کتاب نظریه طبقه تن آسا

کتاب نظریه طبقه تن آسا نوشتهٔ تورستین وبلن و ترجمهٔ فرهنگ ارشاد است. نشر نی این کتاب را منتشر کرده است؛ کتابی از نویسندهٔ منتقد آمریکا.

درباره کتاب نظریه طبقه تن آسا

کتاب نظریه طبقه تن آسا که نخستین و معروف‌ترین کتاب تورستین وبلن است، بسیاری از معیارهای رفتار انسان را به چالش کشیده است. نویسنده با طنزی ویرانگر، توخالی‌بودن معیارهای سلیقه، آموزش، لباس و فرهنگ طبقهٔ تن‌آسا را افشا کرده است. به‌گفته‌ی او، طبقهٔ تن‌آسا معیارهایی را می‌پروراند که هر فردی در هر سطحی از جامعه، به‌گونه‌ای وادار به رعایت آن می‌شود. نشانهٔ بارز عضویت در طبقهٔ تن‌آسا، پرهیز از مشقت کار تولیدی و موفقیت در مصرف تظاهری است. وبلن با نگاهی نقادانه به سراسر جامعه نظر می‌اندازد. آماج اصلی نقد او، اثبات توخالی‌بودن فلسفهٔ سرمایه‌داری و استفادهٔ نادرست از ثروت است. مصرف تظاهری که ابتکار شخصی وبلن است، از دید انتقادی او معیار اعتبار در جامعهٔ مرفه شناخته می‌شود. به‌گفتهٔ «سی. رایت میلز»، وبلن بیشتر یک تاریخ‌دان است تا دانشمند اجتماعی. کتاب «نظریهٔ طبقهٔ تن‌آسا» را اثری بنیادی برای هر دانشجوی رشتهٔ تاریخ، سیاست، جامعه‌شناسی و روان‌شناسی دانسته‌اند. کتاب از ۱۴ بخش تشکیل شده است. بخش اول شامل مقدمهٔ نویسنده است و بخش‌های بعدی عبارتند از «چشم و هم‌چشمی مالی»، «تظاهر به تن‌آسایی»، «مصرف تظاهری»، «معیارهای مالی در زندگی»، «معیارهای مالی ذوق و سلیقه»، «لباس به‌عنوان نمودی از فرهنگ توانگری»، «از کار تولیدی کناره‌گرفتن و محافظه‌کاری»، «حفظ صفات دیرینه»، «بقایای زورمندی [دنیای بربریت] در امروز»، «باورداشتن به بخت و اقبال»، «رعایت امور دینی»، «بقای علایق غیررشک‌انگیز» و «آموزش عالی به‌عنوان نمودی از فرهنگ پول‌مداری».

خواندن کتاب نظریه طبقه تن آسا را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به دوستداران تاریخ، سیاست، جامعه‌شناسی و روان‌شناسی پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب نظریه طبقه تن آسا

«نکته‌ها و گفتمان‌هایی گوناگون درباره بعضی رویدادهای زندگی امروز وجود دارند که نشان‌دهنده رابطه حیاتی میان کیش‌های انسان‌انگاری و خلق و خو و فرهنگ بربریت‌اند. این امر همچنین بیانگر این است که وجود و تأثیر این کیش‌ها و اجرای منظم دستورهای آنها، تا چه اندازه با نهاد طبقه تن‌آسا و محرک‌های کنشی اساسی این نهاد ارتباط دارد. بدون اینکه بخواهیم عمل‌کردن به این دستورهای دینی را بستاییم یا تقبیح کنیم، یا بخواهیم ریشه‌های معنوی و فکری آنها را به نقد بکشیم، می‌توانیم نمودهای روزمره کیش‌های انسان‌انگاری کنونی را از نظر اقتصادی، مورد بررسی قرار دهیم. آنچه باید در اینجا به حد کافی مطرح شود، نمودهای محسوس و بیرونی رعایت دستورهای رایج مذهبی است. در بحث حاضر نمی‌خواهیم از ارزش اخلاقی و معنوی زندگی مذهبی، بحثی به میان آوریم. درباره حقیقت و گیرایی اصولی هم که این کیش‌ها بر آنها استوار هستند، گفت‌وگویی نداریم. حتی به بار اقتصادی غیرمستقیم و دوردستی هم که دارند اشاره‌ای نخواهیم کرد. مسئله بسیار پیچیده و مفهوم قضیه، سنگین‌تر از آن است که بتوان تمام شمای آن را به‌آسانی تشریح کرد.

