کتاب آسیب شناسی و مشاوره تحصیلی

کتاب الکترونیکی آسیب‌شناسی و مشاوره تحصیلی نوشته‌ی احمد صادقی توسط نشر دانشگاه اصفهان منتشر شده است. این کتاب اثری تخصصی در حوزه‌ی مشاوره و روان‌شناسی تحصیلی است که به بررسی جامع آسیب‌های تحصیلی و راهکارهای مشاوره‌ای برای مواجهه با آن‌ها می‌پردازد. این کتاب باتکیه‌بر سال‌ها تجربه‌ی تدریس، پژوهش و کار بالینی نویسنده نوشته شده است. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب آسیب شناسی و مشاوره تحصیلی

آسیب‌شناسی و مشاوره تحصیلی به‌صورت ساختاریافته در ۲ بخش و ۷ فصل تنظیم شده است. بخش نخست به آسیب‌شناسی تحصیلی و طبقه‌بندی انواع آسیب‌های تحصیلی می‌پردازد و بخش دوم به فرایندهای مشاوره‌ای مرتبط با این آسیب‌ها اختصاص دارد. احمد صادقی در این کتاب با بهره‌گیری از نظریه‌های نوین مشاوره‌ی مسیرشغلی، به‌ویژه نظریه‌ی سازه‌گرایی مسیرشغلی ساویکاس، تلاش کرده است تا طبقه‌بندی جامعی از آسیب‌های تحصیلی ارائه دهد. کتاب با مروری بر تاریخچه‌ی مشاوره‌ی تحصیلی در ایران و جهان آغاز می‌شود و سپس با معرفی مفاهیم کلیدی، به تحلیل و بررسی آسیب‌های تحصیلی در ابعاد مختلف می‌پردازد. ساختار کتاب به‌گونه‌ای است که هم به مبانی نظری و هم به کاربردهای عملی در حوزه‌ی مشاوره‌ی تحصیلی توجه دارد و با مثال‌ها و نمونه‌های واقعی، مباحث را برای مخاطب روشن‌تر می‌سازد.

خلاصه کتاب آسیب شناسی و مشاوره تحصیلی

این کتاب با هدف شناسایی و تحلیل آسیب‌های تحصیلی و ارائه‌ی راهکارهای مشاوره‌ای برای رفع آن‌ها تدوین شده است. احمد صادقی ابتدا مفاهیم راهنمایی، مشاوره و مشاوره‌ی تحصیلی را تعریف می‌کند و تفاوت‌ها و اشتراکات آن‌ها را شرح می‌دهد. سپس با مروری بر تاریخچه‌ی مشاوره‌ی تحصیلی، جایگاه این حوزه را در نظام آموزشی ایران و جهان بررسی می‌کند. بخش اصلی کتاب به طبقه‌بندی آسیب‌های تحصیلی بر اساس نظریه‌ی سازه‌گرایی مسیرشغلی ساویکاس اختصاص یافته است. در این طبقه‌بندی، آسیب‌ها در پنج گروه اصلی قرار می‌گیرند: دغدغه، کنترل، کنجکاوی، اعتماد و آسیب‌های چندبعدی. هر گروه شامل نمونه‌هایی از مشکلات رایج دانش‌آموزان و دانشجویان است؛ از بی‌هدفی و بی‌برنامگی تحصیلی گرفته تا اضطراب امتحان، ضعف مهارت‌های تحصیلی، اهمال‌کاری و مشکلات سازگاری با محیط‌های جدید. نویسنده برای هر آسیب، نشانه‌ها و علائم رفتاری را شرح می‌دهد و سپس به روش‌های سنجش و ارزیابی آن‌ها می‌پردازد. در بخش دوم کتاب، فرایند مشاوره‌‌ی تحصیلی برای هریک از آسیب‌ها به‌تفصیل توضیح داده شده است. این فرایندها شامل مصاحبه، جمع‌آوری اطلاعات، تحلیل وضعیت شناختی و خانوادگی و ارائه‌ی راهکارهای مشاوره‌ای متناسب با نوع آسیب است. کتاب با تأکید بر اهمیت نقش مشاوران تحصیلی و ضرورت توجه به ابعاد مختلف روان‌شناختی، اجتماعی و خانوادگی دانش‌آموزان و دانشجویان، تلاش می‌کند تصویری جامع از آسیب‌شناسی و مشاوره تحصیلی ارائه دهد.

