کتاب رفتار

کتاب رفتار نوشتهٔ رابرت ام. ساپولسکی و ترجمهٔ عرفان شیرمحمدی و ویراستهٔ محمدعلی امام هادی و مریم قیاسوند است و نشر نوین آن را منتشر کرده است. این کتاب به بررسی زیست‌شناختی بهترین و بدترین رفتارهای انسان می‌پردازد.

درباره کتاب رفتار

ما در مواجهه با پدیده‌‌های پیچیده و چندوجهی معمولاً تلاش می‌کنیم تا جنبه‌‌های جداگانه را در قالب دسته‌بندی‌ها و توضیحات گوناگون ساده کنیم. اما هدف این کتاب پرهیز از چنین تفکرات دسته‌بندی‌شده‌ای است.

کتاب رفتار پژوهشی برجسته از رابرت ام ساپولسکی، عصب‌زیست‌شناس و نخستی‌شناس معروف، پیرامون رفتار انسان است. او در ابتدای این کتاب بر عواملی تمرکز می‌کند که بر واکنش فرد در لحظۀ بروز یک رفتار تأثیر می‌گذارند و سپس، در گذرگاه زمان، از لحظۀ انجام‌دادن کار مرحله‌به‌مرحله به عقب می‌رود تا درنهایت، به تاریخ بسیار دور گونۀ ما و میراث تکاملی آن می‌رسد.

او در این کتاب تلاش می‌کند تا به برخی از عمیق‌ترین و حتی احمقانه‌ترین پرسش‌های ما در مورد قبیله‌گرایی و بیگانه‌هراسی، سلسله‌مراتب و رقابت، اخلاق و ارادۀ آزاد، و همچنین جنگ و صلح پاسخ دهد.

کتاب رفتار ترکیبی خواندنی از تحقیقات پیشرفته در علوم و رشته‌های مختلف است و دیدگاهی بسیار دقیق در مورد چرایی و چگونگی انجام‌دادن رفتارهای خوب و بد انسان ارائه می‌کند.

خواندن کتاب رفتار را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به دوستداران کتاب‌های توسعهٔ فردی و خودیاری پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب رفتار

«ما راهبرد خود را داریم. رفتاری رخ داده است که سزاوار سرزنش یا مایهٔ شگفتی یا وضعیتی مبهم در میان این دو است. یک ثانیهٔ قبل از آن، چه اتفاقی باعث برانگیختن این رفتار شد؟ اینجا قلمرو سیستم عصبی است. در ثانیه‌ها یا دقایق قبل، چه اتفاقی در سیستم عصبی باعث بروز این رفتار شد؟ اینجا جهانِ محرک‌های حسی است که اکثراً به صورت ناخودآگاه احساس می‌شوند. در ساعات و روزهای قبل، چه اتفاقاتی منجر شد به اینکه حساسیت سیستم عصبی به چنین محرک‌هایی تغییر کند؟ عملکرد حاد هورمون‌ها. به‌همین‌ترتیب، ما به سمت فشارهای تکاملی طی میلیون‌ها سالِ گذشته و همان جایی بازخواهیم گشت که ماجرا شروع شد.

خب ما آماده‌ایم. البته با این تفاوت که هنگام مواجهه با آشفتگی گستردهٔ یک چنین موضوعی، ابتدا باید کلیدواژه‌های مهم خود را تعریف کنیم که البته چشم‌انداز ناخوشایندی است.

چند کلمه وجود دارد که در این مبحث از کتاب اهمیت قابل‌توجهی دارند: پرخاشگری، خشونت، شفقت، همدلی، همدردی، رقابت، همکاری، نوع‌دوستی، غبطه، خوشحالی ناشی از بدحالی دیگران (شادن‌فرویده)، کینه، بخشش، آشتی، انتقام، عمل متقابل و البته (چرا این را نگوییم؟) عشق. این کلمات ما را در باتلاق‌های اجتناب‌ناپذیری خواهند انداخت.

چرا این‌قدر کار را سخت می‌کنیم؟ همان‌طور که در مقدمه تأکید شد، یکی از دلایل این است که بسیاری از این کلمات محل مناقشه‌های عقیدتی بر سر تصاحب و تحریف مفاهیم آن‌هاست. کلمات قدرت زیادی دارند و این تعاریف سرشار از ارزش‌هایی است که اغلب معانی عجیب‌وغریبی دارند. یک مثال می‌زنم: شیوه‌های مختلفی که من در مورد کلمهٔ "رقابت" فکر می‌کنم: (الف) "رقابت". گروه آزمایشگاهی شما، برای کشف موضوعی، با گروه کمبریج مسابقه می‌دهد (اعتراف هیجان‌انگیز، اما شرم‌آور)، (ب) "رقابت". بازی فوتبال (خوب است، به این شرط که در صورت اختلاف گل زیاد، محل بازی بهترین بازیکن خود را تغییر دهد)، (ج) "رقابت". معلم فرزند شما برای کشیدن بهترین بوقلمونِ روز شکرگزاری به وسیلهٔ نقاشی با دست جایزه‌ای اعلام می‌کند (احمقانه و شاید هشداردهنده، اما اگر همچنان ادامه پیدا کند، شاید به مدیر مدرسه شکایت کنید.)، (د) "رقابت". کشتن برای کدام خدا ارزش بیشتری دارد؟ (سعی کنید از این بحث اجتناب کنید).»