کتاب آنتولوژی شعر اجتماعی ایران

کتاب الکترونیکی «آنتولوژی شعر اجتماعی ایران» نوشتهٔ حافظ موسوی در انتشارات ورا چاپ شده است. کتاب «آنتولوژی شعر اجتماعی ایران» گزیده‌ای از شعر بیش از هشتاد شاعر معاصر را در بر می‌گیرد.

درباره کتاب آنتولوژی شعر اجتماعی ایران

در انتخاب شعرهای این کتاب آن‌چه در اولویت بوده مضمون اجتماعی این اشعار و نسبتشان با مسائل اجتماعی بوده است نه وجه زیبایی‌شناختی آن‌ها. این گزینش از شعر شاعران دورهٔ مشروطه آغاز می‌شود و به شاعرانی می‌رسد که «تا پیش از دهه‌‌ٔ شصت به شهرت یا شهرت نسبی رسیده‌اند». کتاب اما ظاهراً قرار است بخش دومی هم داشته باشد که آن بخشِ دوم شعر شاعرانی را شامل خواهد شد که از دههٔ شصت به بعد به‌عنوان شاعر به شهرت رسیده‌اند.

 اشعار نیما یوشیج، احمد شاملو، مهدی اخوان ثالث و نصرت رحمانی در بخش آغازین مقدمه بررسی می‌شود. در این بخش همچنین شعر سهراب سپهری به عنوان شاعری که از سیاست روی‌گردان بود اما شعرش از تأثیر و طنین اجتماعی گسترده‌ای برخوردار بوده بررسی شده است. بخش دیگری به نحوۀ بازتاب وقایع سیاسی تاریخ معاصر ایران در شعر سیاوش کسرایی به‌عنوان شاعری حزبی اختصاص یافته است. بخش جداگانه‌ای نیز به شعر زنان شاعر در دورۀ مورد بحث، با تأکید بر اشعار پروین اعتصامی، سیمین بهبهانی، فروغ فرخزاد و طاهره صفارزاده اختصاص یافته است. این تفکیک از آن رو مفید دانسته شده که در شعر زنان این دوره مسائل و موضوعاتی مورد توجه قرار گرفته است که در شعر مردان کمتر به آن‌ها توجه شده است.

کتاب آنتولوژی شعر اجتماعی ایران را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب به علاقه‌مندان به پژوهش ادبی دربارهٔ اشعار معاصر و دوستداران جامعه‌شناسی پیشنهاد می‌شود.

بخشی از کتاب آنتولوژی شعر اجتماعی ایران

«نه، او نمرده است

دو سال از نبود غم‌انگیز او گذشت

روی مزار او

دو بار برگ‌های خزان ریخته شدند

سه سایه‌ی شکسته‌ی گریان

بر شاخه‌های سایه‌ی دیگر

آویخته شدند.

آن وقت باز مثل دگر روزها دمید

این روشن افق

یک جغد بی‌ثبات ازآن جایگه پرید

تا یک غروب غمگین بالای آن مزار

غمناک‌تر نشنید.

دو سال مثل آن که دو روز از غمش گذشت

روز سفید آمد از نو به سیر و گشت

بر ساحت جبین جوانی

خط دگر نوشت

مانند اینکه آنکه تو دانی نمرده است

هر کس به یادش آید، گوید:

دو سال رفت و لیک ارانی نمرده است

نه او نمرده، او ز نهان‌خانه‌ی وجود

بر پای خاسته است

او از برای زندگی ما

تا بهره‌ورتر آئیم

دارد هنوز هم سخنی گرم می‌کند

این تیره جوی سنگ‌دلان را

دارد به حرف مردمی‌ای نرم می‌کند.

دو سال شمع زندگی‌اش را به روشنی

مردم ندید لیک

بس شمع‌های دیگر روشن شدند از او

بس فکرهای ویران گلشن شدند از او

مانند آنکه همین آرزوش بود

پرید از برابر زندان

مرغ شکسته‌پر که همه رنج و جوش بود

تا روی بام دیگران آید ز نو فرود

ز آنجا به رنگ دیگر با ما کند سخن.

او در میان تیره‌ی این خاک‌های سرد

هر چند منزوی

کرده است در درون بسی دل کنون مقر

نه، او نمرده است آنکه دلی زنده می‌کند

هرگز بر او نیابد بد روی مرگ دست

شکل غراب بیهده...

بر این مزار، بیهده بنشسته است جغد

اشک سه سایه بی‌سبب اینجاست بر زمین.»