کتاب در شب هر خونی سیاه است

کتاب در شب هر خونی سیاه است، با عنوان انگلیسی At night all blood is black‬، نوشته دوید دیوپ با ترجمه علی خوروش، در سال ۱۴۰۰ توسط نشر هیرمند منتشر شده است. این رمان کوتاه داستانی از جنگ جهانی اول را از زاویه‌ی دید یک سرباز سنگالی روایت می‌کند که در ارتش فرانسه می‌جنگد. اثر حاضر با نگاهی به تجربه‌های تلخ و ناگفته‌ی سربازان آفریقایی در جبهه‌های جنگ، به موضوعاتی چون خشونت، استعمار، دوستی و انسانیت می‌پردازد. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب در شب هر خونی سیاه است اثر دوید دیوپ

کتاب در شب هر خونی سیاه است اثری است که در قالب رمان کوتاه، به یکی از وجوه جنگ جهانی اول می‌پردازد؛ حضور سربازان سیاه‌پوست آفریقایی در ارتش فرانسه. نویسنده، دوید دیوپ، باتکیه‌بر تجربه‌های تاریخی و نامه‌های واقعی سربازان، داستانی را خلق کرده که در آن مرز میان خیر و شر و قهرمان و قربانی به‌شدت مبهم است. این کتاب نخستین بار در سال ۲۰۱۸ منتشر شد و با استقبال گسترده‌ای روبه‌رو شد. داستان کتاب از زبان آلفا ان‌دیایه، سرباز سنگالی، شکل می‌گیرد که در دل خشونت و بی‌رحمی جنگ، با فقدان، عذاب‌وجدان و هویت خود دست‌وپنجه نرم می‌کند.

ساختار کتاب مبتنی‌بر مونولوگ و بازگشت‌های ذهنی است و فضای آن آمیخته با تصاویر هولناک، تمثیل‌های فرهنگی و دغدغه‌های انسانی است. دوید دیوپ در رمان در شب هر خونی سیاه است، نه‌تنها به جنگ، بلکه به استعمار، نژادپرستی و قربانی‌شدن نسل جوان در منازعات بزرگ می‌پردازد و تصویری تلخ و تأمل‌برانگیز از تاریخ معاصر ارائه می‌دهد.

خلاصه داستان در شب هر خونی سیاه است

هشدار: این پاراگراف بخش‌هایی از داستان را فاش می‌کند!

داستان با روایت آلفا ان‌دیایه، سرباز سنگالی ارتش فرانسه، آغاز می‌شود که در جبهه‌های جنگ جهانی اول حضور دارد. او پس از مرگ دردناک دوست نزدیکش، مادمبا دیوپ، که در میدان نبرد زخمی شده و از آلفا می‌خواهد برای پایان‌دادن به رنجش او را بکشد، دچار عذاب‌وجدان و بحران هویت می‌شود. آلفا نمی‌تواند به درخواست دوستش پاسخ دهد و این تصمیم او را درگیر احساس گناه و اندوهی عمیق می‌کند. در ادامه، آلفا به‌تدریج از واقعیت‌های جنگ فاصله می‌گیرد و درگیر جنون و خشونت می‌شود. او با بریدن دست سربازان دشمن و آوردن آن‌ها به سنگر، در میان هم‌رزمانش به‌عنوان سربازی عجیب و ترسناک شناخته می‌شود. این رفتارها باعث می‌شود که دیگران از او فاصله بگیرند و آلفا در تنهایی و انزوای خود غرق شود.

داستانْ پیوسته میان خاطرات کودکی آلفا در سنگال، دوستی عمیقش با مادمبا و واقعیت‌های هولناک جبهه در نوسان است. در دل این داستان، دیوپ به مسائلی چون استعمار، نژادپرستی، قربانی‌شدن جوانان در جنگ و بحران معنای انسانیت می‌پردازد. آلفا در تلاش برای یافتن معنایی برای رنج و خشونت، با گذشته و حال خود روبه‌رو می‌شود. داستان تا پایان، خواننده را در تعلیق میان جنون، اندوه و جست‌وجوی رستگاری نگه می‌دارد، بی‌آنکه پایانی قطعی یا آرامش‌بخش ارائه دهد.

