کتاب یولیانوس

کتاب یولیانوس (Julian : Rome's last pagan emperor) نوشته فیلیپ فریمن و ترجمه محمد ملکی و ویراسته زهرا ملکی، روایتی مستند و پژوهش‌محور در باب زندگی و سلطنت واپسین امپراتور پاگان روم است. این اثر باتکیه‌بر منابع تاریخی و آثار به‌جامانده از خودِ یولیانوس و معاصران او، به بررسی فرازونشیب‌های زندگی این شخصیت بحث‌برانگیز می‌پردازد؛ کسی که در میانه‌ی کشاکش دین و قدرت کوشید آیین‌های باستانی روم را در برابر موج مسیحیت احیا کند. کتاب حاضر ضمن روایت زندگی شخصی و سیاسی یولیانوس، به زمینه‌های اجتماعی و مذهبی و فلسفی عصر او نیز توجه کرده و تصویری چندلایه از امپراتوری روم در قرن چهارم میلادی ارائه داده است. نشر مروارید این کتاب را در سال ۱۴۰۳ منتشر کرده است. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب یولیانوس اثر فیلیپ فریمن

کتاب یولیانوس (واپسین امپراتور پاگان روم) به قلم فیلیپ فریمن، به زندگی و سلطنت یکی از جنجالی‌ترین امپراتوران روم پرداخته است؛ مردی که در میانه‌ی قرن چهارم میلادی و در اوج قدرت مسیحیت، کوشید آیین پاگان را احیا کند. نویسنده با رویکردی تحلیلی و با بهره‌گیری از اسناد، نامه‌ها، آثار ادبی و تاریخی و حتی سکه‌ها و کتیبه‌های دوران یولیانوس، تصویری چندوجهی از این شخصیت ارائه داده است. ساختار کتاب بر پایه‌ی روایت زندگی یولیانوس از کودکی تا مرگ و نیز بررسی زمینه‌های تاریخی، اجتماعی و مذهبی آن دوران استوار است. فیلیپ فریمن تلاش کرده است تا از خلال روایت‌های متناقض و گاه جانبدارانه‌ی منابع مسیحی و پاگان، به تصویری متعادل و مستند از یولیانوس برسد. کتاب حاضر نه‌تنها به فرازونشیب‌های زندگی شخصی و سیاسی این فرد می‌پردازد، بلکه تحولات فکری و فلسفی و مذهبی عصر را نیز در بستر رخدادهای امپراتوری روم بررسی می‌کند. این اثر برای علاقه‌مندان به تاریخ باستان، دین‌پژوهی و فلسفه‌ی سیاسی، منبعی غنی و قابل‌تأمل به شمار رفته است.

خلاصه کتاب یولیانوس

کتاب با شرح زندگی امپراتوری آغاز می‌شود که در خانواده‌ای مسیحی و سلطنتی به دنیا آمد، اما سرنوشتش او را به‌سوی مخالفت با دین رسمی زمانه سوق داد. یولیانوس پس از قتل پدر و خانواده‌اش به‌دست عمویش (کنستانتیوس)، سال‌های کودکی و نوجوانی را در انزوا و تحت نظارت شدید گذراند. او در این دوران، همزمان با آموزش‌های مسیحی به فلسفه و ادبیات یونان باستان علاقه‌مند شد و به‌تدریج به‌سوی آیین پاگان گرایش پیدا کرد. پس از مرگ برادرش (گالوس) و باقی‌ماندن به‌عنوان تنها بازمانده‌ی خانواده، به‌عنوان سزار به گل فرستاده شد تا با تهدیدهای ژرمنی مقابله کند. با وجود بی‌تجربگی نظامی، موفق شد با رهبری و تدبیر، جایگاه خود را تثبیت کند و محبوبیت به دست آورد. رابطه‌ی پرتنش او با کنستانتیوس و رقابت‌های درون‌خانوادگی، زمینه‌ساز کشمکش‌های سیاسی شد. یولیانوس پس از مرگ کنستانتیوس، به‌عنوان امپراتور روم تاج‌گذاری کرد و کوشید آیین‌های باستانی را احیا کند و حمایت امپراتوری از مسیحیت را کاهش دهد. این سیاست‌ها واکنش‌های تند هر دو جناح مسیحی و پاگان را برانگیخت و سلطنت کوتاه او را به یکی از دوره‌های پرتنش تاریخ روم بدل کرد. کتاب حاضر ضمن روایت این رویدادها، به تأثیرات فکری و فلسفی و مذهبی یولیانوس و جایگاه او در تاریخ می‌پردازد.

