کتاب آشنایی با هنر تفکر راهبردی

آشنایی با هنر تفکر راهبردی یا تفکر و زندگی بهتر در ۲۵ هفته؛ اولین گام‌ها برای متفکر نقاد شدن اثر ریچارد پل و لیندا الدر است که در مجموعه تفکر نقاد انتشارات اختران به چاپ رسیده است.

درباره مجموعه تفکر نقاد

همه ما فکر کردن را بلدیم و اغلب به رویاهایمان فکر می‌کنیم اما تفکری که مد نظر این مجموعه است، تفکر نقاد است. تفکری که آموختنی است و مهارت پیدا کردن در آن تمرین زیادی می‌خواهد. ذهن طبیعی و ناآموخته ما اغلب چیزهایی را درست و بدیهی می‌انگارد در حالی که درباره درستی آنها تحقیق نکرده و آنها را ارزیابی نکرده است. نتیجه‌گیری‌ها یا قضاوت‌هایی می‌کند که از ماهیت آنها بی‌خبر است و تصمیماتی می‌گیرد که آنها را آگاهانه می‌پندارد. اما بعد شگفت‌زده و خشمگین می‌شود که چرا نتیجه دقیقا برعکس شده است.

فرض بنیادین مجموعهٔ تفکر نقاد این است: ما چیزی جز تفکر خود نیستیم. احساسات ما (خشم، ترس، اندوه، محبت)، آرمان‌هایمان، تصمیم‌ها و اعمال‌مان، همه محصول فرایندی است که نامش را فکر کردن گذاشته‌ایم. کیفیت زندگی ما مستقیماً تابع کیفیت تفکر ماست. اگر تفکر ما نامتفکرانه و ناآگاهانه باشد، اگر سازوکارش را نفهمیم، نمی‌توانیم تشخیص بدهیم کجایش معیوب است تا اصلاحش کنیم. تفکر نقاد اندیشیدن درباره خود تفکر را به ما می‌آموزد. یاد می‌گیریم این ماشین ذهن چطور کار می‌کند، و می‌آموزیم که چطور با در اختیار گرفتن تفکرمان، فرمان اعمال خود، فرمان احساسات خود، فرمان نفس خود را در دست گیریم و مسئولیت زندگی‌مان را بپذیریم.

مجموعهٔ تفکر نقاد طرحی است برای بهبود کیفیت روابط، یادگیری، و زندگی. برای اخلاقی زیستن. برای آزادی.

 درباره کتاب آشنایی با هنر تفکر راهبردی

این کتاب راهنما در حکم نقطه آغازی است برای برنامه‌ریزی و تمرین خوداندیشی. این کتاب بیهودگی و مضرات همه‌ این آموزه‌های متأخر «مثبت‌باش تا خوشبخت و موفق و خاص باشی» را برایمان برملا می‌کند. پرده از همه‌ اجبارهای دروغینی برمی‌دارد که جامعه‌ رقابتی بر ما تحمیل می‌کند تا ما را وارد بازی فریبکارانه‌ «بیشتر و بیشترِ» خودش بکند: بیشتر داشته باش، بیشتر بخواه، بیشتر بخر، بیشتر ببر و...» و در عوض از ما می‌‌خواهد نقص‌ها و محدودیت‌هایمان را در مقام انسان بشناسیم و آن را انکار نکنیم. 

وقتی نقص‌ها، ترس‌ها و تردیدهایمان را به‌منزله‌ انسان بشناسیم و بپذیریم، از انکار و فرار و اجتناب دست می‌کشیم و آماده می‌شویم که با حقایق دردناک رودررو شویم؛ و آنگاه است که می‌توانیم پا در راه بگذاریم و به‌دنبال شهامت، صداقت، مسئولیت‌پذیری، ایستادگی و همه‌ی خصایصی باشیم که در این دنیای آشفته‌ سراسر مَجازِ امروز می‌تواند حقیقت انسانی را به ما بازگرداند. به هیچ نشمردن مطلقاً معادل بی‌تفاوتی نیست، ‌بلکه به معنای آن است که در راستای چیزی که حقیقتاً‌ برایمان ارزشمند است سختی‌ها و بدگویی‌ها و دشمنی‌ها و بدخواهی‌ها و تمسخر آدمک‌ها را به هیچ نشمریم و...

 نویسندگان با این کتاب نمی‌خواهند دگرگونی بنیادینی در خواننده ایجاد کنند بلکه هدفشان ایجاد شالوده‌ای برای رشد فکری و احساسی شما در آینده است. آنها در ان کتاب توضیحاتی مقدماتی درباره مقوله‌هایی عمیق و پیچیده به شما می‌دهند. آنها صادقانه در انی اکتاب از شما خواسته‌اند اگر با ایده یا مثالی از کتاب موافق نیستید خیلی راحت از آن بگذرید، به خود فرصت رشد بدهید، و فقط ایده‌هایی را به کار بگیرید که برای شما عملی است و بدانید که آنها هم مثل همه انسان‌ها اشتباه می‌کنند. 

