کتاب راهنمای جامع والدین درباره اختلال یکپارچگی حسی

کتاب راهنمای جامع والدین درباره اختلال یکپارچگی حسی با عنوان اصلی The everything parent’s guide to sensory integration disorder نوشتهٔ تری مائورو و ترجمهٔ حسام (محمدحسن) فیروزی توسط انتشارات ارجمند منتشر شده است. کتاب پیش رو، با معرفی مهارت‌های حسی کودک به‌عنوان یک جنبهٔ اساسی در رشد او، شما را با روش‌های هماهنگ‌سازی این حواس آشنا می‌سازد. نسخهٔ الکترونیکی این کتاب را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب راهنمای جامع والدین درباره اختلال یکپارچگی حسی

در راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM)، معیارهایی برای شناسایی اختلالات روان‌پزشکی کودکان، از جمله اختلال نقص توجه/بیش‌فعالی (ADHD)، ذکر شده است. با این حال، تمرکز صرف بر این معیارها و نادیده‌گرفتن نقش حیاتی مهارت‌های حسی و حرکتی در ارزیابی کودک، منجر به تشخیص‌های نادرست و درمان‌های نامناسب می‌شود. بسیاری از کودکان به اشتباه با برچسب ADHD مواجه شده و تحت درمان قرار می‌گیرند، در حالی که ممکن است ریشه مشکلات آن‌ها در اختلالات پردازش حسی نهفته باشد. والدین بسیاری از مراجعین به کلینیک‌های روان‌پزشکی، از رویکرد سطحی برخی متخصصان گلایه دارند که بدون انجام ارزیابی‌های جامع و تنها با چند پرسش ساده، تشخیص ADHD را برای فرزندشان قطعی می‌دانند. این در حالی است که مشاهدات نشان می‌دهد که احتمالاً کودک آن‌ها از اختلال یکپارچگی حسی رنج می‌برد. کودک شما ممکن است علائمی شبیه به ADHD داشته باشد، اما برای اطمینان از تشخیص صحیح، باید عوامل زمینه‌ای متعددی را بررسی کرد. این عوامل مانند لایه‌های محافظی هستند که باید کنار زده شوند تا به تشخیص دقیق دست یابیم. این لایه‌ها عبارت است از اول، سطح آگاهی و آموزش والدین در مورد رشد کودک؛ دوم، کیفیت و عمق پیوند عاطفی بین مادر و کودک و سوم، ارزیابی دقیق مهارت‌های پایه‌ای کودک شامل حواس، حرکت، شناخت و ارتباطات. بدون بررسی کامل این سه لایه، نمی‌توان به یک تشخیص قطعی دست یافت. باید توجه داشت که ساختار تکاملی کودک انسان برای زندگی در فضاهای محدود آپارتمانی (۵۰ تا ۱۰۰ مترمربع) با تحرک اندک طراحی نشده است. کودکان به محیط‌های وسیع‌تر و متنوع‌تر نیاز دارند تا تجربیات حسی و حرکتی لازم برای رشد سالم را کسب کنند. کودکی که به‌طور طبیعی باید از کانال زایمان عبور کند و فشارهای وارده در حین تولد، سیستم حسی او را فعال کند و سپس در محیطی آزادانه غلت بزند، سینه‌خیز و چهار دست و پا برود تا حس‌هایش تنظیم شوند، امروزه اغلب از طریق سزارین متولد شده و در محیط‌های آپارتمانی محدود و بیش از حد محافظت‌شده پرورش می‌یابد. در نتیجه، بسیاری از حواس او به طور کامل فعال نمی‌شوند. رشد در چنین محیطی، همراه با عدم آگاهی کافی والدین در مورد نحوهٔ تعامل با کودک، می‌تواند مشکلات رشدی و رفتاری متعددی را به وجود آورد. از آنجایی که مغز انسان اطلاعات را از طریق حواس دریافت می‌کند و واکنش‌های ما به محیط بر اساس این اطلاعات شکل می‌گیرند، اختلال در پردازش حسی می‌تواند منجر به دریافت و انتقال نادرست اطلاعات به مغز شود. در چنین شرایطی، واکنش‌های کودک با محیط هماهنگ نخواهند بود. همان‌طور که تهیهٔ یک غذای خوشمزه نیازمند استفاده از مواد اولیه باکیفیت و مناسب است، عملکرد صحیح مغز نیز به دریافت اطلاعات حسی دقیق و سازمان‌یافته بستگی دارد. اگر مغز اطلاعات را به درستی دریافت نکند، درک مناسبی از محیط نخواهد داشت و واکنش‌های نامناسبی نشان خواهد داد؛ بنابراین، رفتارهایی که از چنین کودکی سر می‌زند ممکن است به اشتباه به عنوان علائم بیش‌فعالی یا نقص توجه و تمرکز و... تلقی شود. این کتاب در ۲۵ فصل نگاشته شده که عنوان آن‌ها عبارت است از «مقدمه‌ای بر اختلال یکپارچگی حسی»، «رسیدن به تشخیص مناسب»، «مشکلات مشابه»، «تنها تکه‌ای از پازل»، «کاردرمانی با رویکرد یکپارچگی حسی»، «رژیم حسی»، «والد در مقام درمانگر»، «حس لامسه»، «حس بینایی»، «حس شنوایی»، «حس بویایی و چشایی»، «حس تعادل»، «حس درک عمقی proprioceptive»، «برنامه‌ریزی حرکتی»، «تُن ماهیچه‌ای پایین»، «حساسیت بیش از حد و حساسیت کمتر از حد»، «یکپارچگی حسی و رفتار»، «یکپارچگی حسی در خانه»، «یکپارچگی حسی در مدرسه»، «یکپارچگی حسی و بازی»، «یکپارچگی حسی در اجتماع»، «یکپارچگی حسی در تمام سنین»، «توضیح دادنِ یکپارچگی حسی به کودک»، «کمک به کودکان برای مدیریت نیازهای حسی‌شان» و «یکپارچگی حسی و شما».

