلات اقتصادی و سیاسی در سال‌های جنگ، چرخه‌های تولید به مشکل خورد و واردات کالا نه به شدت قبل اما همچنان ادامه یافت. سال ۱۳۵۷ واردات کالاهای مصرفی ارزشی برابر با ۱۴۰۷۴۶ میلیون ریال داشت که این میزان در سال ۱۳۶۰ به ۲۵۱۴۸۶ میلیون ریال رسید. در سال ۱۳۶۹ با پایان جنگ، ارزش کل واردات کالا برابر با ۱۲۶۲ میلیارد ریال شد و روز به روز افزایش یافت تا سال ۱۳۷۸ به ۲۲۲۰۲ میلیارد ریال رسید. افزایش واردات کالاهای مصرفی همچنان ادامه یافت تا به امروز که در واپسین سال‌های قرن ۱۴ شمسی با وجود برخی تحریم‌ها، تورم، افزایش قیمت‌ها، کاهش ارزش پول ایران در برابر ارزهای کشورهای صنعتی و مشکلاتی که در راستای تولیدات داخلی وجود دارد، مصرف‌گرایی کالاهای ضروری تا تجملی همچنان رو به گسترش می‌نماید.»