چرا باید کتاب یولیانوس را بخوانیم؟

این کتاب با روایتی مستند و تحلیلی، یکی از پیچیده‌ترین و کمترشناخته‌شده‌ترین دوره‌های تاریخ روم را بازنمایی می‌کند. ویژگی شاخص اثر، استفاده از منابع متنوع و گاه متناقض است که به خواننده امکان می‌دهد با لایه‌های مختلف شخصیت یولیانوس و فضای فکری و سیاسی عصر او آشنا شود. همچنین کتاب به‌خوبی نشان داده است که چگونه دین، قدرت و فلسفه در شکل‌گیری سرنوشت یک امپراتور و جامعه‌ی بزرگ‌تر نقش داشته‌اند. مطالعه‌ی این اثر نه‌تنها برای فهم تاریخ روم، بلکه برای درک چالش‌های همیشگی میان سنت و نوگرایی، دین و سیاست و فردگرایی و ساختارهای قدرت آموزنده است.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

خواندن این کتاب به علاقه‌مندان تاریخ باستان، پژوهشگران دین‌پژوهی، دانشجویان فلسفه‌ی سیاسی و کسانی که به بررسی تقابل سنت و نوگرایی در جوامع علاقه دارند، پیشنهاد می‌شود. همچنین این اثر تاریخی برای کسانی که به‌دنبال شناخت ریشه‌های تاریخی کشمکش‌های دینی و فرهنگی هستند، مناسب است.

درباره فیلیپ فریمن

فیلیپ فریمن (Philip Freeman) زاده‌ی ۱۹۶۱‏ میلادی، نویسنده و پژوهشگر تاریخ و ادبیات باستان و قرون‌وسطی بوده است. تحصیلات تکمیلی خود را در رشته‌های کلاسیک و مطالعات سلتیک گذراند و در سال ۱۹۹۴ میلادی از دانشگاه هاروارد دکترای خود را دریافت کرد. سال‌ها به‌عنوان استاد دانشگاه در مؤسسات آموزشی بزرگ و کوچک در ایالات‌متحده تدریس کرده و نگارش کتاب را ادامه‌ی آموزش‌های کلاسی خود دانسته است. او بیش از ۳۰ کتاب در زمینه‌ی تاریخ و ادبیات باستان و قرون‌وسطی نوشته است. آثار فیلیپ فریمن در نشریاتی همچون نیویورک تایمز و وال استریت ژورنال نقد و بررسی شده است. فیلیپ فریمن بازنشسته شده و در شهری کوچک در نیوانگلند زندگی کرده؛ جایی که بیشتر زمان خود را در آن به پیاده‌روی در تپه‌ها با سگش و نوشتن در دفتر کارش گذرانده و تغییر فصل‌ها را از پنجره تماشا کرده است. از آثار مکتوب او می‌توان اشاره کرد به کتاب‌های یولیانوس (Julian : Rome's last pagan emperor)، یولیوس سزار (Julius Caesar)، خرد و سیاست؛ متن و راهنمای چهار رساله‌ی سیسرون (How to run a country : an ancient guide for modern leaders) و اسکندر بزرگ (Alexander the Great).