خلاصه کتاب راهنمای جامع والدین درباره اختلال یکپارچگی حسی

تری مائورو، نویسندهٔ کتاب راهنمای جامع والدین درباره اختلال یکپارچگی حسی در این اثر بیان کرده است که هر کودکی یک فرد منحصربه‌فرد با نقاط قوت، ضعف، علایق و حساسیت‌های خاص خود است. والدین نیز به دنبال روش‌های آموزشی و تربیتی متناسب با این ویژگی‌های فردی هستند و به استعدادهای خاص فرزندشان توجه می‌کنند. همان‌طور که تفاوت‌های فردی بر یادگیری و شخصیت کودک تأثیر می‌گذارد، بر رفتار و واکنش او به تربیت نیز مؤثر است. انتظار رفتار و واکنش یکسان از همهٔ کودکان در برابر روش‌های تربیتی، مانند انتظار یکسان در ریاضیات یا نوازندگی ویولن از آن‌هاست. رویکرد تربیتی مؤثر، توجه به شخصیت منحصربه‌فرد کودک است، نه تقلید از الگوهای کلیشه‌ای. نظریهٔ یکپارچگی حسی بیان می‌کند که افراد اطلاعات حسی را به‌طور متفاوتی پردازش می‌کنند و این تفاوت‌ها بر یادگیری، رشد و رفتار تأثیر می‌گذارند. کودکان با اختلال یکپارچگی حسی ممکن است به محرک‌های حسی معمولی، واکنش‌های غیرعادی نشان دهند که به اشتباه بدرفتاری تلقی می‌شود. درک نحوهٔ پردازش حسی کودک به والدین کمک می‌کند تا رفتارهای او را بهتر درک کرده و روش‌های تربیتی مناسب‌تری را طراحی کنند. توجه به تفاوت‌های فردی، به درک توانایی‌های خاص کودک در مواجهه با مشکلات و بررسی واکنش‌های والدین نیز کمک می‌کند. کاردرمانی و بازی‌درمانی با رویکرد یکپارچگی حسی می‌تواند به بهبود پردازش حسی کودک کمک کند و به‌عنوان یک آموزش حسی لذت‌بخش برای او عمل کند. این روش‌ها می‌توانند واکنش‌های کودک به محرک‌های حسی را کاهش داده، مهارت‌های حرکتی او را بهبود بخشیده و اعتمادبه‌نفس او را افزایش دهند. به عقیدهٔ نویسنده هدف نهایی تربیت، پرورش نقاط قوت و ویژگی‌های منحصربه‌فرد کودک برای مواجهه با چالش‌های زندگی است، نه قرار دادن او در یک قالب رفتاری انعطاف‌ناپذیر. درک یکپارچگی حسی به والدین کمک می‌کند تا این هدف را با احترام به فردیت کودک محقق کنند.

