کتاب زیست بوم مجازی و آموزش عالی

معرفی کتاب زیست بوم مجازی و آموزش عالی

کتاب الکترونیکی «زیست‌بوم مجازی و آموزش عالی» (Virtual Ecosystem and Higher Education) نوشتهٔ زینب پورهادیان و منتشرشده توسط انتشارات نوروزی، به بررسی ابعاد مختلف آموزش مجازی در نظام آموزش عالی می‌پردازد. این اثر با تکیه بر پژوهش‌های جدید و تجارب زیسته اساتید دانشگاه، چالش‌ها، فرصت‌ها و راهکارهای بهبود کیفیت آموزش الکترونیکی را تحلیل می‌کند. موضوعاتی مانند نقش فناوری، مدل‌های طراحی آموزشی، تعاملات مجازی و چالش‌های اخلاقی در این کتاب مورد توجه قرار گرفته‌اند. نسخه الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب زیست بوم مجازی و آموزش عالی

«زیست‌بوم مجازی و آموزش عالی» در بستر تحولات آموزش عالی و به‌ویژه تجربه همه‌گیری کرونا نوشته شده است. این کتاب بر پایه پایان‌نامه کارشناسی ارشد نویسنده و با تمرکز بر تجارب اعضای هیئت علمی دانشگاه لرستان، به بررسی جامع آموزش مجازی در ایران می‌پردازد. نویسنده با بهره‌گیری از منابع معتبر و پژوهش‌های روز، به موضوعاتی مانند کیفیت آموزش، مهارت‌های مورد نیاز اساتید، چالش‌های فرهنگی و اخلاقی، و نقش فناوری‌های نوین در بهبود آموزش پرداخته است. اثر حاضر ضمن مرور تاریخچه آموزش مجازی، دیدگاه‌های موافق و مخالف را بررسی می‌کند و به مزایا و معایب این شیوه آموزشی می‌پردازد. همچنین، راهکارهای عملی برای ارتقای کیفیت آموزش مجازی و مقابله با ناکارآمدی‌ها ارائه شده است. این کتاب تصویری کلی از روند تغییرات آموزش عالی در مواجهه با فناوری و بحران‌های جهانی ترسیم می‌کند و به دغدغه‌های اساتید، دانشجویان و سیاست‌گذاران آموزشی پاسخ می‌دهد.

خلاصه کتاب زیست بوم مجازی و آموزش عالی

کتاب «زیست‌بوم مجازی و آموزش عالی» با طرح مسئلهٔ تغییرات ناگهانی در نظام آموزش عالی، به‌ویژه در دوران همه‌گیری کرونا، آغاز می‌شود. نویسنده ابتدا به ضرورت بازنگری در شیوه‌های آموزش و نقش فناوری اطلاعات در تحول نظام آموزشی اشاره می‌کند. سپس، تاریخچه آموزش مجازی در جهان و ایران را مرور کرده و روند رشد یادگیری الکترونیکی را از دهه ۶۰ میلادی تا امروز دنبال می‌کند. در ادامه، کتاب به بررسی دیدگاه‌های مختلف دربارهٔ آموزش مجازی می‌پردازد؛ برخی آن را فرصتی برای افزایش دسترسی و انعطاف‌پذیری می‌دانند و برخی دیگر به چالش‌هایی مانند کاهش تعاملات انسانی، ضعف زیرساخت‌ها و مشکلات ارزشیابی اشاره دارند. مزایا و معایب آموزش مجازی با مثال‌های عینی و پژوهش‌های میدانی تحلیل می‌شود. بخش مهمی از کتاب به مدل‌های طراحی آموزشی، نقش فناوری در تدریس، راهکارهای خلاقانه برای تدریس مجازی و اهمیت تعاملات (استاد-دانشجو، دانشجو-دانشجو و دانشجو-محتوا) اختصاص یافته است. نویسنده چالش‌های عملی آموزش آنلاین مانند مدیریت زمان، مشکلات فنی، حواس‌پرتی، فقدان انگیزه و مسائل ارزشیابی را مطرح می‌کند و راه‌حل‌هایی برای هر یک ارائه می‌دهد. در فصل‌های پایانی، نظریه‌های یادگیری (رفتارگرایی، شناختی، سازنده‌گرایی و ارتباط‌گرایی) و کاربرد آن‌ها در آموزش الکترونیکی بررسی می‌شود. همچنین، به ضرورت مهارت‌آموزی اساتید، طراحی برنامه درسی مناسب و ساماندهی فضای اخلاقی در آموزش مجازی پرداخته شده است. کتاب با جمع‌بندی راهبردهای اجرایی برای ارتقای کیفیت آموزش مجازی و تأکید بر یادگیری فعال و مشارکتی به پایان می‌رسد.

