کتاب جریان های فکری و عاطفی کودکان و نوجوانان

کتاب جریان های فکری و عاطفی کودکان و نوجوانان نوشتهٔ جمشید جراره است و انتشارات آوای نور آن را منتشر کرده است.

درباره کتاب جریان های فکری و عاطفی کودکان و نوجوانان

واژهٔ جریان در فرهنگ لغت فارسی به معنای روان شدن آب یا هر چیز دیگر، و به وقوع پیوستن امری است.جریان فکری و عاطفی معادل واژه of consciousness stream به معنای جریان ایده‌ها، افکار و احساساتی است که فرد در زمان هشیاری تجربه کرده است.

جریان‌ها و چالش‌های فکری و عاطفی در بین انسان‌ها در جامعه، همانند آتش زیر خاکستر می‌مانند که به‌سادگی از بین نمی‌روند. بلکه آنها منتظرتد تا روزی نسیمی بوزد و خاکستر را کنار بزند و آتش مجددا و یا برای اولین بار روشن و برملا شود. در یک نگاه کلی تعداد چالش‌های فکری و عاطفی بین انسان‌ها به اندازه تعداد افراد هر جامعه است. به عبارتی دیگر هر فردی تفکر و احساس خاص خودش را دارد و این تفکر و احساس منحصربه‌فرد است. هر فردی با افراد دیگر متفاوت فکر می‌کند و دارای عواطف و احساسات خاص خودش است. 

در بین کودکان و نوجوانان مشغول به تحصیل نیز علاوه بر تفکر خاص و منحصربه‌فرد هر کودک و نوجوان، جریان‌های گوناگونی هم وجود دارد که افراد زیادی را در خود جای داده است. برای یک مربی یا پدر و مادر ضروری است که تا حدی نسبت به این جریان‌ها آگاهی داشته باشند و بدانند که فرزندانشان در معرض چه نوع چالش‌های فکری و عاطفی قرار دارند. گاهی بعضی از چالش‌های فکری و عاطفی ممکن است منفی باشند و برای رشد همه‌جانبه و به‌خصوص رشد فکری و عاطفی آنها مناسب نباشند. لذا آگاهی، شناخت و پیشگیری از عوارض چنین چالش‌هایی ضروری به نظر می‌رسد. 

کتاب جریان های فکری و عاطفی کودکان و نوجوانان در چهار فصل مجزا نگارش شده است. در فصل اول خوانندگان با مطالب کلی در مورد جریان‌های فکری و عاطفی، شامل مفهوم جریان، مفهوم روان، طبیعت و فرهنگ، ماهیت بشر، رابطه روان، طبیعت، فرهنگ، ایده‌ها و اندیشه‌ها آشنا خواهند شد.

در فصل دوم محتوای شناخت و تفکر، چگونگی تفکر مردم، اهداف تفکر، تفکرات خود آیند و کنترل شده، تحولات فکری و شناختی در کودکان و نوجوانان، نگرش و تغییر نگرش مورد بحث قرار گرفته است.

در فصل سوم محتوای عواطف و هیجانات، نقش عواطف و هیجانات در زندگی انسان، هیجانات خود آیند و کنترل شده، نقش عواطف و هیجانات در تفکرات و اندیشه‌ها، نقش عواطف در تصمیمات و انتخاب‌ها، تفاوت هیجانات در پسران و دختران، تاثیر عواطف بر حوزه‌های گوناگون زندگی بشری، و تحولات عاطفی و هیجانی در کودکان و نوجوانان مورد بحث قرار گرفته است.

آخرین فصل کتاب نیز تحولات جریان‌های فکری و عاطفی، نقش الگوهای تربیتی در شکل‌گیری جریان‌های عاطفی و فکری، نقش آموزش‌های رسمی و غیر رسمی بر جریان‌های فکری و عاطفی، پیش‌بینی تحولات جریان‌های فکری و عاطفی در سال‌های آینده، جریان‌های فکری و عاطفی و علایق موجود در کودکان و نوجوانان جامعه فعلی ایران، و نقش فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات در شکل‌گیری جریان‌های فکری و عاطفی در کودکان و نوجوانان را مورد مطالعه قرار داده است.

