بریده‌هایی از کتاب آیین زندگی؛ اخلاق کاربردی

روایات فراوانی در کتاب‌های روایی و اخلاقی ما وجود دارد. امام علی (ع)، می‌فرماید: انصاف موجب پیوند دل‌ها به یکدیگر می‌شود با رعایت انصاف است که دوستی میان دو نفر تداوم می‌یابد. و بر پایه انصاف است که دوستی

حق او را ضایع کرد: و حق برادرت را به اعتماد دوستی که با او داری ضایع مگردان، زیرا کسی که حق او را ضایع کنی دیگر برادر تو نخواهد بود. یکی از مهم‌ترین شرایط پایداری دوستی و معاشرت با دیگران، رعایت انصاف در حق آنان است.

امام کاظم (ع) می‌فرماید: لازم‌ترین دانش برای تو، دانشی است که تو را به صلاح قلبت راهنمایی کند و فساد آن را برایت آشکار سازد

«اگر تو نفس خود را به کاری مشغول نسازی او تو را مشغول خواهد کرد.»

روزی شخصی بر فراز منبر مشغول سخنرانی بود، یکی از مستمعان، پرسشی را طرح کرد. گوینده در پاسخ گفت: «جواب این مسئله را نمی‌دانم.» سؤال‌کننده ناراحت شد و گفت: «تو که نمی‌دانی چرا بر بالای منبر رفته‌ای؟» گوینده پاسخی حکیمانه داد: «من به اندازه‌ای می‌دانم که بتوانم چند پله منبر را بالا روم، اما اگر بنا بود که به اندازه مجهولاتم بالا روم، در آن صورت باید تا آسمان‌ها بالا می‌رفتم!»

به قول سعدی: «برادر که در بند خویش است، نه برادر و نه خویش است.»

محقق راستین، کسی است که خود را تابع حاصل تحقیق بداند و نه حاصل تحقیق را تابع خودش.

واژه «اخلاق» جمع «خلق» است که در لغت به معنای «سرشت و سجیه» آمده است؛ اعم از سجایای نیکو و پسندیده، مانند راست‌گویی و پاکدامنی، یا سجایای زشت و ناپسند، مانند دروغ‌گویی و آلوده‌دامنی. در عموم کتاب‌های لغوی، این واژه با واژه «خَلق» هم‌ریشه شمرده شده است. خُلق زیبا به معنای بهره‌مندی از سرشت و سجیه‌ای زیبا و پسندیده و خَلق زیبا به معنای داشتن آفرینش و ظاهری زیبا و اندامی موزون و هماهنگ است

این بخش از مطالعات و پژوهش‌های اخلاقی که «اخلاق دستوری» نیز نامیده شده اس

«اگر توانسته‌ام [افق را] اندکی دورتر از دیگران بنگرم، بدان سبب است که بر شانه‌های غولان ایستاده‌ام»

«اگر توانسته‌ام [افق را] اندکی دورتر از دیگران بنگرم، بدان سبب است که بر شانه‌های غولان ایستاده‌ام»

«دانش را بیاموزید هر چند که در چین باشد»

هر کس خود را چهل روز برای خدا خالص کند، چشمه‌های حکمت از قلب او بر زبانش جاری خواهد شد

امام علی (ع) نیز محبت به مردمان را نیمی از عقل شمرده‌اند.

ریشه تقلید در مسائل جزئی و فرعی، و منشأ اصلی مدپرستی و مدگرایی، خودباختگی فکری و تقلید در اندیشه و مسائل کلی است: چون مقلّد بود عقل اندر اصول دان مقلّد در فروعش ای فضول

کسی که برای رضای الهی در پی کسب دانش باشد، هر بابی از دانش که برای او گشوده می‌شود، ذلت و خودکم‌بینی‌اش در برابر خودش، تواضعش در برابر مردم، ترسش در برابر خداوند و تلاشش در امور دینی افزایش می‌یابد

کسی که برای رضای الهی در پی کسب دانش باشد، هر بابی از دانش که برای او گشوده می‌شود، ذلت و خودکم‌بینی‌اش در برابر خودش، تواضعش در برابر مردم، ترسش در برابر خداوند و تلاشش در امور دینی افزایش می‌یابد. چنین شخصی از علمش بهره می‌برد، پس شما نیز از علم او بهره گیرید.

