کتاب آموزش علوم پروژه محور

کتاب آموزش علوم پروژه محور نوشتهٔ سوسن نوروزی و زکیه اکرمی در انتشارات کنکاش چاپ شده است. این کتاب جهت راهنمایی معلمان تدوین یافته است که کمک کند آن‌ها پروژه‌ها را برای دانش‌آموزان طراحی و اجرا کنند. از آنجایی که روش آموزشی پروژه‌محور به عنوان ضرورت آموزشی در شرایط کنونی مطرح است، تقریباً در تمام کشورهای توسعه یافته از این روش برای تدریس همهٔ گروه‌های سنی استفاده می‌کنند. در کشور ایران بیش از یک دهه است که این روش یکی از راه‌های آموزش علوم شناخته شده است به‌طوری که در بعضی از مدارس ساعتی برای انجام کارهای پژوهشی اختصاص می‌یابد.

درباره کتاب آموزش علوم پروژه محور

آموزش علوم پروژه محور در مقاطع ابتدایی و متوسطه اول و دوم قابل اجرا است. در این ساعت دانش‌آموزان در آزمایشگاه‌ها، کتابخانه و سایت کامپیوتری زیر نظر معلم‌های متخصص به انجام کارهای پژوهشی می‌پردازند. مسئولین این مدرسه‌ها هزینه بالایی برای این کار متحمل می‌شوند و نسبت به هدف آن‌ها از تأسیس مدرسه، برخوردشان هم با این مسأله متفاوت است. با این وجود اکثر مدارس در طیفی قرار دارند که به دلیل کمبودهای زمانی، مالی، نیروی متخصص و... قادر به پشبرد امر پژوهش به صورت مؤثر نیستند. در این مدارس که بیشتر مدرسه‌های دولتی را شامل می‌شوند، مدیر مدرسه یا معلمان بر اساس بخش نامه‌های اداری و یا تعهد اخلاقی از روش آموزش پروژه محور به هنگام تدریس استفاده می‌کنند. طرح جابر بن حیان، که در اصل یک رقابت علمی بین دانش آموزان دوره ابتدایی است، نمونه‌ای از آموزش پروژه‌محور است که به پروژه های علمی دانش‌آموزان اختصاص دارد. هدف از برگزاری طرح جابر بن حیان تربیت دانش‌آموزانی کارآزموده در زمینه‌های پژوهشی و تحقیقاتی است تا آنها از سنین پایین‌تر مفاهیمی مانند روش تحقیق را آموزش ببینند و برای انجام تحقیقات و پروژه‌های بزرگتر و پیچیده‌تر در آینده آماده شوند.

 ایجاد روحیه‌ٔ پژوهشی و برانگیختن حس تحقیق و کاوش در برخی از دانش‌آموزان در کنار پرورش خلاقیت از اهداف طرح جابر است که متأسفانه این طرح هم نه به عنوان یک روش تدریس و نه برای همه دانش آموزان اجرا می‌شود. البته دانش‌آموزان بسیار زیادی هستند که با توجه به علاقه خودشان بدون حضور معلم کارهای پژوهشی خوبی انجام می‌دهند و همچنین همکاران تلاشگری که با اندک امکانات در جهت آموزش منطبق و کارآمد با ویژگی‌های منطقه ای خود هستند. ما امیدواریم راهنمایی‌های این کتاب به مثابه یک جعبه ابزار بتواند به علاقه‌مندان در زمینه تحقیق و پژوهش کمک نماید.

کتاب آموزش علوم پروژه محور را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب برای کارشناسان و معلمان علوم تجربی، معلمان آموزش ابتدایی و راهنمایان طرح‌های جابربن حیان و جشنواره خوارزمی مناسب است.

بخشی از کتاب آموزش علوم پروژه محور

 محاسن فعالیت‌های تحقیقی یا پروژه‌ها

آموزش پروژه محور به طراحی و برنامه‌ریزی دانش‌آموزان و انجام یک تحقیق جامع بر می¬گردد که یک دستاورد علنی را همچون تولید یک اثر یا اجرا ارائه دهند. به نظر مدافعین این روش، یادگیری پروژه محور یک رویکرد پویا به تدریس است که در آن دانش‌آموزان مسائل و مشکلات دنیای واقعی را کندوکاو می‌کنند و همزمان با شرکت در فعالیت‌های گروهی مهارت‌های فراتر از برنامه درسی به دست می‌آورند. چون این روش، متمرکز بر یادگیری فعال دانش‌آموزان است آن‌ها را تشویق به فهم عمیق‌تر دانشِ پیش رو می‌کند. تحقیقات نشان داده است که در این روش یادگیری دانش‌آموزان با احتمال بالاتری نسبت به روش‌های سنتیِ کتاب محور مطالب آموخته شده را به خاطر می‌سپارند (فیشر، ۱۳۸۵). در آموزش پروژه محور دانش‌آموزان بر اساس پروژه هایشان ارزیابی می‌شوند (به جای معیارهای محدود مورد استفاده در امتحانات، مقاله‌ها، و گزارش‌ها) و معمولاً تحقیقات برایشان معنادارتر است. آن‌ها خیلی سریع متوجه می‌شوند که چطور کار درسی می‌تواند به مسائل زندگی واقعی مرتبط شود و حتی ممکن است که برای انتخاب شغل یا شرکت در فعالیت‌های اجتماعی که به پروژه‌شان مربوط است انگیزه پیدا کنند. این رویکرد به آموزش همچنین به دانش‌آموزان این امکان را می‌دهد که ارتباط رشته‌های مختلف درسی را با هم ببینند و در نتیجه بتوانند از دانایی‌ها، مهارت‌ها، و استعدادهایشان برای یادگیری بهتر بقیه دروس‌ استفاده کنند (کدیور،۱۳۹۳).