 خواندن کتاب آشنایی با هنر تفکر راهبردی را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

همه علاقه‌مندان به کتاب‌های رشد فردی و موفقیت به ویزه با موضوع تفکر نقادانه مخاطبان این مجموعه‌اند.

 بخشی از کتاب آشنایی با هنر تفکر راهبردی

به پرسش‌ها توجه کنید. پرسش‌هایی که مطرح می‌کنیم. پرسش‌هایی که از طرح کردن‌شان غفلت می‌کنیم. به ظاهر و باطن توجه کنید. دقت کنید که افراد چگونه پرسش می‌کنند، کی پرسش می‌کنند، و کی از پرسش غفلت می‌کنند. به‌دقت به پرسش‌هایی که مطرح می‌شود توجه کنید. چه پرسش‌هایی می‌کنید؟ چه پرسش‌هایی بهتر است بکنید؟ ببینید تا چه حد پرسشگر هستید یا به‌سادگی تعریف دیگران از هر موقعیتی را می‌پذیرید.

بیش‌تر مردم پرسشگران ماهری نیستند. اکثراً جهان را همان‌طور که به آنان شناسانده شده می‌پذیرند. و وقتی سؤالی می‌کنند، پرسش‌های آنان غالباً متظاهرانه یا غرض‌ورزانه است. چنین پرسیدنی کمک‌شان نمی‌کند تا مسائل خود را حل کنند یا تصمیمات بهتری بگیرند. متفکران خوب همواره سؤال می‌کنند تا جهان اطراف‌شان را بفهمند و به نحوی کارآمد با مسائل آن روبه‌رو شوند. دربارهٔ وضع موجود پرسشگری می‌کنند، و می‌دانند که بسیاری از امور معمولاً چنان نیستند که می‌نماید. پرسش‌های اینان از تصویرها، نقاب‌ها، ظواهر، و تبلیغات برمی‌گذرد، مشکلات واقعی را روشن می‌کند، و به تفکرشان نظم می‌بخشد. اگر طالب پرسشگری باشید، می‌آموزید چگونه پرسش‌های تأثیرگذاری بکنید که منجر به زندگی عمیق‌تر و پربارتر خواهد شد. پرسش‌های شما بنیادی‌تر، مهم‌تر، و عمیق‌تر می‌شود.

راهبردهایی برای طرح پرسش‌های اثرگذارتر:

۱. هروقت چیزی را نفهمیدید، سؤالی برای واضح‌سازی مطلب بکنید.

۲. هروقت با مسئلهٔ پیچیده‌ای سروکار داشتید، پرسشی را که می‌خواهید پاسخش را بیابید به شکل‌های مختلف صورت‌بندی کنید (با حداکثر دقت ممکن)، تا جایی که به بهترین نحوهٔ پرداختن به مسئلهٔ مورد نظر برسید.

۳. هروقت قصد بحث دربارهٔ مطلب یا مسئلهٔ مهمی را دارید، قبل از هرچیز مهم‌ترین پرسش‌هایی را که فکر می‌کنید باید در بحث به آن‌ها پرداخت بنویسید. برای تغییر پرسش اصلی آماده باشید، اما وقتی پرسش اصلی برای‌تان روشن شد، به طرف‌های بحث کمک کنید از این پرسش منحرف نشوند، و مطمئن شوید که گفتگو در جهت رسیدن به پاسخ معقول حرکت می‌کند.

پرسش‌هایی که برای منظم کردن تفکرتان می‌توانید مطرح کنید:

- داریم سعی می‌کنیم دقیقاً به چه پرسشی پاسخ دهیم؟

- آیا این بهترین پرسشی است که باید در این موقعیت مطرح کرد؟

- آیا پرسش مهم‌تری وجود دارد که به آن بپردازیم؟

- آیا این پرسش مسئله‌ای را که واقعاً با آن مواجهیم بیان می‌کند؟

- آیا پیش از تلاش برای پاسخ به این پرسش، پرسش دیگری هست که باید به آن پاسخ داد؟

- چه اطلاعاتی برای پاسخ به این پرسش نیاز داریم؟

- با توجه به این حقایق چه نتیجه‌گیری‌هایی موجه به نظر می‌رسد؟

- از چه زاویه‌ای به موضوع می‌نگریم؟ آیا باید نقطه‌نظر دیگری را مورد توجه قرار دهیم؟

- آیا می‌توان از زاویهٔ دیگری به این پرسش نگریست؟

- چه پرسش‌های مربوط دیگری را باید مورد توجه قرار دهیم؟

- با چه نوع پرسشی مواجهیم ـ اقتصادی، سیاسی، حقوقی، ...؟

«از خردمندی پرسیدند "چطور دربارهٔ همه‌چیز این‌همه می‌دانی؟" پاسخ داد: "چون هرگز خجالت نکشیدم و نترسیدم از اینکه دربارهٔ هرچه نمی‌دانم بپرسم."»

جی. ابوت