مسعود فروتن
زندگینامه و معرفی کتاب‌های مسعود فروتن
مسعود فروتن لاریجانی (Masoud Forootan) نویسنده، مجری و کارگردان سینما، رادیو و تلویزیون در ایران است. او در دوم اسفند ماه ۱۳۲۴ در شهر آمل متولد شد. فروتن در سال ۱۳۵۰ جزء اولین دانش‌آموختگان کارگردانی تلویزیون از مدرسه‌ی عالی تلویزیون و سینما بود. در سال ۱۳۵۳ مدرک لیسانس خود را در رشته‌ی کارگردان سینما از دانشکده‌ی هنرهای دراماتیک دریافت کرد. او در اوایل دهه‌ی پنجاه با سیمین هاشمی که در آن زمان از گویندگان و مجری‌های تلویزیون ایران بود ازدواج کرد و زندگی کوتاهی داشتند که ثمره‌ی ازدواج آن‌ها دختری به نام ترنج است.
بیوگرافی مسعود فروتن
مسعود فروتن در سال ۱۳۴۳، در سن نوزده‌سالگی به سربازی رفت. او در دوران سربازی در «سپاه دانش» به‌عنوان معلم در یک روستا خدمت کرد و در آنجا با تلاش خود به مطالعه و نوشتن پرداخت و گاهی نیز می‌نوشت. او علاوه بر نوشتن، با صدای گیرای خود به خواندن کتاب‌های مختلف می‌پرداخت. در دوران تحصیلی‌اش در مدرسه، به عنوان کارآموز به تلویزیون رفت و به تدریس در آنجا مشغول شد. سپس در دانشگاه، با رخشان بنی اعتماد و محمد صالح‌علاء همکلاس شد.
مسعود فروتن کار حرفهای خود را از تلویزیون آغاز کرد. او ابتدا به‌عنوان کارگردان برنامه‌های تلویزیونی و نمایشی فعالیت می‌کرد. از او برنامه‌های خاطره‌انگیز و خوبی در رادیو و تلویزیون به یادگار مانده است. اولین اثر مسعود فروتن در مقام کارگردان، تله‌تئاتری به نام «استعمال دخانیات ممنوع» نوشته‌ی علی نصیریان است. او بیش از ۳۵۰ اثر در کارنامه‌ی هنری خود دارد. تلهتئاتر، فیلم و سریال ساخته است و در بسیاری از کارهای هنرمندان دیگر به‌عنوان هنرپیشه نیز ایفای نقش کرده است. او همچنین یکی از کارگردانان برنامه‌های تلویزیونی شوی «رنگارنگ» و «میخک نقره‌ای» بوده است. اجرای برنامه‌ی یادگاری و کارگردانی آثاری همچون مجموعه‌های «خورشید بر خاک»، «ضلع ششم»، «قصه شب سیما»، «ماه مهربان» و «آقای نی» را برعهده داشته است. از فعالیت‌های دیگر فروتن، همکاری برای ضبط برخی از کنسرت‌های استادان بزرگ موسیقی همچون شادروان محمدرضا شجریان، سهراب پورناظری، علیرضا قربانی و سالار عقیلی بوده است.
جرقه‌ی کار حرفهای او برای کارگردانی تلویزیون از دانشگاه هنرهای دراماتیک شروع شد. در آنجا، استادانی همچون رکن‌الدین خسروی و حمید سمندریان به او درس می‌دادند. او در زمان آزاد، تئاتر‌های دانشگاه را تماشا می‌کرد. روزی استادش رکن‌الدین خسروی به او پیشنهاد کارگردان تلویزیونی را داد که در کنارش فعالیت کند. مسعود فروتن در این باره در یکی از مصاحبه‌هایش گفته است: «آنجا تکلیف حرفهای من معلوم شد و فهمیدم من یک آدم تئاتری هستم، حالا بیش از ۳۰ سال است که کار اصلی من تلهتئاتر است و با کارگردان‌های مهم این کشور کار کردم.» در سال ۱۳۵۴، تلهتئاتر استعمال دخانیات ممنوع به کارگردانی مسعود فروتن و نویسندگی علی نصیریان وارد تلویزیون شد. سپس در نوروز سال ۱۳۵۷، برنامه‌ی موسیقی اصیل ایران را ساخت. پس از انقلاب در سال ۱۳۵۹، برنامه «لوبیای سحرآمیز» را تهیه کرد که به دلایلی مجوز پخش نگرفت.