چرا باید کتاب آسیب شناسی و مشاوره تحصیلی را بخوانیم؟

مطالعه‌ی این کتاب فرصتی فراهم می‌کند تا مخاطب با طبقه‌بندی آسیب‌های تحصیلی و راهکارهای مشاوره‌ای برای مواجهه با آن‌ها آشنا شود. آسیب‌شناسی و مشاوره تحصیلی با ارائه‌ی مثال‌های واقعی و تحلیل‌های مبتنی‌بر نظریه‌های روز، به مشاوران، دانشجویان و معلمان کمک می‌کند تا مشکلات تحصیلی را بهتر شناسایی کنند و برای رفع آن‌ها برنامه‌ریزی کنند. این کتاب نه‌تنها به جنبه‌های نظری می‌پردازد بلکه ابزارها و روش‌های عملی برای سنجش و مداخله در مشکلات تحصیلی را نیز معرفی می‌کند.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

این کتاب برای دانشجویان رشته‌های مشاوره، روان‌شناسی، علوم تربیتی و معلمان، مشاوران تحصیلی مدارس و دانشگاه‌ها و همچنین والدینی که دغدغه‌ی پیشرفت تحصیلی فرزندان خود را دارند، مناسب است. افرادی که با مشکلاتی مانند افت تحصیلی، بی‌انگیزگی، اضطراب امتحان یا اهمال‌کاری مواجه‌اند، می‌توانند از مطالب این کتاب بهره ببرند.

بخشی از کتاب آسیب شناسی و مشاوره تحصیلی

«کیوان پسر ۱۶ ساله‌ای است که به دلیل افت تحصیلی و بد اخلاقی به اتفاق والدین به مشاور ارجاع داده شده است. مادر مشکل پسرش را اینگونه مطرح می‌کند:

پسر من خیلی مهربان و کمک‌کننده است. ارتباطش با من بهتر از پدرش است. تا کلاس سوم راهنمایی معدل زیر ۱۹ نداشته است، ولی این نتیجه را بدون ذره‌ای درس خواندن در خانه بدست آورده، هر چه یاد گرفته سرکلاس و در حین تدریس معلم بوده، همواره در طول سال باید با کیوان در مورد درس خواندن جر و بحث می‌کردم. وقتی به کلاس اول دبیرستان رفت کمی در دروس ریاضی و شیمی مشکل داشت. گهگاهی از مدرسه اطلاع می‌دادند که نمراتش در این دو درس افت داشته است. البته کیوان همیشه می‌گوید از درس‌های حفظی بیش از درس‌های مفهومی خوشش می‌آید. کلاس اول را با معدل ۱۷ تمام کرد و پس از آن بر سر انتخاب رشته با کیوان اختلاف نظر زیادی داشتیم.

پدر کیوان سرپرست یکی از بخش‌های یک شرکت صنعتی است با وجود اینکه در فرم هدایت تحصیلی کیوان به ترتیب اولویت رشته تجربی، ریاضی و ادبیات پیشنهاد شده بود، کیوان به پیشنهاد پدرش (که خودش در دبیرستان رشته ریاضی-فیزیک خوانده) ریاضی فیزیک را انتخاب کرد. خود کیوان هم هیچ شناختی از رشته‌ها نداشت و صرفاً به توصیه پدر رشته ریاضی را انتخاب کرد. از ابتدای سال دوم در دروس آمار، ریاضی و هندسه همچون سال قبل مشکلاتی داشت. البته کیوان همیشه دقیقه نودی بوده است و فکر می‌کنم علت افت تحصیلی‌اش بی‌برنامگی و اهمال‌کاری‌اش باشد. به همین دلیل معدل نیمسال اولش ۱۵ شد و چون از امتحانات دی ماه به بعد مطالعه‌اش خیلی کمتر شده و همینطور بد اخلاق‌تر، این نیمسال احتمالا خیلی از قبل بدتر خواهد شد. اگر بخواهم چند مورد از ویژگی‌های کیوان را بگویم، او پسر شلخته و بی‌نظمی است. همیشه دوست دارد نقاشی بکشد یا برای تفریح به صحرا یا باغ پدربزرگش برود.

کیوان مشکلش را بی‌علاقه بودن به درس‌های رشته ریاضی و جو رقابتی کلاس مطرح می‌کند. همچنین می‌گوید در بعضی کلاس‌ها اضطراب شدیدی دارد. با اینکه درس را خوب خوانده، اما برای جواب دادن در کلاس بخصوص در پرسش‌های شفاهی، اضطراب پیدا می‌کند. همچنین از آینده شغلی رشته ریاضی زیاد خوشش نمی‌آید.»