چرا باید کتاب راهنمای جامع والدین درباره اختلال یکپارچگی حسی را بخوانیم؟

خواندن کتاب راهنمای جامع والدین درباره اختلال یکپارچگی حسی را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

مطالعهٔ این کتاب به تمام والدینی که دغدغهٔ درک بهتر رفتارهای خاص فرزندشان را دارند، والدینی که کودکشان در زمینه‌های حسی (مانند حساسیت به لمس، صدا، نور، یا مشکلات حرکتی و هماهنگی) چالش‌هایی دارد، متخصصان حوزهٔ کودک و نوجوان (مانند روانشناسان، کاردرمانگران، گفتاردرمانگران و مشاوران) که به دنبال رویکردهای جامع‌تر در تشخیص و مداخله هستند و همچنین مربیان و آموزگارانی که می‌خواهند محیط آموزشی سازگارتری برای کودکان با تفاوت‌های حسی فراهم کنند، پیشنهاد می‌شود.

بخشی از کتاب راهنمای جامع والدین درباره اختلال یکپارچگی حسی

«اگر کودک شما در رابطه با حواس vestibular یا proprioceptive دچار مشکل است، یک شهربازی می‌تواند مانند یک اتاق درمانی بزرگ باشد یا به یک تونل وحشت تبدیل شود. در هر یک از این دو صورت کاری که شما با کودک خود در شهربازی انجام می‌دهید و یا فعالیتی که کار درمانگر با کودک شما و با تجهیزات خود در کلینیک انجام می‌دهد بسیار معنادار خواهد بود. اگر به نیازهای حسی کودک خود حساس باشید و اطمینان حاصل کنید که کودک شما محرک‌های حسی لازم را از تاب و سرسره می‌گیرد و یا در صورت نیاز متفاوت، بازی‌هایی را انجام می‌دهد که به‌دقت مورد نظارت قرار گرفته و متناسب با توانمندی‌های کودک تنظیم شده‌اند، می‌توانید مطمئن باشید که دوست خوبی برای کودکتان در هنگام بازی هستید و می‌توانید به‌زودی متوجه شوید که یک سفر کوتاه به پارک، از بهترین زمان‌هایی است که شما با کودکتان سپری خواهید کرد.

اما هنگام که کودکان دیگری نیز در محوطه بازی هستند، کار می‌تواند اندکی دشوارتر شود. به‌طور مثال کودک شما که نسبت به اطلاعات دریافتی از حس vestibular به میزان کافی حساس نیست می‌تواند سود قابل‌توجهی را از تاب خوردن شدید نصیب خود کند، اما این مسئله این حق را به او نمی‌دهد که تاب را منحصراً خودش استفاده کند و به کودکان دیگری که منتظر تاب خوردن هستند اجازه بازی ندهد. او ممکن است احساس آرامش‌بخش و منظم‌کننده‌ای که در رابطه با محرک‌های vestibular است را از تاب خوردن دریافت کند، اما این بدان معنا نیست که او اجازه دارد کودکان دیگر را از نردبان سرسره پایین بیندازد تا خودش زودتر بالا برود. به نوبت بازی کردن و تقسیم کردن تجهیزات و وسایل بازی قوانین بسیار با اهمیتی از رفتارهای کودک در هنگام بازی هستند، و کودکانی که با مشکل یکپارچگی حسی مواجه هستند اغلب این قوانین را در هنگام بازی به‌درستی رعایت نمی‌کند. به همین نحو کودکی که در هنگام بازی از ترس خشکش می‌زند و تا زمانی که کسی با او حرف نزده در بالای سرسره گیر کرده و یا محکم به وسایل دیگر بازی چسبیده است تا به زمین نخورد نیز می‌تواند یک هم بازی نه چندان خوب باشد.»