نسیم مرعشی
نسیم مرعشی (Nasim Marashi) زادهی ۱۳۶۲ در اهواز به دنیا آمد. او دوران کودکی و نوجوانی خود را در این شهر گذراند. مرعشی نویسندهی داستان و روزنامهنگار است. او حرفهی روزنامهنگاری را از ۱۳۸۶ در هفتهنامهی همشهری جوان آغاز کرد و اولین داستانهایش را در آن روزنامه به چاپ رساند. رشتهی تحصیلی مرعشی که بهخاطرش از اهواز به تهران آمد، مهندسی مکانیک بود؛ اما حسب علایق شخصی به دنیای نویسندگی روی آورد و از ۱۳۸۹ داستاننویسی را آغاز کرد. اولین داستان تحسینشدهی خود با نام «رود» را در همشهری نوشت که در نخستین جشنوارهی داستان تهران رتبهی نخست را کسب کرد.
نسیم مرعشی بهعنوان نویسندهای جوان، از زمان شروع فعالیت نویسندگی توانسته است تحسینها و جوایز زیادی را به دست آورد. او اولین رمان بلند خود را با نام پاییز آخرین فصل سال است را ۱۳۹۳ در نشر چشمه به چاپ رساند. این کتاب توانست توجه مخاطبان را به خود جلب کند تا جایی که خیلی زود به چاپ بعدی رسید و یک سال بعد جایزهی جلال آل احمد را به دست آورد. مرعشی در توضیح اقبال به رمانش علاوه بر تکنیکهای نویسندگی، شانس را دخیل دانسته است. او میگوید آماده شدن کتاب پاییز آخرین فصل سال است، مقارن با رفع توقیف از نشر چشمه و توجهها به این موضوع بود. در این وضعیت وقتی کتابش در آن انتشارات به چاپ رسید توانست بیشتر توجه جلب کند. این کتاب همچنین بهعنوان یکی از آثار برگزیدهی ادبیات فارسی برای انتشار در ایتالیا انتخاب و در این کشور منتشر شد. پس از این موفقیتها بود که او نوشتن را بهطور حرفهای و در قالب رمانهای بلند پیش گرفت.
سبک نوشتههای نسیم مرعشی
برخی منتقدان کتابهای مرعشی را عامهپسند میدانند. اگر بخواهیم دقیقتر بگوییم، نسیم مرعشی قلم روان دارد، بهخوبی با رگ خواب مخاطبان خود آشناست و میداند دربارهی چه موضوعی چطور بنویسد تا مخاطبش را درگیر نگه دارد؛ بهویژه که او یک دهه شصتی است و توانایی زیادی در شخصیتپردازی و پرداختن به جزئیات آنها دارد. او موضوع داستانهایش را از میان دغدغههای مردم انتخاب میکند. اغلب داستانهای او از روایت خطی پیروی نمیکنند و در زمانهای مختلف رخ میدهد؛ یعنی مدام از زمان حال به گذشته و بالعکس در رفتوآمد هستند و در عین حال، این رفتوبرگشتها مخاطب را گمراه نمیکند. این سبک برای بسیاری مخاطبان میتواند جذاب و کمدردسر باشد. در اغلب داستانهای او جنگ و پیامدهای آن، حضور پررنگ دارد. موضوعی که طرفداران خاص خود را دارد. یکی دیگر از ویژگیهای قلم مرعشی قدرت فضاسازی اوست که بهخوبی میتواند داستان را در ذهن خواننده به تصویر بکشد و او را به جغرافیایی ببرد که داستان در آن رخ میدهد.
معرفی بهترین کتابهای نسیم مرعشی
پاییز فصل آخر سال است پرفروشترین کتاب نسیم مرعشی است و داستان زندگی سه دختر را روایت میکند که هر کدام با چالشها و مسائل متفاوت خود دستوپنجه نرم میکنند. یکی با مهاجرت درگیر است، یکی با هویت شغلی و اجتماعی و دیگری با روابط عاطفی. چنانکه خود مرعشی عنوان کرده بنمایهی این کتاب را وقایع سال ۸۸ شکل داد. او دربارهی داستان گفته است: «کلاژی است از من، دوستانم و تخیل.» در هر کدام از این روایتها میتوانیم ترسها، دلهرهها، تردیدها و کمالگرایی دختران دههی شصتی را ببینیم که دائماً در تلاش هستند چیزی جز آنچه دارند به دست آورند و رؤیاهای معلقشان آنها را راضی نگه نمیدارد.
