کتاب تجددشناسی و غرب شناسی

کتاب تجددشناسی و غرب‌شناسی (حقیقت‌های متضاد) نوشته حسین کچویان اثری پژوهشی و تحلیلی درباره نسبت میان تجدد، غرب و امکان غرب‌شناسی در ایران معاصر است. این کتاب توسط نشر امیرکبیر منتشر شده و حاصل گسترش یک مقاله اولیه است که نویسنده آن را به‌عنوان درآمدی بر حوزه مطالعاتی غرب‌شناسی در ایران تدوین کرده است. کچویان در این اثر، با رویکردی انتقادی و تحلیلی، به بررسی تمایز میان تجددشناسی و غرب‌شناسی می‌پردازد و تلاش می‌کند شرایط و الزامات امکان غرب‌شناسی را در فضای فکری ایران پس از انقلاب اسلامی واکاوی کند. او با مرور روندهای تاریخی و نظریه‌های غربی و شرقی درباره تجدد، به دنبال تبیین جایگاه و معنای غرب‌شناسی به‌عنوان حوزه‌ای مستقل و متمایز از تجددشناسی است. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب تجددشناسی و غرب شناسی

کتاب تجددشناسی و غرب‌شناسی نوشته حسین کچویان اثری تحلیلی درباره نسبت میان تجدد، غرب و امکان غرب‌شناسی در ایران است. این کتاب با تمرکز بر تمایز میان دو حوزه تجددشناسی و غرب‌شناسی، به بررسی ریشه‌ها، تحولات و پیامدهای این دو رویکرد در تاریخ اندیشه و جامعه ایران می‌پردازد. کچویان با مرور سیر تاریخی مواجهه ایران و شرق با غرب، سه دوره اصلی در تجددشناسی شرقیان را شناسایی کرده و نشان داده است که غرب‌شناسی به معنای دقیق و مستقل آن، تنها در دوره اخیر و پس از انقلاب اسلامی امکان ظهور یافته است. ساختار کتاب از مقدمه‌ای درباره ضرورت و اهمیت غرب‌شناسی آغاز می‌شود و سپس با تحلیل روندهای نظری و تاریخی تجددشناسی در غرب و شرق، به بررسی شرایط امکان غرب‌شناسی و الزامات نهادی و معرفتی آن می‌پردازد. نویسنده با نقد رویکردهای رایج در علوم انسانی و اجتماعی ایران، تأکید کرده است که بخش عمده آنچه به‌عنوان علم در ایران آموزش داده می‌شود، در واقع بازتولید نظریه‌ها و دانش غربی است و بدون تمایزگذاری روشن میان تجددشناسی و غرب‌شناسی، امکان شکل‌گیری حوزه‌ای مستقل و معنادار به نام غرب‌شناسی وجود ندارد. در نهایت، کتاب به این پرسش می‌پردازد که چگونه می‌توان از دل تجددشناسی غربی و با عبور از آن، به غرب‌شناسی به‌عنوان یک حوزه مطالعاتی مستقل دست یافت.

خلاصه کتاب تجددشناسی و غرب شناسی

کتاب تجددشناسی و غرب‌شناسی با طرح این پرسش آغاز می‌شود که چه تفاوتی میان تجددشناسی و غرب‌شناسی وجود دارد و چرا این تمایز برای فضای فکری ایران اهمیت دارد. نویسنده ابتدا توضیح می‌دهد که غرب‌شناسی به‌عنوان یک حوزه مطالعاتی مستقل، برخلاف تصور رایج، موضوعی جدید نیست و ریشه در مواجهه تاریخی شرق با غرب دارد. با این حال، او تأکید می‌کند که آنچه تاکنون در ایران و بسیاری از جوامع غیرغربی به‌عنوان غرب‌شناسی شناخته شده، در واقع بازتولید و تکرار نظریه‌ها و دانش غربی درباره تجدد بوده است و فاقد تمایز معرفتی و روشی با تجددشناسی است. در ادامه، کچویان سه دوره اصلی در تاریخ تجددشناسی شرقیان را شناسایی می‌کند: دوره نخست که با تقلید و پذیرش کامل تجدد غربی همراه است؛ دوره دوم که با گرایش منفی و انتقادی نسبت به تجدد و غرب مشخص می‌شود؛ و دوره سوم که با تلاش برای شکل‌دهی به غرب‌شناسی مستقل و آگاهی به تمایز آن از تجددشناسی همراه است. نویسنده نشان می‌دهد که تنها در دوره سوم، به‌ویژه پس از انقلاب اسلامی، امکان طرح پرسش‌های متمایز غرب‌شناسانه و تأسیس حوزه‌ای مستقل برای غرب‌شناسی فراهم شده است. کتاب سپس به بررسی روندهای نظری تجددشناسی در غرب می‌پردازد و نشان می‌دهد که چگونه نظریه‌های غربی درباره تجدد، از فلسفه تاریخ تا جامعه‌شناسی، عمدتاً بر محوریت عقلانیت و علم استوار بوده‌اند و تجدد را به‌عنوان نقطه اوج و پایان تاریخ بشری تلقی کرده‌اند. کچویان با نقد این رویکرد، تأکید می‌کند که پذیرش بی‌چون‌وچرای تجدد به‌عنوان پیروزی عقل در تاریخ، مانعی جدی در برابر امکان غرب‌شناسی مستقل ایجاد کرده است. در بخش پایانی، نویسنده شرایط و الزامات امکان غرب‌شناسی را بررسی می‌کند و بر ضرورت ایجاد منظری بیرون از تجدد برای فهم غرب تأکید دارد. او معتقد است که بدون این تمایز معرفتی و روشی، غرب‌شناسی به معنای واقعی شکل نمی‌گیرد و صرفاً به تکرار و بازتولید دانش غربی محدود می‌شود.

چرا باید کتاب تجددشناسی و غرب شناسی را بخوانیم؟

این کتاب با رویکردی تحلیلی و انتقادی، به یکی از مهم‌ترین مسائل فکری و تاریخی ایران معاصر می‌پردازد: تمایز میان تجددشناسی و غرب‌شناسی و امکان شکل‌گیری حوزه‌ای مستقل برای فهم غرب. نویسنده با بررسی دقیق روندهای تاریخی و نظری، نشان داده است که بسیاری از آنچه به‌عنوان علم و دانش در ایران آموزش داده می‌شود، در واقع بازتابی از تجددشناسی غربی است و بدون تمایزگذاری روشن، امکان غرب‌شناسی مستقل وجود ندارد. مطالعه این کتاب به درک بهتر نسبت ایران با غرب، نقد رویکردهای رایج در علوم انسانی و اجتماعی و بازاندیشی در مبانی معرفتی و روشی این حوزه‌ها کمک می‌کند. همچنین، کتاب برای کسانی که دغدغه فهم تحولات فکری و تمدنی ایران و جهان معاصر را دارند، فرصتی برای تأمل و بازنگری در پیش‌فرض‌های رایج فراهم می‌آورد.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

خواندن این کتاب به پژوهشگران و دانشجویان علوم انسانی و اجتماعی، علاقه‌مندان به مباحث فلسفه تاریخ، مطالعات تمدنی و نقد تجدد، و کسانی که دغدغه فهم نسبت ایران و غرب یا بازاندیشی در مبانی معرفتی علوم انسانی را دارند پیشنهاد می‌شود.