کتاب یولیانوس

کتاب یولیانوس نوشته‌ی فیلیپ فریمن با ترجمه‌ی محمد ملکی، روایتی مستند و پژوهش‌محور از زندگی و سلطنت واپسین امپراتور پاگان روم است. این اثر با تکیه‌بر منابع تاریخی و آثار به‌جامانده از خود یولیانوس و معاصرانش، به بررسی فرازونشیب‌های زندگی این شخصیت بحث‌برانگیز می‌پردازد؛ کسی که در میانه‌ی کشاکش دین و قدرت، تلاش کرد آیین‌های باستانی روم را در برابر موج مسیحیت احیا کند. کتاب، ضمن روایت زندگی شخصی و سیاسی یولیانوس، به زمینه‌های اجتماعی، مذهبی و فلسفی عصر او نیز توجه دارد و تصویری چندلایه از امپراتوری روم در قرن چهارم میلادی ارائه می‌دهد. نشر مروارید آن را منتشر کرده است. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب یولیانوس

کتاب یولیانوس اثر فیلیپ فریمن، به زندگی و سلطنت یکی از جنجالی‌ترین امپراتوران روم می‌پردازد؛ مردی که در میانه‌ی قرن چهارم میلادی، در اوج قدرت مسیحیت، کوشید آیین پاگان را احیا کند. نویسنده با رویکردی تحلیلی و با بهره‌گیری از اسناد، نامه‌ها، آثار ادبی و تاریخی، و حتی سکه‌ها و کتیبه‌های دوران یولیانوس، تصویری چندوجهی از این شخصیت ارائه داده است. ساختار کتاب بر پایه‌ی روایت زندگی یولیانوس از کودکی تا مرگ، و همچنین بررسی زمینه‌های تاریخی، اجتماعی و مذهبی آن دوران استوار است. فریمن تلاش کرده است تا از خلال روایت‌های متناقض و گاه جانبدارانه‌ی منابع مسیحی و پاگان، به تصویری متعادل و مستند از یولیانوس برسد. کتاب نه‌تنها به فرازونشیب‌های زندگی شخصی و سیاسی او می‌پردازد، بلکه تحولات فکری، فلسفی و مذهبی عصر را نیز در بستر رخدادهای امپراتوری روم بررسی می‌کند. این اثر برای علاقه‌مندان به تاریخ باستان، دین‌پژوهی و فلسفه‌ی سیاسی، منبعی غنی و قابل‌تأمل به‌شمار می‌آید.

خلاصه کتاب یولیانوس

کتاب یولیانوس با شرح زندگی امپراتوری آغاز می‌شود که در خانواده‌ای مسیحی و سلطنتی به دنیا آمد اما سرنوشتش او را به سوی مخالفت با دین رسمی زمانه سوق داد. یولیانوس، پس از قتل پدر و خانواده‌اش به‌دست عمویش کنستانتیوس، سال‌های کودکی و نوجوانی را در انزوا و تحت نظارت شدید گذراند. او در این دوران، همزمان با آموزش‌های مسیحی، به فلسفه و ادبیات یونان باستان علاقه‌مند شد و به‌تدریج به سوی آیین پاگان گرایش پیدا کرد. پس از مرگ برادرش گالوس و باقیماندن به‌عنوان تنها بازمانده‌ی خانواده، یولیانوس به‌عنوان سزار به گل فرستاده شد تا با تهدیدهای ژرمنی مقابله کند. او با وجود بی‌تجربگی نظامی، موفق شد با رهبری و تدبیر، جایگاه خود را تثبیت کند و محبوبیت به‌دست آورد. در این میان، رابطه‌ی پرتنش او با کنستانتیوس و رقابت‌های درون‌خانوادگی، زمینه‌ساز کشمکش‌های سیاسی شد. یولیانوس پس از مرگ کنستانتیوس، به‌عنوان امپراتور روم تاج‌گذاری کرد و تلاش کرد آیین‌های باستانی را احیا کند و حمایت امپراتوری از مسیحیت را کاهش دهد. این سیاست‌ها، واکنش‌های تند هر دو جناح مسیحی و پاگان را برانگیخت و سلطنت کوتاه او را به یکی از دوره‌های پرتنش تاریخ روم بدل کرد. کتاب، ضمن روایت این رویدادها، به تأثیرات فکری، فلسفی و مذهبی یولیانوس و جایگاه او در تاریخ می‌پردازد.