نخجیر یکی از داستانهای کوتاه مرعشی است که توانست جایزهی بیهقی را در ۱۳۹۲ دریافت کند. موضوع آن دربارهی کودکی است که بعد از اشغال شهر خرمشهر، در مدرسهای جا مانده و سربازی عراقی او را پیدا میکند. این سرباز یک تکتیرانداز تازهکار عراقی است که بهدلیل مهارتش در نقطهزنی به خرمشهر فرستاده شده است. داستان، دربارهی درگیری و رابطهی این افسر با کودک و تلاش او برای بیرون بردن کودک از اردوگاه بدون جلب توجه است.
کتاب هرس را در بستر جنگ ایران و عراق روایت میشود. یکی از موضوعات مهم این کتاب، پرداختن به تأثیرات جنگ بر افراد گرفتار در آن است. کسانی که از جنگ جان سالم به دربردند؛ اما هرگز زندگیشان به قبل بازنگشت و همواره سایهی شوم آن را بر ذهن و روان خود احساس میکنند؛ زیرا کشته شدن و از دست دادن تنها یک بعد از جنگ است. مرعشی نوشتن هرس را واکنش خود به مسئلهی جنگ میداند و این موضوع که جنگ چگونه میتواند نسلها را نابود کند. او این رمان را با الهام از جنگ ایران و عراق و جنگ سوریه و بحران پناهجویان در ۱۳۹۶ نوشت. شخصیتهای داستان یک زوج خرمشهری هستند که در پی جنگ و مرگ اولین فرزندشان به زندگی عادی خود بازنگشتهاند. پیرنگ داستان، مواجههی متفاوت این دو است با آنچه پشت سر گذاشتهاند.
کتاب درباره کشتن، چند روايت کوتاه و مستند دربارهی موضوع کشتن است. مرعشی در این داستان، خواننده را به دل زندگی روزمره میبرد؛ یعنی جایی که بهواسطهی همین روزمرگی و عادت، عمل کشتن در آن خشونتزدایی شده است و واژهی مردن جای واژهی کشتن نشسته است. او این عادت روزمره را بهشکل جنايتی هولناک در روايات وارد میکند تا خواننده این بار از زاویهای متفاوت به این عمل بنگرد. عملی چون جنگ گاوها يا سر بريدن احشام. او میگوید ما در احاطهی خبرهای کشتن هستیم: تصادف، قتل، اعدام، جنگ. این همه فرصت نمیدهد تا در درون آنها تعمق کنیم و تنها از لابهلای این کشتنها میگذریم. این کتاب دعوتی است برای ایستادن و دوباره دیدن این مفهوم.
فیلمنامهی بهمن را مرعشی بهصورت مشترک با مرتضی فرشباف نوشت و داستان زنی به نام هما را روایت میکند. هما پرستار است و بهدنبال قرار گرفتن در یک نوبت کاری دهشبه گرفتار بیخوابی میشود. این وضعیت او را گرفتار بحران در ارتباط با خانواده، فرزند و دوستانش میکند تا جایی که به مرز فروپاشی میرسد. این فیلم در ۱۳۹۳ اکران شد.
مرعشی علاوه بر رمانهای بزرگسال، کتابهای ویژهی کودکان نیز نوشته است؛ ازجمله دو کتاب درسا و ماجرای عجیب کلاس دوم و درسا و کلاس سوم پیتزایی که در ۱۴۰۱ منتشر شدند. داستان این دو کتاب دربارهی دختربچهای به نام درسا است که در داخل خانه و مدرسه مشکلاتی دارد در حالی که خود او هم بهشدت حساس است و بنابراین دردسرهای زیادی را تحمل میکند.