کتاب خوانشی انتقادی از استخاره
معرفی کتاب خوانشی انتقادی از استخاره
کتاب الکترونیکی «خوانشی انتقادی از استخاره» نوشتهٔ حیدر حبالله و محمدرضا ملایی در انتشارات کتاب طه چاپ شده است. استخاره در دهههای اخیر میان مردم بسیار رواج یافته است. این وضعیت انتقاد برخی از پژوهشگران را برانگیخته است؛ زیرا معتقدند استخاره باعث تعطیل شدن عقل و از کار افتادن فکر و تدبر میشود. در مقابل، طرفداران استخاره معتقدند استخاره، تعبیری ایمانی از ارتباط با خداوند متعال است و حتی برخی از فقهای معاصر از استخاره تعبیر به معجزهٔ شیعه کردهاند.
بر همین اساس، در این کتاب جوانب مختلف استخاره از منظر فقه بررسی شده است و مبانی مشروعیت و نیز محدودهٔ استخاره و تأثیرات آن واکاوی شده است.
درباره کتاب خوانشی انتقادی از استخاره
با رجوع به تراث اسلامی، به سختی میتوان در قرون اول هجری کتابهایی را پیدا کرد که اختصاص به استخاره داشته باشد. چنین متنی معمولاً در اثنای کتابهای حدیثی و روایی یافت میشود؛ البته به ندرت نگاشتههای مستقلی درباره استخاره یافت میشود مانند گزارشی که نجاشی و طوسی و ابنندیم، درباره کتاب الإستخارة محمدبنمسعود عیاشی، متوفای قرن سوم یا چهارم هجری میدهند؛ این کتاب به دست ما نرسیده است و درباره مضمون آن تصویر روشنی نداریم؛ بنابراین میتوان گفت، عیاشی اولین کسی است که میدانیم کتاب مستقلی درباره استخاره تألیف کردهاست.
در همان دوره، کتاب دیگری به نام کتاب الإستخارة والإستشارة، تألیف أبی عبدالله، زبیر بن احمد بن سلیمان الزبیری الشافعی (۳۱۷ ھ) گزارش شده است. پس از آن کتاب رسالة الإستخارة محییالدین بن عربی (۶۳۸ ھ) است که خود او شرحی بر آن نوشته است. در میان شیعیان نیز کتابی مهم و مفصل در موضوع استخاره نگاشته شده به نام فتح الأبواب بین ذوی الألباب وبین ربّ الأرباب فی الإستخارات، تألیف سیدعلی بن طاووس (۶۶۴ ھ) که چاپ هم شده است.
کتاب خوانشی انتقادی از استخاره را به چه کسانی پیشنهاد میکنیم
این کتاب به علاقهمندان به پژوهش و مطالعه دربارهٔ اعمال دینی پیشنهاد میشود.
بخشی از کتاب خوانشی انتقادی از استخاره
فصل اول: حرمت استخاره (بررسی نظریهٔ شیخ محمود شلتوت)
نیم قرن پیش، شیخ محمود شلتوت در عبارتی نسبتاً فشرده قائل به حرمت استخارهای میشود که مشتمل بر استشاره است. مستند وی در این دیدگاه بدین قرار است:
۱. خداوند متعال میفرماید: <حُرِّمَتْ عَلَیکمُ الْمَیتَةُ وَالدَّمُ وَلَحْمُ الْخِنْزِیرِ وَمَا أُهِلَّ لِغَیرِ اللَّهِ بِهِ وَالْمُنْخَنِقَةُ وَالْمَوْقُوذَةُ وَالْمُتَرَدِّیةُ وَالنَّطِیحَةُ وَمَا أَکلَ السَّبُعُ إِلَّا مَا ذَکیتُمْ وَمَا ذُبِحَ عَلَی النُّصُبِ وَأَنْ تَسْتَقْسِمُوا بِالْأَزْلَامِ ذَلِکمْ فِسْقٌ> ۶۰
از نظر او استخارههای امروزی شبیه به شیوهٔ عرب در «الاستقسام بالأزلام» میباشد که در این آیه نهی شده است.
۲. علم غیب به خداوند متعال اختصاص دارد لذا اطلاع انسان بر غیب بهوسیلهٔ این شیوهها، بیمعنا بوده و در واقع نوعی کهانت است.
۳. استخاره با عقل و برهان منافات دارد و منجر به کنارگذاشتن عقل و تعطیلی آن میشود.
همچنین شیخ محمود شلتوت، استخاره با قرآن را قبیحترین انواع استخاره میداند و از آن بسیار انتقاد میکند.۶۱
شهید سید محمد باقر صدر نیز باوجود آنکه در صدد سبک شمردن استخاره نیست، اما آن را خلاف شیوههای عقلایی میداند.۶۲
برای توضیح منظور شیخ محمود شلتوت و حواشی و تعلیقات دیگران بر کلام وی باید تأمل بیشتری در معنای واژهٔ «الاستقسام بالأزلام» کرده و تطبیق آن بر عنوان استخارهٔ رایج را بررسی نماییم.
حجم
۳۰۸٫۵ کیلوبایت
سال انتشار
۱۴۰۰
تعداد صفحهها
۳۲۰ صفحه
حجم
۳۰۸٫۵ کیلوبایت
سال انتشار
۱۴۰۰
تعداد صفحهها
۳۲۰ صفحه