کتاب درآمدی انتقادی بر شعر معاصر عربی

درآمدی انتقادی بر شعر معاصر عربی نوشته محمدمصطفی بدوی و رحیم کوشش نگاهی نقادانه به شعر معاصر جهان عرب دارد.

 درباره کتاب درآمدی انتقادی بر شعر معاصر عربی

این کتاب مبتنی بر سخنرانی‌هایی است که در باب شعر معاصر عربی در زمان‌های مختلف در دانشگاه آکسفورد ایراد شده است. این کتاب نه یک تاریخ کامل، بلکه مقدمه‌ای انتقادی برای مطالعه این موضوع است. 

در این کتاب نویسنده به آثار همه شاعران عربی‌گوی مدرن نپرداخته زیرا انجام چنین کاری نیازمند تألیف کتاب بزرگی است که ممکن است حجم آن چندین برابر حجم این کتاب باشد. با در نظر گرفتن محدودیت‌های موجود، در این بررسی، به جای فراهم آوردن فهرست کامل از نام‌ها، شیوه‌ای انتخاب شده که تا اندازه‌ای داری رویکردی نسبی است. 

نمونه‌ها نیز از میان آثار چند شاعر برجسته انتخاب شده است که تصور می‌شود یا اهمیت بیشتری دارند یا در سروده‌های آنها تازگی‌ها و تفاوت‌هایی دیده می‌شود که تا اندازۀ زیادی می‌تواند نشان‌دهندۀ عملکردها و حرکت‌های جدیدی باشد. 

 خواندن کتاب درآمدی انتقادی بر شعر معاصر عربی را به چه کسانی پیشنهاد می کنیم

 پژوهشگران و دانشجویان ادبیات عربی و به طور کلی دوست‌داران ادبیات عرب

 بخشی از کتاب درآمدی انتقادی بر شعر معاصر عربی

ادبیات عربی در واکنش نشان دادن به تغییراتی که در سدهٔ نوزدهم در جهان عرب اتفاق می‌افتاد، شتاب چندانی نشان نمی‌داد. اقتباس از نمونه‌های ادبی غرب بسیار دیرتر از پذیرش فناوری غرب یا حتی اندیشهٔ غرب به وقوع پیوست. با وجود آن که شعر معاصر عرب تا اندازهٔ زیادی تأثیرپذیری خود از ادبیات غرب را نشان داد، قصیدهٔ سنتی عرب در قیاس با دیگر گونه‌های شعر، کمتر و دیرتر تحت تأثیر آن قرار گرفت و البته این به هیچ‌وجه عجیب نیست. شعر، دقیق‌ترین، لطیف‌ترین و پیچیده‌ترین شکل ادبی است و از این رو درک آن برای خوانندهٔ بیگانه، مسائل و مشکلات بسیاری همراه دارد. این امر نه تنها نیازمند یک آگاهی دقیق و زنده از زبان است، بلکه تا اندازهٔ زیادی با سازگاری احساسی ـ عاطفی کامل خواننده با آن یا آموزش دوبارهٔ حساسیت او در این مورد نیز در ارتباط است. گذشته از این، اعراب همواره به شعر خود می‌بالند و آن را بزرگ‌ترین و مناسب‌ترین شکل بیان ادبی خود می‌شمارند. آنها تا مدت‌ها نتوانستند در شرایط جدید خود را برای بیان تجربه‌هایشان با زبانی غیر از آنچه از دیرباز به صورت سنتی برای آنها باقی مانده بود، سازگار کنند.

تا پایان سدهٔ نوزدهم، حتی نویسندگانی می‌بینیم که با وجود آشنایی با ادبیات غرب، با اطمینان ادعا می‌کنند که شعر عربی از تمام جهات بر شعر غرب برتری دارد و از این رو نیاز ندارد چیزی از آن بیاموزد. در راستای همین تفکر است که مویلیحی که مخالفتی با تجربهٔ نثر تخیلی نداشت، شاعر جوان روزگار خود، شوقی، را به خاطر اشارهٔ او در مقدمهٔ نخستین جلد از اشعارش ـ که با عنوان «الشوقیات» در ۱۸۹۸ منتشر شد ـ به بهره‌گیری از مطالعات خود در شعر فرانسه سرزنش می‌کند.