در یکی از فصل‌های قبل درباره نفوذ معیارهای ارزشی پول‌مداری بر دیگر جنبه‌های زندگی، که ارتباطی هم به جهت‌گیری مالی ندارد، بحث به میان آمد. این رابطه نمی‌تواند به‌طورکلی یک‌طرفه باشد. معیارهای اقتصادی یا قانون‌های ارزیابی، به‌نوبه خود زیر نفوذ معیارهای ارزشی فوق‌اقتصادی قرار دارند. داوری‌های ما در زمینه بار اقتصادی واقعیت‌ها، تا حد زیادی تحت‌تأثیر وجود این‌گونه جهت‌گیری‌های قوی‌تر هستند. منافع و جهت‌گیری‌های اقتصادی، فقط هنگامی وزن پیدا می‌کنند که وابسته و هماهنگ با این جهت‌گیری‌های غیراقتصادی والاتر باشند. بنابراین، در اینجا باید چاره‌ای اندیشید که جهت‌گیری اقتصادی یا بار اقتصادی این پدیده‌های کیش‌های انسان‌انگاری را به‌طور مجزا بررسی کرد. اینکه بخواهیم جنبه‌های جدی‌تر دیدگاه خود را کنار بگذاریم تا بررسی جنبه‌های اقتصادی این پدیده انجام شود، نیاز به تمهیداتی دارد، و حتی اگر به‌خاطر کنارگذاشتن جنبه‌های مهم‌تر از نگرش اقتصادی، محدودیت‌های اندکی هم ایجاد شود، باز قابل اغماض نیست.

در بحثی که درباره خوی ورزشکاری داشتیم، روشن شد که تفکر جان‌گرایی در امور و رویدادها، زمینه فکری رسم شرط‌بندی را در بین علاقه‌مندان به ورزش فراهم می‌سازد. از نظر اقتصادی، این جهت‌گیری فکری تا حد زیادی همان عنصر روان‌شناختی است که خود را به شکل‌های گوناگون در عقیده‌های انسان‌انگاری و باورهای جان‌گرایی نمایان می‌سازد. در ارتباط با نمودهای ملموس روان‌شناختی که در عنصر ورزش وجود دارد، روح شرط‌بندی با تدریجی نامحسوس در ذهن کسی جاری می‌شود که پایبند رعایت امور مذهبی است. از دیدگاه اقتصادی، خصلت ورزشی به‌تدریج به‌صورت خصلت انسان دیندار و مذهبی درمی‌آید. هنگامی‌که تفکر جان‌گرایی انسان علاقه‌مند به شرط‌بندی، پشتیبانی سنت‌های استوار جامعه را به‌دست آورد، به‌صورت شکلی کمرنگ از باورداشتن به یک کارگزار فوق‌طبیعی توسعه می‌یابد که در آن آثاری از باور انسان‌انگاری یافت می‌شود. معمولا در این حالت به‌کمک برخی برداشت‌ها و توافق‌های پذیرفته‌شده، تمایلی محسوس موافق با کارگزار فوق‌طبیعی به‌وجود می‌آید. این عنصر آرام‌کننده و فریبا بیشتر با کیش‌های خشک‌تر همراه است، هرچند ممکن است نتوانیم آن را از نظر روان‌شناسی واقع‌گرا مورد بررسی تاریخی قرار دهیم. این جریان همچنان ادامه می‌یابد تا به‌صورت باور یا رفتاری خرافی درمی‌آید، تا اینکه خود را به شکل کیش‌های انسان‌انگاری آشکارتری نزدیک کند.»