چرا باید کتاب در شب هر خونی سیاه است را بخوانیم؟

این کتاب با روایتی متفاوت از جنگ جهانی اول، تجربه‌ای کمترشنیده‌شده را به تصویر می‌کشد و به لایه‌های پنهان خشونت، استعمار و هویت می‌پردازد. رمان در شب هر خونی سیاه است با تمرکز بر ذهنیت و احساسات یک سرباز آفریقایی، خواننده را به دل تاریکی‌های جنگ و روان انسان می‌برد. مواجهه با پرسش‌های اخلاقی، بحران هویت و مرزهای انسانیت از ویژگی‌های شاخص این اثر است. مطالعه‌ی این کتاب فرصتی برای تأمل درباره‌ی تاریخ، قدرت، قربانی‌شدن و معنای واقعی دوستی و انسانیت فراهم می‌کند.

خواندن کتاب در شب هر خونی سیاه است را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

این کتاب برای علاقه‌مندان به رمان‌های تاریخی، ادبیات جنگ و کسانی که دغدغه‌هایی درباره‌ی استعمار، نژادپرستی و روان‌شناسی انسان در شرایط بحرانی دارند، مناسب است. همچنین به کسانی که به‌دنبال روایت‌هایی متفاوت و عمیق از جنگ و پیامدهای آن هستند، پیشنهاد می‌شود.

درباره دوید دیوپ

دوید دیوپ (زاده‌ی ۲۴ فوریه‌ی ۱۹۶۶) رمان‌نویس و استاد دانشگاه فرانسوی است که در زمینه‌ی ادبیات فرانسه در قرن هجدهم و ادبیات آفریقاییِ فرانسوی‌زبان تخصص دارد. پژوهش‌های او در دانشگاه پو (در جنوب‌غربی فرانسه) بر بازنمایی قاره‌ی آفریقا در متون و تصاویر سفرنامه‌های قرن هجدهم متمرکز است. دیوپ در سال ۲۰۲۱ به‌عنوان نخستین نویسنده‌ی فرانسوی، همراه با مترجمش آنا موسکوواکیس، برای رمان در شب هر خونی سیاه است (At Night All Blood Is Black) موفق به دریافت جایزه‌ی بین‌المللی بوکر شد. این اثر پیش‌تر با عنوان اصلی برادر روحی (Frère d’âme) منتشر شده بود و در کنار نامزدی برای ۱۰ جایزه‌ی ادبی در فرانسه، جوایز متعددی را در کشورهای دیگر به دست آورد.

دیوپ در سال ۱۹۶۶ در پاریس از پدری سنگالی و مادری فرانسوی به دنیا آمد. در پنج‌سالگی به داکار رفت و دوران کودکی خود را در سنگال گذراند. سپس در ۱۸سالگی، پس از پایان دبیرستان، برای ادامه‌ی تحصیل به فرانسه بازگشت. او در دانشگاه سوربن، مدرک دکتری خود را در زمینه‌ی ادبیات قرن هجدهم فرانسه دریافت کرد.

در سال ۱۹۹۸ به‌عنوان مدرس ادبیات در دانشگاه پو و منطقه‌ی آدور مشغول به کار شد و در زمینه‌ی ادبیات قرن هجدهم فرانسه و ادبیات آفریقاییِ فرانسوی‌زبان تدریس کرد. در سال ۲۰۰۹ سرپرستی گروهی پژوهشی را بر عهده گرفت که به بازنمایی آفریقا و مردم آفریقایی در آثار اروپایی قرن‌های هفدهم و هجدهم می‌پرداخت. دیوپ در سال ۲۰۱۴ درجه‌ای بالاتر از دکتری در نظام دانشگاهی فرانسه را دریافت کرد و ریاست دپارتمان هنر، زبان و ادبیات دانشگاه پو را بر عهده گرفت.

نخستین کتابش در سال ۲۰۱۲ با عنوان ۱۸۸۹, l’Attraction universelle منتشر شد؛ رمانی تاریخی درباره‌ی ۱۱ عضو هیئتی سنگالی که در نمایشگاه جهانی پاریس در سال ۱۸۸۹ شرکت کردند.

در سال ۲۰۱۸ نیز اثر پژوهشی خود با عنوان Rhétorique nègre au XVIIIe siècle را منتشر کرد که به تصویرپردازی از آفریقایی‌ها در متون سفرنامه‌ای و آثار ضدبرده‌داری قرن هجدهم می‌پرداخت.

رمان دوم او، در شب هر خونی سیاه است، در سال ۲۰۱۸ منتشر شد؛ اثری که تاریخ جنگ جهانی اول را با تاریخ استعمار در هم می‌آمیزد. این رمان روایتگر زندگی سربازان سنگالی است که برای فرانسه در سنگرهای جنگ می‌جنگند. دیوپ در نگارش این اثر از تجربه‌ی خدمت پدرِ مادربزرگش در جنگ جهانی اول الهام گرفته است. این رمان نامزد جوایز مهمی همچون گنکور، رنودو، مدیسی و فمینا شد و در همان سال جایزه‌ی گنکور دانشجویان و جایزه‌ی احمدو کوروما (در سوئیس) را به دست آورد.