چرا باید کتاب زیست بوم مجازی و آموزش عالی را خواند؟

این کتاب با رویکردی تحلیلی و مبتنی بر پژوهش‌های میدانی، تصویری واقع‌گرایانه از فرصت‌ها و چالش‌های آموزش مجازی در آموزش عالی ارائه می‌دهد. خواننده با مطالعه این اثر با مدل‌های طراحی آموزشی، راهکارهای خلاقانه تدریس مجازی، چالش‌های فنی و اخلاقی و نظریه‌های یادگیری در فضای الکترونیکی آشنا می‌شود. همچنین، کتاب به دغدغه‌های اساتید و دانشجویان در دوران گذار به آموزش مجازی پاسخ می‌دهد و راه‌حل‌هایی برای بهبود کیفیت و اثربخشی این نوع آموزش پیشنهاد می‌کند.

خواندن کتاب زیست بوم مجازی و آموزش عالی را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

این کتاب برای اساتید دانشگاه، دانشجویان رشته‌های علوم تربیتی و فناوری آموزشی، مدیران و سیاست‌گذاران آموزش عالی و پژوهشگرانی که به دنبال شناخت عمیق‌تر آموزش مجازی و چالش‌های آن هستند، مناسب است. همچنین برای کسانی که درگیر طراحی، اجرا یا ارزیابی آموزش الکترونیکی‌اند و به دنبال راه‌حل‌هایی برای مشکلات عملی و ارتقای کیفیت آموزش مجازی می‌گردند، مفید خواهد بود.

فهرست کتاب زیست بوم مجازی و آموزش عالی

- مقدمه: معرفی اهمیت و ضرورت آموزش مجازی و مروری بر پیشینه آن در ایران و جهان. - فصل اول: چالش‌های آموزش مجازی در دوران همه‌گیری کرونا، تجربه‌های زیسته اساتید و دانشجویان، و اهمیت تحلیل این تجارب برای بهبود آموزش. - فصل دوم: بررسی جامع آموزش مجازی از تاریخچه تا مزایا و معایب، دیدگاه‌های موافق و مخالف، و تحلیل فرصت‌ها و تهدیدهای آموزش الکترونیکی. - فصل سوم: مدل‌های مختلف طراحی آموزشی (مانند مدل گانیه، روسل واتسون، دیوید مریل و ادی)، ویژگی‌های محتوای آموزشی مجازی، نقش فناوری در تدریس، راهکارهای خلاقانه برای تدریس مجازی، سیستم‌های مدیریت یادگیری و اهمیت تعاملات در آموزش الکترونیکی. - فصل چهارم: نظریه‌های یادگیری (رفتارگرایی، شناختی، سازنده‌گرایی، ارتباط‌گرایی) و کاربرد آن‌ها در آموزش مجازی، راهبردهای اجرایی برای ارتقای کیفیت آموزش عالی مجازی، مهارت‌های مورد نیاز اساتید، علل شکست و ضعف‌های آموزش مجازی، و ضرورت ساماندهی فضای اخلاقی در آموزش مجازی. - جمع‌بندی و سخن پایانی: تأکید بر یادگیری فعال، مشارکت دانشجویان و اهمیت بازطراحی برنامه درسی در آموزش الکترونیکی.

بخشی از کتاب زیست بوم مجازی و آموزش عالی

«آموزش در فضای الکترونیکی رویکردی جدید طی چند دهه اخیر است و با توجه به پيشینه خود در نظام آموزشی، از جایگاه ویژه‌ای برخوردار شده است. به طوری که در بسیاری از کشورها از جمله ایران در قالب فرآیندی فعال برای آموزش توجه بسیاری از مسئولین آموزشی را به خود جلب کرده است. آموزش در فضای الکترونیکی روشی نوین در عرصه آموزش است که یادگیری را از طریق مشارکت همه ذینفعان به فرایندی زنده، پویا و جذاب تبدیل می‌کند و تعامل موّثری بین یادگیرنده و یاددهنده ایجاد می‌کند. ویژگی اصلی آموزش و یادگیری در فضای الکترونیکی افزايش تعامل و ارتباط بین یادگیرنده‌ها و یاددهنده می‌باشد که بر اساس استفاده از فناوری‌های وب و اینترنت برای آفرینش یا ایجاد تجارب آموزشی شکل گرفته است (هورتون و همکاران، ۲۰۰۶ به نقل از عزیزی فرو محمدیان و صفری، ۱۳۹۴). یکی از ویژگی‌های بارز فضای الکترونیکی ایجاد محیط‌های آموزشی است که به هیچ موقعیت مکانی یا زمانی خاصی وابسته نبوده و این امر به این جهت است که این محیط‌های آموزش و یادگیری در ماهیت و کارکرد مولفه‌های مختلف که در جریان فرایند یاددهی- یادگیری موثر هستند، تغییر ایجاد می‌کند و محیطی بسیار متفاوت از محیط‌های آموزش حضوری شکل می‌دهد. با توجه به مشخصه خاص فضای الکترونیکی در جهت عدم الزام افراد به حضور فیزیکی در محیط و جدایی زمانی و مکانی یاددهنده و یادگیرنده، افراد قادرند تا در هر مکانی و زمانی با استفاده از ابزارهای فناورانه با دیگری ارتباط برقرار نمایند و تعامل چهره به چهره را با انواع مختلفی از تعامل مبتنی بر فناوری جایگزین نمایند (ویشال دینشکومار ۲۰۲۰).»