او از سال ١٣٩١ به کار مجری‌گری رادیو و تلویزیون مشغول به کار شد و در بخش شبانگاهی «رادیو پیام» و برنامه‌ی مستند «شفا» و «یادگاری از تلویزیون» درخشید. از دیگر فعالیت‌های او می‌توان به گویندگی مستند «تئوریسین خشونت»، مجری‌گری برنامه‌های «ماه در می‌زند» و «کارخونه»، کارگردانی مسابقه‌ی «سرآشپز بزرگ»، ساخت تلهتئاتر «هویت» و تلهتئاتر «عشق و نیستی» اشاره کرد. او در سال ۱۳۹۳، به اجرای برنامه پرداخت و در ۶۹سالگی برای اولین بار به عنوان بازیگر جلوی دوربین رفت. با فیلم «۳۶۰ درجه» به کارگردانی سام قریبیان در نقش دکتر، تجربه‌ی بازیگری خود را آغاز کرد. سپس، در سال ۱۳۹۷، با سریال «دلدادگان» وارد دنیای تلویزیون شد و در همین سال با سریال «پدر» در نقش ناصر به شهرت رسید.
معرفی آثار تصویری و کتاب‌های مسعود فروتن
مسعود فروتن چندین کتاب نوشته و تعدادی فیلم نیز تولید کرده است. سبک نوشته‌های فروتن داستانی است که با زبان ساده و صمیمی روایت می‌کند. از میان کتاب‌هایش می‌توان به کتاب‌هایی همچون از سر دلتنگی که اولین مجموعه داستان مسعود فروتن است (۱۳۸۲)، در کوچه پس‌کوچه‌های کودکی (۱۳۸۳)، ناتمام (۱۳۸۹) و یک مرد، یک شب (۱۳۹۴)، کتاب داستان همشهری (۱۳۹۵- ۱۳۹۷)، صندوقچه (۱۳۹۹) و عزیزجون (۱۴۰۲) اشاره کرد.
مسعود فروتن در حوزه‌‌ی گویندگی نیز فعالیت داشته است. صدای خاص او باعث شده در خواندن کتاب‌های شناخته‌شده موفق باشد؛ برخی از این کتاب‌ها عبارت‌اند از:
کتاب یک مرد یک شب: مسعود فروتن در این کتاب داستان مردی را روایت می‌کند که هنگام خواب درد وحشتناکی به سراغش می‌آید. دردی که همانند زنگی به او خبر می‌دهد که مرگش نزدیک است. او که از مرگ می‌ترسد، در آن شب خاطرات خود را مرور می‌کند.
کتاب ناتمام: داستان کتاب ناتمام در دهه‌ی ۵۰ رخ می‌دهد و درباره‌ی زوج هنرمندی است که با مشکلات ناشی از شهرتشان دست و پنجه نرم می‌کنند.
کتاب کوچه‌باغ کودکی: خواندن زندگینامه‌ی نویسندگان و هنرمندان همواره لذت‌بخش است. مسعود فروتن در کتاب کوچه باغ زندگی از خاطرات کودکی خود می‌گوید و از پدر و مادرش حرف می‌زند. شما می‌توانید با خواندن این کتاب هم با زندگی مسعود فروتن آشنا شوید و هم از طریق توصیف‌های دقیق او به رابطه‌ی انسان‌ها در آن برهه‌ی زمانی پی ببرید.
ماتی خان: رضاشاه در ابتدای حکومت خود دست به سرکوب اقوام مختلف زد و بسیاری از آن‌ها را از منطقه‌ی پدری خود به شهر دیگری کوچاند. یکی از این اقوام که با سرکوب حکومت رضاخان مواجه شد، قوم ترکمن بود. عبدالرحمن اونق در این کتاب با استفاده از وقایع تاریخی، داستانی جذاب نوشته است که با خواندن آن می‌توان به وضعیت مردم ترکمن در آن روزگار آشنا شد.
کتاب برادران جمال‌زاده: این کتاب مجموعه داستانی است که سال ۱۳۸۲ برای احمد اخوت جایزه‌ی ادبی اصفهان را به ارمغان آورد. احمد اخوت در هر یک از این داستان‌ها از یک شخصیت تاریخی استفاده کرده و در هر کدام دست به خلق فضایی شاعرانه زده است. مسعود فروتن با صدای گیرای خود به خواندن کتاب صوتی برادران جمال‌زاده پرداخته است.
کتاب صوتی زندگی نزیسته‌ات را زندگی کن: جوانی یکی از مهم‌ترین برهه‌های زندگی است که انسان در اوج توانمندی جسمی و ذهنی خود قرار دارد. رابرت الکس جانسون در این کتاب درباره‌ی دهه‌ی سوم زندگی سخن می‌گوید. او به شما نشان می‌دهد که چگونه احساس شکست در زندگی را کنار بگذارید و از فرصت باقی‌مانده‌ی خود در زندگی به بهترین نحو ممکن استفاده کنید.
آثار تصویری مسعود فروتن
مسعود فروتن، کارگردانِ تلویزیونی مسابقه‌ی خوانندگی «شب کوک» در فصل‌های دوم و سوم بوده است. این برنامه با اجرای باربد بابایی با استقبال بی‌نظیری روبه‌رو شد. فیلم و سریال‌های فروتن از این قرارند: سریال آقازاده، فیلم شنل، فیلم ۳۶۰درجه و فیلم کار کثیف.
