کتاب سلامت شهروندان و حاشیه نشینی

کتاب سلامت شهروندان و حاشیه نشینی نوشتۀ مینو محمدی تیراندازه و حسین صادقی سقدل است. انتشارات نور علم این کتاب را روانۀ بازار کرده است. این کتاب دربارۀ ارتباط میان سلامت شهروندان، محیط شهری جدید و حاشیه‌نشینی است.

درباره کتاب سلامت شهروندان و حاشیه نشینی

کتاب سلامت شهروندان و حاشیه نشینی به ما می‌گوید که محیط شهری، محیطی پیچیده و پویا است. این محیط، تأثیر عمیقی بر سلامت جامعۀ انسانی دارد. سه ویژگی، شهرنشینی را با آنچه در گذشته وجود داشته است، متفاوت می‌کند:

•  سرعت سریع رشد شهری و تأثیر آن بر شهر-داری
•  افزایش فقر و تأثیر آن بر اقتصاد شهری
•  گسترش زاغه‌ها و تأثیر آنها بر محیط شهری و نیز تأثیر محیط بر زاغه‌ها

از این رو، این محیط پیچیده و پویا، تبدیل به یک «محیط شهری جدید» شده است؛ محیطی که با تغییرات مثبت و منفی همراه است.

این کتاب، حاصل رسالۀ دکتری نگارنده در رشتۀ اقتصاد سلامت است.

خواندن کتاب سلامت شهروندان و حاشیه نشینی را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

خواندن این کتاب را به دوستداران علم جامعه‌شناسی پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب سلامت شهروندان و حاشیه نشینی

«حاشیه‌نشینی یا اسکان غیررسمی را می‌توان به وسیله محل اقامت و مشخصات آن، شناسایی کرد. به طور معمول، حاشیه‌نشینان در مکان‌هایی مستقر هستند که برای اسکان و توسعه شهری مناسب نیستند مانند حاشیه رودخانه‌ها، دامنه‌های شیب‌دار، زمین‌های بایر، حاشیه شبکه راه‌آهن، مناطق نزدیک صنعت، بازارها، تالاب‌ها و... . همچنین ممکن است در مناطقی که از نظر سکونت جذاب نیستند مانند گورستان‌ها و نزدیک محل تجمع زباله‌ها اسکان یابند. این نوع از اسکان سبب آسیب‌های محیطی، آلودگی و خطرات بهداشتی، آتش‌سوزی و سیل می‌گردد. زاغه‌های قدیمی‌تر در مرکز شهر یافت می‌شوند در حالی که مناطق حاشیه‌ای جدید، پیرامون حاشیه شهرها تشکیل می‌گردد. نکته قابل توجه دیگر اسکان افراد در مناطقی است که تشابه قومی، فرهنگی و مذهبی با یکدیگر دارند.»

***

«وایتهید، مدلی را با چهار لایه مؤثر در سلامتی ترسیم می‌کند که در مرکز نمودار، افراد با خصوصیات متفاوت ارثی و ژنتیکی قرار دارند. لایه دوم، حاوی عوامل اجتماعی و لایه سوم عوامل ساختاری نظیر مسکن، و چهارمین لایه، نیز حاوی عواملی است که بر کل جامعه تأثیر می‌گذارد. لایه‌های تأثیرگذار به ترتیب اولویت در پیرامون مرکز شکل گرفته است. کاربرد این مدل پیرامون سلامت مناطق حاشیه‌نشین، جدا از لایه یا فاکتور اول، شامل اجتماعاتی است که در فقر و بزهکاری زندگی می‌کنند و بالتبع به لحاظ عوامل ساختاری از جمله مسکن و زیرساخت‌ها در وضعیت مناسبی قرار ندارند که همین عوامل سبب شده تا نظام سلامت در این سکونت‌گاه‌ها با مشکلات متعددی مواجه شود. گاه عوامل دیگری از جمله سبک زندگی افراد و شرایط کاری و اقتصادی مزید بر علت نیست که این ساختار سلامت را شکننده می‌کند.»