کتاب نهایة الحکمه (جلد اول)

کتاب الکترونیکی «نهایة الحکمه (جلد اول)» اثری است از «سیدمحمدحسین طباطبایی» با تعلیقات «علی امینی‌نژاد» که نشر آل احمد آن را منتشر کرده است. این کتاب یکی از متون مهم فلسفه اسلامی به‌شمار می‌آید و به‌عنوان اثری آموزشی و پژوهشی در حوزهٔ حکمت متعالیه و فلسفهٔ اسلامی جایگاه ویژه‌ای دارد. «نهایة الحکمه» به‌ویژه برای دانش‌پژوهان فلسفه و علاقه‌مندان به مباحث بنیادین هستی‌شناسی و معرفت‌شناسی نگاشته شده است. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب نهایة الحکمه (جلد اول)

«نهایة الحکمه (جلد اول)» نوشتهٔ «سیدمحمدحسین طباطبایی» و با تعلیقات «علی امینی‌نژاد»، اثری در حوزهٔ فلسفه اسلامی و به‌ویژه حکمت متعالیه است. این کتاب در قالب ناداستان و متن درسی، به‌عنوان یکی از متون محوری آموزش فلسفه در حوزه‌های علمیه شناخته می‌شود و پس از کتاب «بدایة الحکمه» به‌عنوان حلقهٔ واسط میان متون مقدماتی و آثار اجتهادی فلسفی مانند «اسفار» صدرالمتألهین قرار می‌گیرد. ساختار کتاب به‌گونه‌ای است که ابتدا به مباحث مقدماتی فلسفه و چیستی آن می‌پردازد و سپس وارد بحث‌های عمیق‌تر دربارهٔ وجود، واقعیت، و احکام کلی هستی می‌شود. «نهایة الحکمه» با زبانی تحلیلی و دقیق، تلاش می‌کند مفاهیم بنیادین فلسفه را برای مخاطب روشن کند و در عین حال، با تعلیقات و توضیحات «علی امینی‌نژاد»، فهم مطالب دشوار را برای دانش‌پژوهان تسهیل می‌کند. این کتاب نه‌تنها به‌عنوان یک متن درسی، بلکه به‌عنوان اثری پژوهشی برای علاقه‌مندان به فلسفه اسلامی و اندیشه‌های «علامه طباطبایی» اهمیت دارد و در فضای فلسفی معاصر ایران، جایگاه ویژه‌ای یافته است.

خلاصه کتاب نهایة الحکمه (جلد اول)

«نهایة الحکمه (جلد اول)» اثری است که به بررسی بنیادهای فلسفه اسلامی و حکمت متعالیه می‌پردازد. کتاب با مقدمه‌ای دربارهٔ ضرورت فلسفه و جایگاه آن در زندگی انسان آغاز می‌شود و تأکید دارد که انسان به‌طور فطری فیلسوف است و اندیشهٔ فلسفی، زیرساخت همهٔ شئون حیات انسانی را شکل می‌دهد. نویسنده در آغاز، به بحث دربارهٔ «فلسفه فلسفه» می‌پردازد و موضوعاتی مانند آغاز فلسفه، نفی سفسطه، اثبات اصل واقعیت و جایگاه فلسفه در میان علوم را مطرح می‌کند. در این بخش، سه طرح مختلف برای نفی سفسطه و اثبات واقعیت ارائه شده است که هر یک از آن‌ها به‌نوعی به اثبات وجود و واقعیت‌های خارجی می‌انجامد. در ادامه، کتاب به بررسی موضوع فلسفه یعنی «وجود» می‌پردازد و توضیح می‌دهد که فلسفه به‌عنوان علمی که موضوع آن وجود مطلق است، از سایر علوم متمایز می‌شود. بحث دربارهٔ احکام کلی وجود، اشتراک معنوی وجود، و تفاوت وجود و ماهیت از جمله محورهای اصلی کتاب است. نویسنده با استناد به آرای فیلسوفان بزرگ اسلامی، به‌ویژه صدرالمتألهین، به تبیین این مفاهیم می‌پردازد و نشان می‌دهد که چگونه اشتراک معنوی وجود، پایهٔ بسیاری از مباحث فلسفی دیگر قرار می‌گیرد. در بخش‌های بعدی، کتاب به بررسی روش‌شناسی فلسفه، جایگاه برهان در فلسفه و تفاوت آن با سایر علوم می‌پردازد. همچنین، به این نکته اشاره شده است که فلسفه به‌دنبال کشف احکام کلی وجود است و از بحث دربارهٔ جزئیات متغیر و زوال‌پذیر پرهیز می‌کند. در نهایت، «نهایة الحکمه» تلاش می‌کند تصویری روشن از ساختار و اهداف فلسفه اسلامی ارائه دهد و مخاطب را با مبانی و دغدغه‌های اصلی این حوزه آشنا سازد.

