کتاب جریان های فکری و عاطفی کودکان و نوجوانان

کتاب جریان‌ های فکری و عاطفی کودکان و نوجوانان اثری از دکتر جمشید جراره است که در انتشارات آوای نور منتشر شده است. این کتاب راهنمایی برای تمام افرادی است که دوست دارند ویژگی‌های مختلف این دو گروه سنی را بهتر بشناسند. 

درباره کتاب جریان‌ های فکری و عاطفی کودکان و نوجوانان

مولفه‌های بسیاری وجود دارد که انسان‌ها را از سایر موجودات جدا می‌کند و تفکر و همچنین عواطف عمیقی که در وجود انسانی قرار دارد و حتی نحوه ابراز و بیان آن نیز، از جمله آن مولفه‌ها است. اما تفکر و عواطف در گروه‌های سنی کودک و نوجوان به چه صورت است؟ رشد آن به چه صورت است؟ چه عواملی به عنوان المان‌های تاثیرگذار بر رشد جریان‌های فکری و عاطفی کودکان و نوجوانان شناخته می‌شود؟

جمشید جراره در کتاب جریان‌ های فکری و عاطفی کودکان و نوجوانان به بررسی این دو عنصر وجودی آنان می‌پردازد و بعد از معرفی کامل آن‌ها، نقش الگوهای تربیتی و آموزش‌های تاثیرگذار، نقش فن آوری اطلاعات و ارتباطات در شکل گیری تحولات مختلف را بررسی می‌کند و تلاش می‌کند تا به پیش‌بینی از وضعیت تحولات جریان های فکری و عاطفی در سال های آینده نیز بپردازد. 

کتاب جریان‌ های فکری و عاطفی کودکان و نوجوانان را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم 

خواندن کتاب جریان‌ های فکری و عاطفی کودکان و نوجوانان را به تمام والدین، مشاورها و مربیانی که با گروه‌های سنی کودک و نوجوان کار می‌کنند، پیشنهاد می‌کنیم. 

بخشی از کتاب جریان‌ های فکری و عاطفی کودکان و نوجوانان

فرهنگ یک واقعیت فیزیکی نیست که بر نحوه عمل افراد یا علت رفتار آنها تاثیر بگذارد. فرهنگ شامل ایده ها یا معانی مشترک است. وجود انسان اعمالش را براساس معنایی که برای آن قائل است انجام می دهد. و ما از واژه ایده ها یا اندیشه ها برای نامگذاری علت معنادار بودن استفاده می کنیم. ایده ها، بازنمایی ها (افکار) ی روانی هستند که به صورت خلاصه در زبان افراد مورد تاکید قرار می گیرد. ما این واژه را هر روز تکرار می کنیم. مثل اینکه ما هر روز از اطرافیان و دوستان می پرسیم که چه کاری انجام می دهند یا ایده اشان در مورد یک موضوع خاص چیست، یا اینکه این ایده شما خوب نیست یا ایده خوبی است.

قراردادها و قوانین یک ایده هستند. قوانین قراردادهای مختصری هستند که در زبان بر آنها تاکید می شود. اکثر مردم وظایف قانونی خودشان را در اکثر زمانها انجام می دهند. قراردادها و قوانین در زندگی ما به عنوان یکی از مولفه های فرهنگی به شمار می آیند و در شکل گیری جریانهای فکری و هیجانی در زندگی انسانها و بخصوص کودکان و نوجوانان تاثیر به سزایی دارند.

اگر ما بخواهیم رفتار افراد را درک کنیم، باید بدانیم آن رفتار برای آن شخص چقدر حائز اهمیت است و چه معنایی دارد. ایده ها و معنای آنها چیزهایی هستند که در زبان و فرهنگ باید بر آنها تاکید داشته باشید. رفتارهای انسانها صرفا پاسخ به یک سری از محرکها بدون توجه به ایده ها و اندیشه ها نیست. بلکه رفتارهای آنها با توجه به اندیشه ها و ایده ها و معنایی که این ایده ها برای فرد دارند رخ می دهد. ایده های گوناگونی هستند که بر رفتار بشر اثر می گذارند. بسیاری از افراد براساس قوانین و کدهای اخلاقی خود رفتار می کنند. مثلا ممکن است در صحبت های خود راستگویی یا دروغ، و یا پاک دستی یا دزدی را پیشه کنند. عده ای دیگر تصمیم می گیرند تا براساس عقاید و ایده های مذهبی خودشان رفتار کنند. و این کدهای اخلاقی و مذهبی رفتار فرد را در محل کار و در سایر مکانها جهت می دهد.

مقوله مهم دیگری از ایده ها، مربوط به تفکر افراد در مورد فاصله زمانی گذشته، حال و آینده می شود. مثلا بسیاری از افراد جشن های شادی خود را براساس رسم هایی که قبل از تولد او وجود داشته برگزار می کنند. مثلا برگزاری مراسم سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی در روز ۲۲ بهمن هر سال در ایران برای نسل های بعد از انقلاب، یک جشن ملی به شمار می‌آید. و همچنین جشن های عروسی و سالروز تولد و ازدواج که بر اساس رسم های پیشینیان و بزرگترها بر گزار می‌شود.

معمولا این مراسم ها و سالگردهای استقلال کشورهای گوناگون، در فرهنگ خودشان به صورت فرهنگ خاص خود برگزار می شود. مردم جهان و از جمله کشور ما با زبانها و گویش های مختلفی صحبت می کنند، کتابها و مجلات گوناگونی را مطالعه می کنند، و غذاهای مختلفی را سرو می کنند. تمامی این تفاوتها تاثیر فرهنگ را منعکس می کند.

برنامه خواب افراد نیز با یکدیگر بسیار متفاوت است. کودکان، نوجوانان و بزرگسالان هر کدام با توجه به شرایط تحول و سنی خود، برنامه خواب خاص خودشان را دارند. بسیاری از کودکان عادت دارند که همیشه پدر و مادر هنگام خواب در کنارشان باشند. و این وابستگی در هنگام خواب نسبت به والدین وجود دارد. بسیاری از والدین دیگر، برعکس بر این عقیده اند که کودکان باید عادت کنند و به تنهایی در اتاق خودشان بخوابند. این ناشی از ایده ها و تفکرات افراد است. پژوهشگران در ژاپن به این یافته رسیده اند که ژاپنی ها معمولا کمتر به تنهایی می خوابند. به طور مثال تقریبا نیمی از کودکان و نوجوانان سنین ۱۱ تا ۱۵ سال به همراه والدین خود در یک رختخواب می خوابند. و تقریبا نیم دیگر آنها با همشیره های خود، در یک رختخواب می خوابند. و تقریبا زمانی تنها می خوابند که خارج از منزل باشند، یا بزرگسالی باشند که همسر خود را از دست داده باشد و به تنهایی زندگی کند و یا کودکانی که جای دیگر زندگی کنند و از خانواده دور باشند.

به طور کل مردم، هم در درون فرهنگ خودشان و هم در مقایسه با فرهنگ سایر افراد و ملت ها با یکدیگر متفاوتند. بنابراین ما تفاوتها را از فردی به فرد دیگر، خانواده ای به خانواده دیگر، محله ای به محله دیگر، شهری به شهر دیگر، استان یا کشوری به استان یا کشوری دیگر به وفور مشاهده می کنیم که تمامی آنها ناشی از نوع اندیشه ها و ایده های فکری حاکم بر فرایندهای روانی و ذهنی آنهاست.