بریده‌هایی از کتاب امر به معروف و نهی از منکر (دفتر بیست و هشتم)

صلاحیت این را دارند که مصلح اجتماعی باشند؛ آنهایی که اول صالح شده‌اند بعد می‌خواهند مصلح باشند»

طبق روایت‌های اسلامی, امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر سه مرحله دارد: «مرحلهٔ قلب، مرحلهٔ زبان، مرحلهٔ ید و عمل». البته گاه سوء تفاهمی نسبت به این مراحل وجود دارد. ما معمولاً از مرحلهٔ قلب به‌جای آنکه اخلاص و حسن نیت و علاقه به سرنوشت مسلمانان را درک کنیم، جوش و خروش و عصبانیت‌های بی‌جا می‌فهمیم؛ و از مرحلهٔ زبان به‌جای آنکه بیان‌های روشن کننده و منطقی بفهمیم، موعظه‌ها و پندهای تحکم‌آمیز می‌فهمیم؛ و از مرحلهٔ ید و عمل هم به‌جای تبلیغ عملی و حسن عمل و همچنین تدابیر عملی بفهمیم، تنها این مطلب را فهمیده‌ایم که باید اعمال زور کرد.

در فقه خوارج، امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر، یک تعبد محض است. یعنی انسان حق ندارد حساب و منطق را در آن وارد کند. او باید کورکورانه و چشم بسته، امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر کند ولو یقین دارد که در اینجا سرمایه را مصرف می‌کند و سودی هم نمی‌برد. می‌گوید به ما مربوط نیست، خدا گفته تو باید به هر حال امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر کنی.

مظاهری در این اواخر به نام امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر در زندگی اجتماعی ما پیدا شده که باید گفت اگر معنای امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر این است، خوب است متروک بماند.