ترجمه‌ی انگلیسی این اثر در نوامبر ۲۰۲۰ منتشر شد و در همان سال جایزه‌ی کتاب داستانی لس‌آنجلس تایمز را دریافت کرد. سپس در سال ۲۰۲۱، دیوپ به همراه مترجمش، جایزه‌ی بین‌المللی بوکر را به ارزش ۵۰ هزار پوند دریافت کرد که نیمی از آن به مترجم تعلق گرفت. او نخستین نویسنده‌ی فرانسوی و نخستین فرد آفریقایی‌تبار است که این جایزه را به دست آورده است. این رمان تاکنون به بیش از ۳۰ زبان ترجمه شده است. ترجمه‌ی ایتالیایی آن برنده‌ی جایزه‌ی استرگا و ترجمه‌ی هلندی آن برنده‌ی جایزه‌ی ادبی اروپا شده است.

سومین رمان دیوپ با عنوان فراتر از دروازه‌ی بازگشت‌ناپذیر (Beyond the Door of No Return) در سال ۲۰۲۱ منتشر شد. این اثر که در اوایل قرن نوزدهم می‌گذرد، داستان وسواس یک مرد فرانسوی را به سرنوشت مرموز یک برده‌ی گریخته در سنگال روایت می‌کند. ترجمه‌ی انگلیسی این کتاب در سال ۲۰۲۳ منتشر شد و در همان سال در فهرست اولیه‌ی جایزه‌ی ملی کتاب آمریکا برای ادبیات ترجمه‌شده قرار گرفت. در سال ۲۰۲۵ نیز در فهرست اولیه‌ی جایزه‌ی بین‌المللی دوبلین جای گرفت.

آثار دیوپ با نثری تأمل‌برانگیز و تاریخی، پیوندی میان گذشته‌ی استعماری، هویت آفریقایی و حافظه‌ی جمعی برقرار می‌کنند. او با تمرکز بر روایت‌های انسانی در دل تاریخ، به یکی از چهره‌های برجسته‌ی ادبیات معاصر فرانسه بدل شده است.

چه نسخه‌های دیگری از این کتاب در ایران منتشر شده است؟

انتشارات آیین دادرسی با عنوان شب، همه خون‌ها سیاه‌اند و با ترجمه‌ی بهزاد آقاخانلو، انتشارات روشنگران و مطالعات زنان با عنوان در شب، همه‌ی خون‌ها سیاه است و با ترجمه‌ی ستاره یغمایی و بهمن یغمایی و انتشارات دیوار با عنوان در شب هر خونی سیاه است و با ترجمه‌ی یاسر خسروی‌زاده این کتاب را منتشر کرده‌اند. همچنین نشر قطره با عنوان برادر روحی و با ترجمه‌ی محمدجواد کمالی، انتشارات ناهید با عنوان برادر معنوی و با ترجمه‌ی قاسم صنعوی، انتشارات ایهام با عنوان برادر روحی (در شب هر خونی سیاه است) و با ترجمه‌ی بهنود فرازمند و... همگی در سال ۱۴۰۰ این کتاب را منتشر کرده‌اند.

بخشی از کتاب در شب هر خونی سیاه است

«می‌دانم. می‌فهمم که نباید این کار را می‌کردم. در دنیای دیروزی‌ام هیچ جرات و جسارتی نداشتم و خدا می‌داند که در دنیای امروزم جرات دارم به هر چیز غیرقابل تصوری فکر کنم. هیچ ندای بازدارنده‌ای در سرم نمی‌پیچد؛ نه صدایی از نیاکانم و نه صدایی از پدر و مادرم، همه در لحظه‌ای که تصور کردم کاری می‌خواهم انجام دهم - و انجامش هم دادم- در گوشم خاموش شدند. اکنون می‌دانم و به تو قسم می‌خورم که این را درست لحظه‌ای کاملا درک کردم که متوجه شدم می‌توانم به هرچه می‌خواهم فکر کنم. این‌طور اتفاق افتاد؛ همه چیز ناگهانی و بدون هیچ هشداری بی‌رحمانه به سرم برخورد کرد. مثل بذرهای غول‌پیکر جنگ از آسمان سربی بر سرم بارید. در روزی که مادمبا دیوپ مُرد. آه! مادمبا دیوپی که از برادر هم به من نزدیک‌تر بود و خیلی طول کشید تا بمیرد.»