دانلود و خرید کتاب صوتی چرند و پرند

کتاب صوتی چرند و پرند نوشتهٔ علی اکبر دهخدا است. هوتن شاطری پور گویندگی این ناداستان صوتی را انجام داده و نشر ارس (کتاب‌های صوتی کتابسرای نیک) آن را منتشر کرده است. این اثر حاوی یکی از مجموعه متون طنز اجتماعی مشهور در ادبیات فارسی ایران است.

درباره کتاب صوتی چرند و پرند

کتاب صوتی چرند و پرند حاوی مجموعه نوشته‌های طنز منتشرشده از علی اکبر دهخدا در مجلهٔ صوراسرافیل است. این نویسنده، متن‌های حاضر را با امضای «دخو» و در دفاع از جنبش مشروطه‌خواهی و رد استبداد نوشت. صوراسرافیل از مجله‌های معروف و بسیا تأثیرگذار در صدر مشروطیت بود. شمارهٔ نخست این نشریه، ۱۴ دی ۱۲۸۶ منتشر شد. «جهانگیرخان شیرازی» مشهور به صوراسرافیل و «قاسم‌خان تبریزی» با همکاری «میرزا علی‌اکبر خان قزوینی» (دهخدا) صوراسرافیل را منتشر می‌کردند. دهخدا برای بیداری و آگاهی مردمی که معتقد بود حقشان توسط عده‌ای از رجال دولت و حکومت و برخی روحانی‌نماهای خودفروش خورده می‌شود، قلم توانا و هنرمندش را به کار گرفت و در مجموعه متن‌هایی با عنوان چرندوپرند، به روشنگری و بیداری مردم پرداخت. همزمان با آغاز نهضت مشروطیت، دهخدا با آگاهی کامل و شوروشوقی فراوان، به آزادی‌خواهان پیوست و از این پس زندگی‌اش به زندگی مردم رنجدیدهٔ ایران و انقلاب مشروطه گره خورد. شروع مبارزه‌ٔ او با پیوستن به روزنامه‌نگاران و نوشتن مقاله‌هایی با عنوان «چرند و پرند» در روزنامهٔ صوراسرافیل همراه بود.

مقاله‌های مجموعهٔ غیرداستانی چرندوپرند، به‌خوبی بیانگر اجتماع آن روز ایران است. مخاطب با شنیدن این اثر درمی‌یابد که می‌توان تاریخ واقعی هر ملتی را در ادبیات آن جست‌وجو کرد. نثر این مقاله‌ها بسیار ساده، روان، صمیمی، جذاب و پویا است. دهخدا در این مقاله‌ها با زبان عامیانه سخن می‌گوید و کلامش پر است از اصطلاحات، تشبیهات، استعارات، کنایات، مَتل‌ها، متلک‌ها، ناسزاها، باورها، تکیه‌کلام‌ها و شعرهای عامیانهٔ مردم کوچه و بازار که تا آن زمان به نثر فارسی راه نیافته بود. می‌دانیم که زبان طنز، بهترین وسیله برای بیان مسائل سیاسی در ایران بوده است؛ زیرا اغلب به‌راحتی می‌تواند شدیدترین انتقادها را بی‌آنکه ترس از زندان و شکنجه وجود داشته باشد، در خود جای دهد.

در یک تقسیم‌بندی می‌توان ادبیات را به ۲ گونهٔ داستانی و غیرداستانی تقسیم کرد. ناداستان (nonfiction) معمولاً به مجموعه نوشته‌هایی که باید جزو ادبیات غیرداستانی قرار بگیرند، اطلاق می‌شود. در این گونه، نویسنده با نیت خیر، برای توسعهٔ حقیقت، تشریح وقایع، معرفی اشخاص، یا ارائهٔ اطلاعات و به دلایلی دیگر شروع به نوشتن می‌کند. در مقابل، در نوشته‌های غیرواقعیت‌محور (داستان)، خالق اثر صریحاً یا تلویحاً از واقعیت سر باز می‌زند و این گونه به‌عنوان ادبیات داستانی (غیرواقعیت‌محور) طبقه‌بندی می‌شود. هدف ادبیات غیرداستانی تعلیم عامهٔ مردم است (البته نه به‌معنای آموزش کلاسیک و کاملاً علمی و تخصصی که عاری از ملاحظات زیباشناختی است)؛ همچنین تغییر و اصلاح نگرش، رشد افکار، ترغیب، یا بیان تجارب و واقعیات از طریق مکاشفهٔ «مبتنی بر واقعیت» از هدف‌های دیگر ناداستان‌نویسی هستند. ژانر ادبیات غیرداستانی به مضمون‌های بی‌شماری می‌پردازد و فرم‌های گوناگونی دارد. انواع ادبی غیرداستانی می‌توانند شامل این‌ها باشند: جستارها، زندگی‌نامه‌ها، کتاب‌های تاریخی، کتاب‌های علمی - آموزشی، گزارش‌های ویژه، یادداشت‌ها، گفت‌وگوها، یادداشت‌های روزانه، سفرنامه‌ها، نامه‌ها، سندها، خاطره‌ها، نقدهای ادبی.

شنیدن کتاب صوتی چرند و پرند را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب صوتی را به دوستداران ادبیات غیرداستانی ایران و قالب مجموعه مقاله (جستار) با زبان طنز پیشنهاد می‌کنیم.

