کتاب آیین زندگی؛ اخلاق کاربردی

کتاب آیین زندگی؛ اخلاق کاربردی اثری از احمدحسین شریفی است. این کتاب به بررسی اخلاق در زندگی پرداخته است و جنبه‌های مختلف و متفاوت آن را به طور مفصل مورد کاوش قرار داده است. 

درباره کتاب آیین زندگی؛ اخلاق کاربردی

کتاب آیین زندگی؛ اخلاق کاربردی اثری از احمدحسین شریفی در باب اخلاق است. این کتاب که به عنوان یک کاب درسی برای دانشجویان تالیف شده است، به بررسی ابعاد و جنبه‌های مختلف و متفاوت اخلاق در زندگی می‌پردازد و آن را مورد کاوش و پژوهش قرار می‌دهد. در هر فصل از کتاب یکی از مباحث مربوط به اخلاق بیان شده است و با استناد به آیات قرآن و آثار بزرگان درباره آن مبحث توضیحاتی ارائه شده است. در انتهای هر بخش سوالاتی به جهت تعمق و تحقیق قرار داده شده است. 

علاوه بر این، این کتاب فهرستی از منابع مختلف نیز دارد که می‌تواند برای مطالعه اضافه‌تر درباره موضوعات و عمیق شدن در فصول کتاب و مباحث بیان شده، مفید واقع شود.

کتاب آیین زندگی؛ اخلاق کاربردی را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم 

علاقه‌مندان به مطالعه کتاب‌های مذهبی و همچنین دانشجویان رشته‌های معارف و الهیات را به خواندن کتاب آیین زندگی؛ اخلاق کاربردی دعوت می‌کنیم. 

بخشی از کتاب آیین زندگی؛ اخلاق کاربردی

اخلاق کاربردی در حقیقت زیر مجموعه اخلاق هنجاری است. به تعبیر دیگر، اخلاق کاربردی همان اخلاق هنجاری است؛ البته در حوزه‌های خاصی از زندگی فردی و اجتماعی. هر چند، روز به روز بر تعداد این حوزه‌ها افزوده می‌شود، به گونه‌ای که امروزه کمتر فعالیتی از فعالیت‌های روزمره بشری را می‌توان نام برد که به‌عنوان یکی از شاخه‌های اخلاق کاربردی مورد بررسی قرار نگرفته باشد و یا نتوان از آن در اخلاق کاربردی بحث کرد. اخلاق کاربردی در حقیقت درصدد آن است که کاربرد و اِعمال منظم و منطقی نظریه اخلاقی را در حوزه مسائل اخلاقی خاصی نشان دهد. مباحثی مانند اخلاق دانش‌اندوزی و علم‌آموزی، اخلاق پژوهش، اخلاق نقد، اخلاق گفتگو، اخلاق محیط زیست، اخلاق سیاست، اخلاق جنسی، اخلاق همسرداری و اخلاق معیشت را می‌توان از مباحث مربوط به اخلاق کاربردی به شمار آورد. اخلاق کاربردی شامل «اخلاق حرفه‌ای» نیز می‌شود. منظور از اخلاق حرفه‌ای، تأمل درباره ابعاد اخلاقی مسائل و موضوعاتی است که به مشاغل خاصی مربوط می‌شود؛ مانند اخلاق پزشکی، اخلاق تجارت، اخلاق روزنامه‌نگاری و امثال آن. گفتنی است که یکی از دغدغه‌های مهم اخلاق کاربردی، حل معضلات و تعارضات اخلاقی است. البته تنها دغدغه اخلاق کاربردی، برخلاف گمان برخی از نویسندگان، این نیست؛ هر چند حل معضلات اخلاقی جایگاه مهمی در اخلاق کاربردی دارد.

به طور خلاصه می‌توان گفت اخلاق کاربردی یا کاربستی، عبارت است از کاربرد و تطبیق استدلال‌ها، اصول، ارزش‌ها و ایده‌آل‌های اخلاقی درباره رفتارهای اخلاقی، اعم از رفتارهای فردی و اجتماعی، با توجه ویژه به معضلات و تعارضات اخلاقی. هدف از این نوع پژوهش نیز ارزش‌گذاری و ارزیابی اخلاقی و در نتیجه پذیرش یا انکار آن خط مشی‌ها و رفتارها است. بنابراین، هر یک از مکاتب اخلاقی، دارای اخلاق کاربردی خاص خود است. برای نمونه، اخلاق کاربردی پذیرفته مکتب سودگرایی، قدرت‌گرایی یا قراردادگرایی، با اخلاق کاربردی پذیرفته مکتب اخلاقی اسلام کاملاً متفاوت است؛ زیرا هر مکتبی بر اساس اصول و ضوابط اخلاقی خود به بررسی احکام اخلاقی در موارد خاص و ارائه راه حل برای موارد تعارض وظایف می‌پردازد.

نگاهی به میراث علمی عالمان برجسته جهان نشان می‌دهد که اخلاق و دانش اخلاق همواره مورد توجه اندیشمندان خیرخواه بشر بوده است. در هر عصر و مِصری کسانی بوده‌اند که برای هدایت و راهنمایی مردمان اندیشه کرده و با مجاهدت‌های علمی خود بازار مباحث اخلاقی را پر رونق داشته‌اند. آثار ارزشمندی مانند رسائل اخوان‌الصفا و خلاّن‌الوفا، السعادةُ و الاسعاد فی السیرةِ الانسانیةِ، تهذیب الاخلاق و تطهیر الاعراق، اخلاق ناصری، اوصاف الاشراف، احیاء علوم‌الدین، المحجةُ البیضاء فی تهذیب الاحیاء، المراقبات فی اعمال السنة، جامع السعادات و ده‌ها اثر خرد و کلان دیگر را می‌توان به‌عنوان نمونه‌هایی از میراث اخلاقی عالمان مسلمان برشمرد. البته، با وجود این تلاش‌های ارزنده، متأسفانه مباحث اخلاقی، در مقایسه با مباحث فقهی و کلامی و فلسفی، حجم اندکی از میراث علمی اندیشمندان گذشته و همچنین فعالیت‌های پژوهشی عالمان این روزگار را به خود اختصاص داده است. در عین حال، بیشتر افراد جامعه ما به دلایل مختلف با بسیاری از فضایل و رذایل اخلاقی آشنا هستند. مشکل عمده بسیاری از افراد این است که:

اولاً، راه انجام وظایف اخلاقی و چگونگی اِعمال احکام اخلاقی را به درستی نمی‌توانند تشخیص دهند. برای مثال، کسانی که مبتلا به رذیله غیبت هستند، بهتر از هرکس دیگری می‌دانند به چه بلایی گرفتارند؛ اما راه رهایی از این منجلاب را نمی‌دانند. کسانی که در آتش حسد و نفرت و کینه می‌سوزند، با تمام وجود خود سوزندگی این آتش را احساس می‌کنند، اما راه نجات از این آتش ایمان‌سوز و آخرت بر باد ده را نمی‌دانند.