چرا باید کتاب یولیانوس را بخوانیم؟

این کتاب با روایتی مستند و تحلیلی، یکی از پیچیده‌ترین و کمترشناخته‌شده‌ترین دوره‌های تاریخ روم را بازنمایی می‌کند. ویژگی شاخص اثر، استفاده از منابع متنوع و گاه متناقض است که به خواننده امکان می‌دهد با لایه‌های مختلف شخصیت یولیانوس و فضای فکری و سیاسی عصر او آشنا شود. همچنین، کتاب به‌خوبی نشان داده است که چگونه دین، قدرت و فلسفه در شکل‌گیری سرنوشت یک امپراتور و جامعه‌ی بزرگ‌تر نقش داشته‌اند. مطالعه‌ی این اثر، نه‌تنها برای فهم تاریخ روم، بلکه برای درک چالش‌های همیشگی میان سنت و نوگرایی، دین و سیاست، و فردیت و ساختارهای قدرت، آموزنده است.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

خواندن این کتاب به علاقه‌مندان تاریخ باستان، پژوهشگران دین‌پژوهی، دانشجویان فلسفه‌ی سیاسی و کسانی که به بررسی تقابل سنت و نوگرایی در جوامع علاقه دارند، پیشنهاد می‌شود. همچنین برای کسانی که به دنبال شناخت ریشه‌های تاریخی کشمکش‌های دینی و فرهنگی هستند، مناسب است.

بخشی از کتاب یولیانوس

«یولیانوس تنها شش سال داشت که عمویش کنستانتین درگذشت. پس از این، همانطور که خطیب لیبانیوس بعداً توضیح داد، کاخ مکانی خطرناک بود: "آدم‌کشی، تمام خانواده، اعم از پدران و پسران را تحت تعقیب قرار داد." امپراتور فقید قصد داشت سه پسر بالغ خود ـ پسرعموهای یولیانوس، کنستانتین دوم، کنستانتیوس و کنستانس ـ را به‌طور دوستانه و با هماهنگی مسیحی بر امپراتوری حکومت کنند، اما همه‌چیز اینطور پیش نرفت. این سه برادر، امپراتوری را بین خود تقسیم کردند و به‌عنوان آگوستی تصمیم گرفتند که حکومت کنند، اما به‌زودی کنستانتین دوم در نبرد با ارتش کنستانس از بین رفت. خود کنستانس پیروز، ده سال بعد درگذشت، زمانی که به‌وسیلهٔ یک غاصب گالی به نام ماگننتیوس که کنستانس را به ظلم بیش از حد متهم کرده بود، سرنگون شد و به قتل رسید. این باعث شد که کنستانتیوس باهوش و صبور، یک مسیحی تأیید شده، ماگننتیوس را شکست دهد و به‌عنوان تنها فرمانروای امپراتوری به تاج و تخت بنشیند. در این مرحله، کنستانتیوس هیچ رقیبی نداشت، زیرا او مدت‌ها بود که سایر اعضای خانواده را که ممکن بود مخاطره‌آمیز باشند، کشته بود. یولیوس کنستانتیوس، برادر ناتنی پدرش کنستانتین ـ پدر یولیانوس و کنسول سابق که سال‌ها صادقانه به امپراتور خدمت کرده بود ـ آماده بود تا وفادارانه به پسر کنستانتین نیز خدمت کند، اما خون او، برای راحتی کنستانتیوس، بیش از حد سلطنتی بود. درحالی‌که رهبران کلیسا سرهای خود را چرخانده بودند، کنستانتیوس، یولیوس و هشت تن از بستگان نزدیکش را به قتل رساند تا از به چالش کشیدنش جلوگیری کنند. در عواقب خونین پس از آن، هیچ‌کس در میان خانوادهٔ کنستانتین بزرگ زنده نماند تا کنستانتیوس را تهدید کند. تنها استثنا دو پسر یولیوس کنستانتیوس، یولیانوس و برادر ناتنی بزرگ‌ترش، گالوس، هر دو پسر بی‌خطر بودند. حتی کنستانتیوس از ریختن خون بچه‌های خردسال، رنگ‌پریده می‌شد. بااین‌حال، یولیانوس هرگز ریاکاری شریرانهٔ امپراتور ظاهراً مسیحی را که تمام خانواده‌اش را نابود کرده بود، فراموش نمی‌کند.»