این کتاب یا نویسنده چه جوایز و افتخاراتی کسب کرده است؟

فیلیپ فریمن جوایز و بورس‌های متعددی دریافت کرده است که ازجمله‌ی آن‌ها می‌توان به بورسیه‌ی بنیاد کتابخانه‌ی کلاسیک لوب (۲۰۱۰)، گرنت پژوهشی آکادمی آمریکایی دین‌ها (American Academy of Religion Research Grant)، گرنت پرسش‌های پایدار از بنیاد ملی علوم انسانی (National Endowment for the Humanities Enduring Questions Grant)، بورس تابستانی بنیاد ملی علوم انسانی (National Endowment for the Humanities Summer Stipend)، بورسیه‌ی بازدیدکننده‌ی دوستان کتابخانه‌ی دانشگاه پرینستون (Friends of Princeton University Library Visiting Fellowship)، گرنت هیئت‌علمی کمپِر برای بهبود آموزش (Kemper Faculty Grant to Improve Learning)، بورسیه‌ی آموزشی بنیاد لیلی (Lilly Foundation Teaching Fellowship) و گرنت پژوهشی انجمن فلسفی آمریکا (American Philosophical Society Research Grant) اشاره کرد.

نظر افراد یا مجله‌های مشهور درباره این کتاب چیست؟

- روپرت کریستینسن: چهره‌ی دقیق و بدون احساساتِ اغراق‌آمیز فیلیپ فریمن، تمام روکش‌ها را کنار زده و تصویری روشن‌تر از شخصیتی تراژیک ارائه داده است.

- پل کارت‌لج (دانشگاه کمبریج): این زندگی‌نامه که به قلم تاریخ‌دان باتجربه، فیلیپ فریمن نوشته شده، افزوده‌ای بسیار خوشایند به ادبیات از نویسنده‌ای پرکار است.

- آنا هی‌وارد: وقتی به روم باستان فکر می‌کنیم، غیرممکن است که به مسیحیت فکر نکنیم. فیلیپ فریمن، کلاسیک‌شناس، کتاب یولیانوس را نوشته؛ اثری جذاب و جدید از مجموعه‌ی زندگی‌های باستانِ دانشگاه ییل که داستان آخرین حامل مشعل امپراتوری دین قدیم را روایت کرده است.

بخشی از کتاب یولیانوس

«یولیانوس در کودکی مشتاقانه داستان لشکرکشی‌های اسکندر مقدونی و فتح شاهنشاهی قدرتمند ایران را خوانده بود. اسکندر از مقدونیه حرکت و با لشکر خود به سمت شرق تا هند پیشروی کرد و تنها زمانی به عقب برگشت که سربازان خستهٔ او از رفتن بیش‌تر خودداری کردند. اکنون امپراتور جوان روم که از ترک شهروندان دردسرساز انطاکیه خوشحال بود، آماده بود تا برای فتح ایران، روانهٔ این سرزمین شود. او هیچ برنامه‌ای برای راهپیمایی به سمت رودخانهٔ سند نداشت. او فقط می‌خواست میان‌رودان را از ایرانیان پس بگیرد. اما اگر ارتش پیروز می‌شد و خدایان مساعد بودند، چه کسی می‌توانست بگوید چه اتفاقی می‌افتاد؟

یولیانوس دلیل خوبی برای اعتماد به نفس داشت. او بارها و بارها با آلمانی‌ها، برخی از سرسخت‌ترین جنگجویان جهان باستان، جنگیده و هرگز در یک نبرد شکست نخورده بود. ایرانیان در آن زمان در آشفتگی قرار داشتند و آشکارا از دیدن امپراتور روم در مرزهای خود نگران بودند. آن‌ها به انطاکیه خبر داده بودند که مایل به مذاکره برای صلح هستند، اما یولیانوس با این پیام که به‌زودی آن‌ها را در پایتخت خودشان یعنی تیسفون خواهد دید، آن‌ها را رد کرد. یولیانوس همچنین از رفتن به جنگ با نزدیک‌ترین دوستان و مشاورانش، فیلسوفان نوافلاطونی، ماکسیموس و پریسکوس، روشنفکران و پیروان خدایان سنتی، که به اعتقاد او توصیه‌های نظامی درستی به او ارائه می‌دهند ـ یا حداقل سطح گفت‌وگو را در اطراف میز شام امپراتور بالا می‌برد، هیجان زده بود.»