درباره‌ علی اکبر دهخدا

علی اکبر دهخدا در سال ۱۲۵۷ در تهران متولد شد. او ادیب، لغت‌شناس، سیاست‌مدار، شاعر، مؤلف و بنیان‌گذار لغت‌نامه‌ٔ دهخدا بود. دهخدا جزو اولین فارغ‌التحصیلان مدرسهٔ سیاسی بود. طی این دوره با مبانی علوم جدید و زبان فرانسوی آشنا شد. معلم ادبیات فارسی آن مدرسه، «محمدحسین فروغی» بود و گاه تدریس ادبیات کلاس را بر عهدهٔ دهخدا می‌گذاشت. او مدتی را در وزارت امور خارجه مشغول به کار بود و به همین دلیل چندسالی در وین زندگی کرد و در آنجا آموختن زبان فرانسوی‌اش را کامل کرد. هم‌زمان با آغاز دوران مشروطیت به ایران بازگشت و نقش بسیار مهمی در پیش‌بردن اهداف جنبش مشروطه اجرا کرد. کمی بعد به روزنامهٔ صوراسرافیل پیوست و مقالات طنزی را با امضای «دخو» در آن به چاپ رساند. مجموع آن مقالات، کتاب «چرند و پرند» نام گرفته است. برخی از نوشته‌های او چنان تند و صریح بود که بسیاری از طرفداران استبداد حکم به تکفیر او دادند. یکی دیگر از کارهای بزرگ و ارزشمند علی‌اکبر دهخدا، تألیف فرهنگ‌نامهٔ ارزشمند دهخدا است که در آن لغات علمی، تاریخی، ادبی، جغرافیایی و طبی و معادل‌های دقیق آن‌ها همراه با شاهدهای بسیار آمده است. ریاست ادارهٔ لغت‌نامه تا پیش از آنکه به «محمد معین» واگذار شود، با دهخدا بود. کتاب «امثال و حکم» در چهار جلد، شامل۵۰ هزار امثال و حکم (ضرب‌المثل) و کلمات قصار و ابیات متفرقه‌، نوشتهٔ او است. مطالب این کتاب، به‌ترتیب الفبا تنظیم شده و ضرب‌المثل‌ها شرح و تفسیر شده است. شرح دیوان بسیاری از شاعران بزرگ مانند منوچهری، حافظ، مسعود سعد سلمان و فرخی سیستانی از فعالیت‌های دیگر این نویسنده و پژوهشگر ایرانی است. علی اکبر دهخدا در ۷ اسفند ۱۳۳۴ و در تهران، چشم از جهان فروبست. 

بخشی از کتاب صوتی چرند و پرند

«در قدیم‌الایام در دنیا یک دولتِ ایران بود، در همسایگی ایران هم دولت یونان بود. دولت ایران آن وقت دماغش پر باد بود. از خودش راضی بود. یعنی بی‌ادبی می‌شود لولهنگش خیلی آب می‌گرفت. کباده ملک‌الملوکی دنیا را می‌کشید. بلی، آن وقت در ایران، معشوق‌السلطنه، محبوب‌الدوله، عزیزالایاله، خوشگل‌خلوت، قشنگ‌حضور، ملوس‌الملک نبود. در قصرها هم سُرسُره نساخته بودند. ملاهای آن وقت هم چماق‌الشریعه، حاجب‌الشریعه، پارک‌الشریعه نداشتند. خلاصه آن وقت کالسکة‌الاسلام، میز و صندلی‌المذهب، اسبِ روسی‌الدین وجود نداشت. خوش آن روزها واقعآ که درست عهد پادشاه وزوزک بود. مَخْلصِ کلام، یک روز دولت ایران لشکرهای خودش را جمع کرد. یواش یواش رفت تا پشت دیوار یونان. برای داخل شدن یونان یک راه بیش‌تر نبود که لشکر ایران حکمآ باید از آن راه عبور کند. بلی، پُشت این راه هم یک کوچه آشتی‌کنان مسجد آقاسیدعزیزالله، یعنی یک راه باریک دیگر بود، ولی لشکر ایران آن راه را بلد نبود. همین‌که لشکر ایران، پشت دیوار یونان رسید، دید این یونانی‌های بدذات هفت‌خط، با قشون جلو راه را گرفته‌اند. خوب حالا ایران چه خاک به سرش کند؟ برود چطور برود، برگردد چطور برگردد. ماند سفیل و سرگردان. خدا رحمت کند شاعر را خوب گفته است: «نه در غربت دلم شاد و نه رویی در وطن دارم» الخ. از آن‌جا که باید کارها راست بیاید یکدفعه لشکر ایران دیدند یواشکی یک نفر از آن جعفرقلی‌آقاها پسر بیگلرآقاهای قزاق یعنی یک نفر غریب‌نواز، یک نفر نوع‌پرست، یک نفر مهمان‌دوست از لشکر یونان جدا شد. و همه جا پاورچین پاورچین آمد تا اردوی ایرانی‌ها و گفت: «سلامٌ علیکم، خیرمقدم، خوش آمدید، صفا آوردید، سفر بی‌خطر.» ضمنا آهسته با انگشتِ شهادت آن کوچه آشتی‌کنان را به ایرانی‌ها نشان داده، گفت: «ما یونانی‌ها آن‌جا لشکر نداریم، اگر شما از آن راه بروید می‌توانید مملکت ما را بگیرید.» ایرانی‌ها هم قبول کرده و از آن راه رفته داخل خاک یونان شدند.»