کتاب امر به معروف و نهی از منکر (دفتر بیست و هشتم)

امر به معروف و نهی از منکر دفتر بیست و هشتم از مجموعه چلچراغ حکمت کانون اندیشه جوان است. این مجموعه، اندیشه‌ها و نظریات استاد شهید، مرتضی مطهری را برای نسل جوان مشتاق به اندیشه‌های این مرد بزرگ گردآوری کرده است.

علامه شهید مرتضی مطهری، به‌عنوان یک چارچوب فکری جامع، معتدل، سالم، عقلانی و قوام‌بخش، می‌تواند جوان امروز و فردای ما را به مسیری مطمئن رهنمون سازد. اصالت، خلاقیت، انصاف، اتقان، رسایی قلم، روانی متن، پاسخ به نیازهای زمانه، ارائهٔ یک منظومه فکری منسجم، نقد منصفانه و دفاع قاطعانه از یافته‌ها و مواضع فکری خویش، از شاخصه‌هایی است که اندیشه‌های علامهٔ شهید را دوام و جلا بخشیده است.

خلاصه مجموعه چلچراغ حکمت

در مجموعه چلچراغ حکمت که هر جلدش به یکی از اندیشه‌های استاد مطهری می‌پردازد کوشش شده است هر کتاب به تنهایی یک موضوع مستقل را دنبال کند؛ اصل بر به‌گزینی باشد و دیدگاه استاد به‌صورت موضوعی، از تمام آثار مکتوب و همچنین یادداشت‌های منتشر شده، چکیده‌سازی شود؛ دخل و تصرف نگارنده در حد گردآوری، اقتباس، تلخیص، تلفیق و تنظیم مطالب، در ساختاری مشخص و با یک فصل‌بندی نو و جذاب باشد؛ رعایت امانت و حفظ اصالت قلم و بیان استاد، محور تدوین هر اثر قرار بگیرد؛ برای اتقان و اعتبار اثر, همهٔ مطالب به آثار مکتوب شهید مطهری مستند شود و در پاورقی‌ها, خواننده بر حسب مورد به مجموعهٔ آثار، یادداشت‌ها و یا آثار مستقل استاد ارجاع داده شود؛ توضیحات نگارنده، جدای از متن و در مقدمه یا پس‌گفتار ارائه شود.

مجموعه کتاب‌های چلچراغ حکمت برای چه کسانی مناسب است

مخاطبان این مجموعه کتاب‌ها همان‌طور که در پیشگفتار این مجموعه آمده، نسل جوان حقیقت‌جو و پرسشگر امروزی است.

جملاتی از کتاب امر به معروف و نهی از منکر (دفتر بیست و هشتم) در مجموعه چلچراغ حکمت

امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر یعنی چه؟ یعنی همدردی، همبستگی، همکاری، همگامی، تعرف (شناسایی)، آگاهی، قدرت.

از منظری دیگر می‌توان امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر را نوعی مشارکت در دفاع از حقوق دانست. در اسلام دو نوع دفاع از حق داریم:

یکی دفاع از حق به معنای حقیقت، و دیگر دفاع از حق به معنای حقوق اجتماعی.

آنجا که حقایقی در اجتماع پایمال می‌شود، پای امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر، مبارزه با منکرات و ترویج و اشاعه آنچه که اسلام آن را نیک می‌شناسد، در میان می‌آید. چنین دفاعی در عرصهٔ حقوق فردی و اجتماعی افراد نیز مطرح است.

در اندیشهٔ اسلامی علاوه بر اصطلاح امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر می‌توان کلیدواژه‌های دیگری را نیز شناسایی کرد. یکی از این واژه‌ها «النصیحه» است. «نُصح» در مقابل «غش» است. نصح، به معنی خالص شدن و خالص کردن است. «نَصَحَ العسل» یعنی عسل را صاف و خالص کرد. نُصح، چنان که در مجمع‌البحرین آمده است، به معنای اخلاص عمل از غش می‌باشد. نصیحیت در باب امربه‌معروف غالباً با تعبیر النصیحه لائمةالمسلمین آمده و به خیرخواهی ترجمه شده است. این تعبیر در روایت‌ها بسیار کاربرد داشته است. در خطبه‌ای در نهج‌البلاغه حضرت علی (ع)، نصیحت را جزو حقوق متقابل مردم و حاکم اعلام کرده است:

مرا بر شما حقی است و شما را نیز بر من حقی است. حق شما بر من این است که برای شما خیرخواهی و دلسوزی کنم، و ... اما حق من بر شما آن است که در بیعت خود وفادار بمانید، و در حضور و غیاب من خیرخواه من باشید.

فهرست کتاب امر به معروف و نهی از منکر (دفتر بیست و هشتم)

پیشگفتار

درآمد

فصل اول: کلیات

مفهوم‌شناسی امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر

اهمیت و جایگاه امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر در اسلام

امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر از دیدگاه مذاهب اسلامی

فصل دوم: ابعاد و شیوه‌های امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر

فصل سوم: شرایط امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر

فصل چهارم: آسیب‌شناسی امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر

۱. سستی در امربه‌معروف و بی‌تفاوت شدن

۲. واگذاری به یکدیگر

۳. شناخت نادرست از معروف و منکر

۴. ترویج نادرست امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر

فصل پنجم: آثار ترک امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر

۱. اعلان جنگ با خداوند

۲. تسلط اشرار

۳. عدم استجابت دعا

۴. قلب فطرت انسانی

۵. تنزل تمدنی

۶. مسئولیت همگانی گسترش گناه

۷. داشتن سرنوشت مشترک با فاعلان منکر

پس‌گفتار

برای مطالعهٔ بیشتر

کتابنامه

یادداشت‌ها