با نقش کار در شکل‌گیری شخصیت فردی و اجتماعی انسان و بهداشت روانی او آشنا شود؛ ضمن آشنایی با دیدگاه اسلام درباره ارزشمندی کار و کارگر و بی‌ارزشی بیکاری و بیکاران، هیچ کاری را تحقیر نکند و هیچ لحظه‌ای را به بطالت نگذراند؛

۲ - ۱. اخلاق توصیفی اخلاق توصیفی، همان گونه که از نامش پیدا است، به توصیف و معرفی اخلاقیاتِ افراد، گروه‌ها و جوامع مختلف می‌پردازد. در پژوهش‌های توصیفی، صرفا در پی توصیف و گزارش از اخلاقیات خاصی هستیم. این‌گونه پژوهش با روش تاریخی و نقلی صورت می‌گیرد و هدف از آن صرفا آشنایی با نوع رفتار اخلاقی فرد یا جامعه‌ای خاص است و نه تحلیل عقلی و فلسفی اخلاقیات گزارش شده و یا توصیه و ترغیب افراد به عمل بر طبق آنها و یا اجتناب از آن‌ها. این مطالعات را معمولاً، جامعه‌شناسان، مردم‌شناسان و مورخان صورت می‌دهند.

«من برای تعلیم فرستاده شده‌ام»

به درستی که برای آموزگار خوبی‌ها، جنبندگان زمین و ماهیان دریا و جانداران فضا و همه آسمانیان و زمینیان طلب مغفرت می‌کنند؛ و به درستی که یاددهنده و یادگیرنده دارای پاداشی یکسان‌اند؛ روز قیامت، همچون دو اسب مسابقه، دوشادوش یکدیگر می‌آیند.

به سمت انجام کار حرک

امام صادق (ع) می‌فرماید: دوستی دارای شرایط و حدودی است. اگر کسی همه آن شرایط را داشته باشد، کمال صداقت و دوستی را دارد و اگر کسی تنها برخی از آنها را داشته باشد، هرچند دوست نامیده می‌شود، اما کمال صداقت و دوستی را ندارد و اگر کسی هیچ یک از آنها را نداشته باشد، چیزی از دوستی را ندارد و اصلاً نباید او را دوست نامید: ‫۱. ظاهر و باطن دوست باید یکسان باشد؛ ‫۲. افتخارات دوستش را افتخار خود و شکست‌های او را شکست خود بداند؛ ‫۳. ثروت و قدرت، رفتار او را با دوستش تغییر ندهد؛ ‫۴. چیزی را از دوستش دریغ نورزد؛ ‫۵. در سختی‌ها دوست خود را رها نکند.۳۱۲

بوده است و در این‌باره پیامبر بزرگ اسلام نی

بوده است و در این‌باره پیامبر بزرگ اسلام نی

واژه «اخلاق» جمع «خلق» است که در لغت به معنای «سرشت و سجیه» آمده است؛ اعم از سجایای نیکو و پسندیده، مانند راست‌گویی و پاکدامنی، یا سجایای زشت و ناپسند، مانند دروغ‌گویی و آلوده‌دامنی. در عموم کتاب‌های لغوی، این واژه با واژه «خَلق» هم‌ریشه شمرده شده است. خُلق زیبا به معنای بهره‌مندی از سرشت و سجیه‌ای زیبا و پسندیده و خَلق زیبا به معنای داشتن آفرینش و ظاهری زیبا و اندامی موزون و هماهنگ است.