کتاب کشف و خنثی کردن تله های فکری وسواس

کتاب کشف و خنثی کردن تله های فکری وسواس نوشتهٔ اشتفان موریتس و ماریت هاوشیلت با ترجمهٔ مسعود چینی‌فروشان در انتشارات ارجمند چاپ شده است.

درباره کتاب کشف و خنثی کردن تله های فکری وسواس

این برنامۀ آموزشی برگرفته از مدل‌های نظری تأییدشدهٔ روان‌شناسان برای تبیین اختلال وسواس فکری - عملی است و هدف آن آموزش دانش و راهبردهای مقابله‌ای با تله‌های فکری رایج وسواس است. تله‌های فکری راه‌های غیرمفید برای جمع‌آوری و پردازش اطلاعات هستند؛ مانند توجه کردن به خطرهای بالقوهٔ محیط به‌جای توجه به جنبه‌های خنثی، باور به این که همه چیز باید کامل باشد، یا احساس مسئولیت مفرط دربارۀ دیگران. این برنامۀ آموزشی به چند بخش تقسیم شده است و هر بخش به نوع خاصی از تله یا تحریف فکری می‌پردازد. علاوه‌بر‌این، بخش آخر به مشکلات ثانویه یا همراه وسواس می‌پردازد؛ مشکلاتی از قبیل افسردگی یا عزت‌نفس پایین و همچنین برخی از ترس‌های رایج بیماران مبتلا به وسواس از قبیل ابتلا به اسکیزوفرنی یا مشکلات شدید مغزی.

مشخصات کتاب کشف و خنثی کردن تله های فکری وسواس

ترجمه: دکتر مسعود چینی‌فروشان-دکترای روان‌شناسی عمومی دانشگاه علامه طباطبائی

نوبت چاپ ۲

سال انتشار ۱۴۰۰

کتاب کشف و خنثی کردن تله های فکری وسواس را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

 اگرچه این کتاب برای مبتلایان به اختلال وسواس فکری- عملی نگاشته شده است، مطالعۀ آن برای دانشجویان و درمانگران نیز آموزنده و مفید خواهد بود.

بخشی از کتاب کشف و خنثی کردن تله های فکری وسواس

وسواس‌های عملی واقعاً چه هستند؟

وسواس‌های عملی اعمال یا آئین‌مندی‌هایی هستند که فرد میل دارد بارها و بارها انجام دهد. وسواس‌های عملی می‌توانند شامل عمل‌های جسمانی یا «حرکتی» مانند شستن دست و وارسی کردن در، یا اعمال ذهنی از قبیل شمردن یا تکرار کردن یک آهنگ در ذهن باشند. فرد مبتلا اغلب احساس می‌کند مجبور است به خاطر وسواس‌های فکری، این کارها را انجام دهد.

آئین‌مندی‌ها فریبنده هستند زیرا به فرد احساس ایمنی می‌دهند، یعنی فرد احساس می‌کند با انجام این اعمال جلوی رویداد بد را می‌گیرد، در حالی که چه آئین‌مندی انجام بشود و چه انجام نشود، احتمال کمی وجود دارد که رویداد بدی اتفاق بیافتد. در بسیاری از موارد، افراد مبتلا تلاش می‌کنند با انجام آئین‌مندی‌ها از خود و یا افراد مورد علاقه‌شان در مقابل خطر محافظت کنند. تلاش برای مقاومت در برابر عمل وسواسی عموماً موجب ترس زیادی می‌شود. در صورت درمان نشدن، معمولاً شدّت اعمال وسواسی در طول زمان افزایش خواهد یافت.

اجتناب و رفتار ایمنی بخش: مشکلات رایج دیگر در وسواس، چه معنایی دارند؟

اجتناب

رفتارهای اجتنابی تلاش عمدی برای فرار از موقعیت‌ها یا مکان‌هایی هستند که افکار یا اعمال وسواسی را تحریک می‌کنند. به عنوان مثال، رانندگی نکردن به دلیل ترس از دست دادن کنترل در هنگام رانندگی و زیر گرفتن یک نفر.

به تدریج نوعی فرمانبرداری پیشگیرانه شکل می‌گیرد: از موقعیت‌هایی اجتناب می‌شود که احتمال بسیار کمی وجود دارد افکار یا اعمال وسواسی را تحریک کنند. در موارد افراطی، فرد مبتلا اصلاً خانه را ترک نمی‌کند.

اجتناب: از این جلوتر نرو!

رفتار ایمنی‌بخش

«رفتار ایمنی‌بخش» اشاره به اعمالی دارد که به منظور جلوگیری از آسیب یا احساس مسئولیت نسبت به پیامدهای منفی انجام می‌شوند. این رفتارها می‌توانند شامل همراه داشتن طلسم خوش‌شانسی یا پوشیدن دستکش برای جلوگیری از آلوده شدن با میکروب باشند. رفتارهای ایمنی‌بخش نوع پنهانِ اجتناب هستند: فرد از موقعیت اضطراب‌برانگیز به طور کامل اجتناب نمی‌کند، ولی به طور کامل با ترس اغراق‌شده خود روبرو نمی‌شود. تلاش برای سرکوب کردن افکار «بد» نوع دیگری از رفتار ایمنی است که در بخش #۵ (آیا افکار بد باید سرکوب شوند؟) به آن پرداخته شده است.