خواندن کتاب جریان های فکری و عاطفی کودکان و نوجوانان را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به روان‌شناسان حوزهٔ کودک و نوجوان پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب جریان های فکری و عاطفی کودکان و نوجوانان

«جالب است بدانید که در گذشته های دور، از واژه soul(به معنی روح) به عنوان مترادف psyche استفاده می‌شده است. افلاطون، بیش از دو هزار سال پیش، soul را به شکل دایره تعریف می‌کند؛ چون طبق مفاهیم هندسی، دایره هرگز ابتدا یا انتها ندارد. در عصر حاضر، به جای واژه soul، از واژه mind (به معنای ذهن) به عنوان مترادف psyche استفاده می‌شود و واژه behavior (به معنای رفتار) به عنوان واژه مرتبط با psyche به کار می‌رود. بنیان گذاران حوزه روان شناسی، برای تعریف واژه روان، از رویکردهای مختلفی استفاده کرده اند. وجه اشتراک همه رویکردهای فوق این است که در همه آنها، «روان» به عنوان یک واقعیت یا امر مسلم پذیرفته شده است.

بنظر می‌رسد که تاکنون تعریف جامعی برای روان توسط متخصصان ودانشمندان ارائه نشده است. فرهنگ لغت وبستر روان را"کار کرد ذهن به عنوان مرکز فکر، هیجان ورفتار وهشیاری وناهشیاری می‌داندکه به نوعی پاسخ بدن به محیط اجتماعی وجسمانی است».

ضرورت واهمیت تعریف روان بدین خاطراست که درفعالیت های تربیتی به ماکمک می‌کند تا دانش آموزان وفرزندان مان رابهتر بشناسیم ودر نتیجه کمک های بیشترو موثرتری نیز به آنها ارائه دهیم. طبیعی است که هرچه شناخت فرد ازخودش بیشتر باشد، در رفع مشکلاتش نیز باموفقیت عمل خواهد نمود. معلم، مشاور و روانشناس سروکارش با روح و روان انسانهاست. پس شناخت نسبی از روان ما را درشناخت بیشتر خود و در نتیجه برخوردمناسب وسالم تر باخود، دیگران ومحیط یاری می‌رساند. قبل از ارایه تعریفی مناسب از روان، بهتر است ابتدا به تفاوت روان با روح بپردازیم. ازنظر ما روان با روح متفاوت است اما بر روی همدیگر تاثیر وتاثر متقابل دارند. روان جلوه های مغز، قلب وجسم است و بامرگ فرد و متلاشی شدن جسم ازبین می‌رود. فرد زنده می‌خندد، گریه می‌کند، خوشحال می‌شود، ناراحت می‌شود، عصبانی وشرمگین می‌شود وغیرو، اما فرد مرده هیچکدام از این احساسات نام برده را ندارد. به عبارتی دیگر فرد مرده رفتاری ندارد که موضوع مطالعه قرار گیرد. اما روح حالتی است که با مرگ انسان ازبین نمی‌رود وهم چنان درعالم هستی یا ماوراء الطبیعه وجهان آخرت وجود دارد. روح همان چیزی است که خداوند در ابتدای خلقت، در کالبد خاکی انسان دمیده است. حال که تاحدی تفاوت روان را با روح متوجه شدیم به تعریف روان برمی گردیم وکمی بیشتر درمورد آن بحث می‌کنیم. ابتدا بهتراست به دسته بندی های نمودار زیر در مورد تعریف روان نگاهی بیندازیم:

از نظر ما، روان عبارت است از مجموعه ای از احساسات، شناخت ها، انگیزه وانگیزش، نگرش ها و رفتارهای انسان که به صورت هشیار یا ناهشیار توسط فرد تجربه می‌شود.»