چرا باید کتاب نهایة الحکمه (جلد اول) را بخوانیم؟

مطالعهٔ «نهایة الحکمه (جلد اول)» فرصتی است برای آشنایی عمیق با مبانی فلسفه اسلامی و حکمت متعالیه. این کتاب با رویکردی تحلیلی و نظام‌مند، به پرسش‌های بنیادین دربارهٔ وجود، واقعیت و جایگاه انسان در هستی می‌پردازد. تعلیقات «علی امینی‌نژاد» نیز به فهم بهتر مطالب کمک می‌کند و امکان ورود به مباحث تخصصی‌تر فلسفی را برای دانش‌پژوهان فراهم می‌آورد. این اثر به‌ویژه برای کسانی که به دنبال درک ریشه‌ای‌تر از فلسفه اسلامی و نسبت آن با سایر علوم انسانی هستند، ارزشمند است.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

این کتاب برای دانش‌پژوهان فلسفه اسلامی، طلاب حوزه‌های علمیه، دانشجویان رشته‌های فلسفه و علاقه‌مندان به مباحث هستی‌شناسی و معرفت‌شناسی مناسب است. همچنین، برای کسانی که به‌دنبال فهم عمیق‌تر از حکمت متعالیه و اندیشه‌های «علامه طباطبایی» هستند، مطالعهٔ این اثر توصیه می‌شود.

بخشی از کتاب نهایة الحکمه (جلد اول)

«انسان موحودی عقلانی است. همه درک‌های او حتی درک‌های حسی بر بستر فهم‌های پایه و عام (درک وجود و عدم، درک ضرورت و امکان، درک قوانین علیت؛ درک شبکه‌ای از پیوستارها در کلان‌نظام هستی) صورت می‌گیرد. این واقعیت نشان می‌دهد زندگی آدمیان تا چه اندازه از ادراکات حسی و محدود حیوانات بالاتر است. انسان و همه شئون حیات او بر بستری از ادراکات فطری فلسفی استوار است؛ یعنی انسان بالفطره فیلسوف است! چنانکه بالفطره منطقی و بالفطره اخلاقی است. دانش فلسفه همانند دانش منطق و دانش اخلاق، جست‌وجوی التفاتی و تفصیلی دربارهٔ شبکه درک فلسفی انسان است. ارتقای فهم آدمی در شبکهٔ زیرساختی درک فلسفی، کل حیات انسان را دگرگون می‌کند. زندگی بر بستر ابهام‌های عقلی و تردیدها و شبهات فکری، یا زندگی در درک تفصیلی عقل کلامی، یا زندگی در درک تفصیلی فلسفه‌های متعارف یا نفس‌کشیدن در فضای حکمت نوری اشراقی یا حکمت متعالی و عرفانی به‌طور آشکار متفاوت‌اند. شناخت موقعیت جغرافیایی خویش در کلان‌نظام هستی بر پایهٔ حکمت متعالیه عرفانی، زندگی‌ای سرشار از معانی متعالی را ارزانی انسان می‌کند؛ زندگی در جهانی کاملا متفاوت با جهان‌های تنگ و تاریک اندیشه‌های دیگر.»