کتاب سیاست و حکومت (دفتر بیست و نهم)

سیاست و حکومت (دفتر بیست و نهم) از مجموعه چلچراغ حکمت کانون اندیشه جوان است. این مجموعه، اندیشه‌ها و نظریات استاد شهید، مرتضی مطهری را برای نسل جوان مشتاق به اندیشه‌های این مرد بزرگ گردآوری کرده است.

علامه شهید مرتضی مطهری، به‌عنوان یک چارچوب فکری جامع، معتدل، سالم، عقلانی و قوام‌بخش، می‌تواند جوان امروز و فردای ما را به مسیری مطمئن رهنمون سازد. اصالت، خلاقیت، انصاف، اتقان، رسایی قلم، روانی متن، پاسخ به نیازهای زمانه، ارائهٔ یک منظومه فکری منسجم، نقد منصفانه و دفاع قاطعانه از یافته‌ها و مواضع فکری خویش، از شاخصه‌هایی است که اندیشه‌های علامهٔ شهید را دوام و جلا بخشیده است.

درباره مجموعه چلچراغ حکمت

در مجموعه چلچراغ حکمت که هر جلدش به یکی از اندیشه‌های استاد مطهری می‌پردازد کوشش شده است هر کتاب به تنهایی یک موضوع مستقل را دنبال کند؛ اصل بر به‌گزینی باشد و دیدگاه استاد به‌صورت موضوعی، از تمام آثار مکتوب و همچنین یادداشت‌های منتشر شده، چکیده‌سازی شود؛ دخل و تصرف نگارنده در حد گردآوری، اقتباس، تلخیص، تلفیق و تنظیم مطالب، در ساختاری مشخص و با یک فصل‌بندی نو و جذاب باشد؛ رعایت امانت و حفظ اصالت قلم و بیان استاد، محور تدوین هر اثر قرار بگیرد؛ برای اتقان و اعتبار اثر, همهٔ مطالب به آثار مکتوب شهید مطهری مستند شود و در پاورقی‌ها, خواننده بر حسب مورد به مجموعهٔ آثار، یادداشت‌ها و یا آثار مستقل استاد ارجاع داده شود؛ توضیحات نگارنده، جدای از متن و در مقدمه یا پس‌گفتار ارائه شود.

مجموعه کتاب‌های چلچراغ حکمت برای چه کسانی مناسب است

مخاطبان این مجموعه کتاب‌ها همان‌طور که در پیشگفتار این مجموعه آمده، نسل جوان حقیقت‌جو و پرسشگر امروزی است.

جملاتی از کتاب سیاست و حکومت (دفتر بیست و نهم) در مجموعه چلچراغ حکمت

سیاست، در لغت عرب از مادهٔ «ساس» و «سوس» اشتقاق یافته و یکی از معانی آن اداره، سرپرستی و ریاست است که وقتی به حاکم و متولی حکومتی نسبت داده شود، مقصود اداره و سرپرستی امور کشور در سطح کلان است. این معنا در روایات نیز به‌کار رفته است: پیامبران امور بنی‌اسرائیل را سیاست‌گذاری و اداره می‌کردند.

در روایت دیگر، سیاست و وصف آن یعنی سائس و سیاست‌گذار، که جمع آن «ساسه» است، به امامان نسبت داده شده است: ما سیاست‌مداران شهرها و کشور هستیم.

سیاست در اصطلاح رایج دارای دو معنا است؛ الف) تدبیر و ادارهٔ امور از روی اصول درست و مشروع؛ ب) مدارا، انعطاف‌پذیری، غدر، فریب و خدعه از روی مصلحت‌اندیشی؛ هر چند نادرست و نامشروع. حاکمان و سیاست‌مداران غیردینی، نوعاً سیاست به معنای دوم را در حکومت‌های خود به‌کار می‌بندند که نمونهٔ بارز آن معاویه است که در جنگ و مقابله با حضرت علی (ع) از آن سیاست، نهایت استفاده را کرد. اما حاکمان دینی و انسان‌های دارای وجدان پاک از به‌کاربردن سیاست به معنای دوم، هر چند به ضرر و زیان خود اجتناب ورزیده و خود عامل به سیاست به معنای درست و مشروع آن بوده و به آن نیز سفارش می‌کنند. حضرت علی (ع)، نمونهٔ بارز حاکم دینی است که کوشید از به‌کاربردن سیاست به معنای حیله، خدعه و فریب خودداری کند. در مقابل سیاست علی (ع)، معاویه با انواع حیله و فریب خود را زیرک، باهوش و به اصطلاح سیاست‌مدار نشان می‌داد، حضرت در توبیخ و سرزنش چنین سیاستی یادآور می‌شود که اولاً، چنین روشی به معنای زیرکی و باهوشی نیست و ثانیاً، خود نیز بر آن قادر و توانا است، لکن وجدان و روح انسانی چنین مشربی را به حضرت اجازه نمی‌دهد. حضرت خود در این‌باره می‌فرماید:

به خدا قسم، اشتباه می‌کنید، معاویه از من زیرک‌تر نیست، او دغل‌باز و فاسق است، من نمی‌خواهم دغل‌بازی بکنم، من نمی‌خواهم از جاده حقیقت منحرف شوم، اگر نبود که خدا دغل‌بازی را دشمن می‌دارد، آن وقت می‌دیدید که زیرک‌ترین مردم دنیا علی است.

 فهرست کتاب سیاست و حکومت (دفتر بیست و نهم)

پیشگفتار

درآمد

فصل اول: دین و سیاست

فصل دوم: دین و حکومت

فصل سوم: دین و حاکم

فصل چهارم: تحلیل نظریهٔ «جمهوری اسلامی»

پس‌گفتار

برای مطالعهٔ بیشتر

کتابنامه

یادداشت‌ها